پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شمارهها | 677 |
| تعداد مقالات | 9,871 |
| تعداد مشاهده مقاله | 69,991,664 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 49,279,534 |
تحلیل و مقایسة شاخصهای SPI و SPEI در ارزیابی خشکسالی هواشناسی (مطالعه موردی: غرب ایران) | ||
| اقلیم و بوم سازگان مناطق خشک و نیمه خشک | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 آبان 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/ceasr.2025.31743.1020 | ||
| نویسندگان | ||
| افسانه حیدری* 1؛ محمد رحیمی2 | ||
| 1گروه آموزشی بیابان زدایی-دانشکده کویر شناسی-دانشگاه سمنان-سمنان-ایران | ||
| 2گروه آموزشی بیابان زدایی-ریاست دانشکده کویرشناسی -دانشگاه سمنان-سمنان- ایران | ||
| تاریخ دریافت: 26 شهریور 1402، تاریخ بازنگری: 13 آبان 1404، تاریخ پذیرش: 29 اسفند 1403 | ||
| چکیده | ||
| خشکسالی پدیدهای اقلیمی است که به طور دورهای به دلیل کمبود رطوبت ناشی از کاهش بارندگیها به وقوع می پیوندد. هدف این پژوهش، مقایسه الگوی وقوع خشکسالی بر اساس شاخص خشکسالی استاندارد شده بارش (SPI) و شاخص استاندارد شده بارش و تبخیر-تعرق (SPEI) است که به دلیل ماهیت چند مقیاسی بودن این شاخصها و قابلیت تحلیل خشکسالی در مقیاسهای مختلف زمانی میباشد. در این مطالعه از دادههای دما و بارش ماهانه 32 ایستگاه هواشناسی واقع در استانهای ایلام، لرستان، کردستان، کرمانشاه و همدان استفاده شد. سپس شاخصهای خشکسالی SPI و SPEI یک، شش و دوازده ماهه در دو بازه 15 (2017-2003 و 2002- 1988) و 30 ساله ( 2017- 1988) محاسبه و تغییرات خشکسالی ارزیابی گردید. توزیعهای مکانی نتایج این شاخصها با استفاده از نرم افزار GIS در پهنههای مورد مطالعه ترسیم شد. مقادیر SPI و SPEI در قالب گرافهای توالی دورهها رسم و ارتباط آنها با تحلیل همبستگی بررسی شد. نتایج، علاوه بر وجود تفاوت در الگوی وقوع دورههای ترسالی و خشکسالی بین شاخصهای SPI وSPEI ، دورههای طولانیتر خشکی را توسط شاخص SPEI در اکثر ایستگاهها نشان داد. قابل توجه است علیرغم اینکه ایستگاههای منتخب دارای شرایط دمایی متفاوتی بودند ولی تفاوت قابل توجهی از نظر وقوع دورههای خشکسالی و ترسالی بین ایستگاهها براساس شاخص SPI و SPEI وجود نداشت. ضرایب همبستگی بین دو شاخص SPI وSPEI در منطقه مورد مطالعه، در دوره آماری 2002- 1988 با مقیاسهای زمانی شش ماهه و یکساله بترتیب برابر 7/0 و 94/0 بود. از نظر ماهانه، فوریه و ژانویه با ضرایب همبستگی 95/0 و 91/0 بالاترین و نوامبر و اکتبر با ضرایب 15/0، 34/0 پائینترین همبستگی را داشتند. با مقایسه شاخصها در دوره 30 ساله 2017 – 1988 با ضریب همبستگی 73/0، تفاوتی در وقوع دورههای خشکسالی و ترسالی دیده نشد. بـر اسـاس نتـایج، در مقیاسهای زمانی کوتاه مدت، فراوانی دورههای خشک و مرطوب زیاد است، ولی با افزایش مقیاسهـای زمـانی، این فراوانـی کاهش یافته و تداوم آنها افزایش مییابد. با توجه به وجود همبستگی معنیدار بین شاخصهای خشکسالی SPI و SPEI در منطقه مورد مطالعه، میتوان از شاخص SPI در مناطق فاقد دادههای دمایی استفاده کرد. اگرچه این امر ناقض برتری شاخص SPEI نسبت به SPI به سبب لحاظ کردن عامل دما علاوه بر بارندگی در بررسی خشکسالی و ترسالی نیست. | ||
| کلیدواژهها | ||
| خشکسالی هواشناسی؛ شاخص استاندارد شده بارش SPI؛ شاخص استاندارد شده بارش و تبخیر- تعرق SPEI؛ غرب ایران؛ دادههای ایستگاهی دما؛ دادههای ایستگاهی بارش | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis and comparison of SPI and SPEI indices in meteorological drought assessment ) Case study: West of Iran( | ||
| چکیده [English] | ||
| Drought is a climatic phenomenon that periodically occurs due to a lack of moisture resulting from decreased precipitation. In this study we compare the patterns of drought occurrence using the Standardized Precipitation Index (SPI) and the Standardized Precipitation Evapotranspiration Index (SPEI), in different time scales by using the monthly mean temperature and precipitation data from 32 meteorological stations in the provinces of Ilam, Lorestan, Kurdistan, Kermanshah, and Hamadan were used. The SPI and SPEI indices were calculated for one, six, and twelve-month periods across two 15-year intervals (2003-2017 and 1988-2002) as well as over a 30-year span (1988-2017), with changes assessed accordingly. Spatial distributions of these indices were visualized using GIS across these regions. Temporal graphs illustrated the values of SPI and SPEI, and their correlation was examined. Results indicated differences in the patterns of wet and dry periods between SPI and SPEI, with SPEI revealing longer dry spells at most stations. The correlation coefficients of the two indices during the statistical period from 1988 to 2002 were 0.7 and 0.94 for six-month and yearly timescales, respectively. Notably, February and January exhibited the highest correlation coefficients of 0.95 and 0.91, while October and November had the lowest coefficients of 0.15 and 0.34. Over the 30-year period from 1988 to 2017, a correlation coefficient of 0.73 indicated no significant difference in drought and wet period. The findings suggest that while SPI can be used in regions lacking temperature data, SPEI provides a more comprehensive assessment as it considers temperature alongside precipitation. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Meteorological drought, Standardized Precipitation Index (SPI), Standardized Precipitation Evapotranspiration Index (SPEI), West of Iran, Station Data of Temperature, Station Data of Precipitation | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 90 |
||