
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 651 |
تعداد مقالات | 9,511 |
تعداد مشاهده مقاله | 68,366,181 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 47,860,331 |
بررسی هنر گچبری عصر صفوی در بناهای تاریخی شهر اصفهان | ||
نشریه هنرهای کاربردی | ||
دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 14، شهریور 1403، صفحه 61-70 اصل مقاله (590.15 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/aaj.2021.107.0 | ||
نویسندگان | ||
مریم عسگری وشاره1؛ سیدرسول موسوی حاجی* 2؛ معصومه عسگری وشاره3 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه باستانشناسی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. | ||
2استاد، گروه باستانشناسی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. | ||
3دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه نقاشی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد تهران مرکزی، تهران، ایران. | ||
تاریخ دریافت: 04 آبان 1399، تاریخ بازنگری: 23 تیر 1400، تاریخ پذیرش: 06 تیر 1400 | ||
چکیده | ||
آرایههای وابسته به معماری به عنوان عنصری مکمل، جایگاه ی شگرف در معماری اسلامی داشتند. گچ از جمله مصالح ساختمانی است که علاوه بر جنبه ایستایی، بهعنوان یکی از مصالح در هنرهای تزیینی نیز مورد توجه بسیار بود. ویژگی خاص اجرای گچبری در دوره های گوناگون در شکلگیری، رشد و غنای تزیینات نیز موثر بوده است. در دوره صفوی، هنر گچبری وارد شیوههای خاصی گردید. به گونهای که ظریفترین مقرنسبندیهای تاس و نیمتاس، در کنار نقشهای گل و گیاه، با انواع تیغههای گچی دالبری، زینت بخش عماراتی چون: عالیقاپو، هشتبهشت و چهلستون شدند. شیوههای جدید گچبری از جمله: آرایشهای تنگبری، کشتهبری، نقاشی روی گچ و گچبری زبره (گچبری خطی یا کتیبه نویسی با گچ) از دیگر تکنیکهای تزیینی گچبری هستند که مصادیق و نمونههای آن ها را میتوان در جای جای عمارات مذکور دید. مهم ترین پرسش این پژوهش این است: آیا سنت گچبری صفویان ادامه سنتهای گذشته بود یا روشهای جدیدی ابداع کردند؟ فرضیه مطرح شده: صفویان با توجه بر سنتهای گذشته علاوه بر زیبایی، به کاربردی بودن گچبری نیز پرداختند. نتایج مطالعات انجام گرفته در انواع گچبریهای موجود در بناهای اصفهان، آشکارا بر این حقیقت گواهی میدهند که هنرمندان دوره صفوی علاوه بر توجه به جنبههای تزیینی گچ و گچبری، به جنبههای کاربردی آن ها نیز واقف بودند. برای مثال، ساختن و پرداختن اشکال هندسی در تزیینات گچبری عمارت عالیقاپو، علاوه بر نمایش زیبایی و خلاقیت هنرمندان گچکار، برای حذف انعکاسات حاصل از نغمههای نوازندگان بوده تا صداها طبیعی و بدون انعکاس به گوش برسند. در این مقاله سعی نگارندگان بر آن است تا با بررسی گچبریهای موجود در شاخصترین بناهای اصفهان (عالیقاپو، هشتبهشت، چهلستون و مسجد شاه)، ضمن مطالعهی نقشمایهها و درک معنا و مفهوم آن ها، انواع تکنیکهای مرسوم در تزیینات گچبری دوره صفویه را نیز مورد معرفی و مطالعه قرار دهند. | ||
کلیدواژهها | ||
گچبری؛ دوره صفوی؛ عالیقاپو؛ هشتبهشت؛ چهلستون؛ مسجد شاه | ||
موضوعات | ||
تحلیل کاربردی آثار و اشیاء تاریخی کهن | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Investigating Safavid Plasterworks in Isfahan’s Historic Monuments | ||
نویسندگان [English] | ||
Maryam Asgari Veshareh1؛ Seyyed Rasool Mousavi Haji2؛ Masoumeh Asgari Veshareh3 | ||
1Master's Student, Department of Archaeology, Faculty of Art and Architecture, University of Mazandaran, Babolsar, Iran. | ||
2Professor, Department of Archaeology, Faculty of Art and Architecture, University of Mazandaran, Babolsar, Iran. | ||
3Master's Degree Graduate, Department of Painting, Faculty of Art and Architecture, Central Tehran Azad University, Tehran, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
As additive element, architectural ornaments are extraordinary regarded in Islamic architecture. Of architectural materials, plaster is highly considered in decorative arts, in addition to its static potential. Especial performance in every given periodwas effective in the art formation, flourishment, and decorative richness. Plasterworks entered to new phase and styles in Safavid period, accordingly there can be seen cubical and semi cubical muqarnas with arabesque designs and various plaster scallops that decorated monuments such as AaliQӓpü, HashtBёhёsht, and ChehelSӧtün. New styles included Tongbiri (A style of Plasterwork: Drag the Stoup on plaster and paint it), Koshtebori (A style of Plasterwork: Creation of a shallow plaster and paint it), painting on plaster, coarsen plasterwork (calligraphic plasterwork or plaster epigraphy) are among decorative plasterwork techniques obvious in different parts of these monuments. The most important question of this research is: Was the Safavid plastering tradition a continuation of past traditions or did they invent new methods? Hypothesis: The Safavids, considering past traditions, addressed the practicality of plastering in addition to its beauty. The conclusionsof surveys on remained plasterworks testify that Safavid artists were well aware of functional aspects of plasterworks in addition to their decorative aspects. For example, geometrical designs of the plaster decorations of AaliQapu were applied to smoothingvocal reflections of musical instruments; furthermore to aesthetic and creative manifestations of the artists. The authors attempt to investigate and describe common techniques in safavid plasterworks by studying remained plasterworks of Isfahan outlying monuments such as AaliQӓpü, HashtBёhёsht, Chehel Sӧtün, and Shah Mosque while researching motifs to understand their meaning. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Plasterwork, Safavid Era, Aali Qapu, Hasht Bёhёsht, Chehel Sӧtün, Shah Mosque | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 8 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1 |