پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 610 |
| تعداد مقالات | 9,029 |
| تعداد مشاهده مقاله | 67,082,981 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,656,414 |
بررسی فقهی و حقوقی شرایط اخذ دیر کرد در مطالبات معوّق بانکی | ||
| مطالعات فقه و حقوق اسلامی | ||
| مقاله 8، دوره 10، شماره 19، دی 1397، صفحه 161-184 اصل مقاله (370.82 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/feqh.2018.14197.1485 | ||
| نویسندگان | ||
| فرشید رجبی* 1؛ علی اکبر ایزدی‌فرد2؛ علی اکبر جهانی3 | ||
| 1کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه مازندران | ||
| 2استاد دانشگاه مازندران | ||
| 3استادیار دانشگاه مازندران | ||
| تاریخ دریافت: 13 بهمن 1396، تاریخ بازنگری: 19 فروردین 1397، تاریخ پذیرش: 01 اردیبهشت 1397 | ||
| چکیده | ||
| بانک و نظام بانکداری بدون ربا، همواره مورد توجه کشورهای اسلامی بوده و رابطه تنگاتنگی با اقتصاد و زندگی مردم دارد. از جمله مشکلاتی که گریبان گیر نظام بانکداری بوده و همیشه مورد توجه قرار گرفته، مطالبات معوّق بانکی است؛ مطالباتی که بیش از 6 ماه و کمتر از 18 ماه از تاریخ سررسید یا تاریخ قطعی بازپرداخت آنها گذشته باشد. معوّق شدن این مطالبات، اخلال و خسارات فراوانی را بر بانک ها تحمیل می کند، از اینرو برای جبران این خسارات، بانک ها از مشتریانی که پرداخت اقساط خود را به تعویق می اندازند، مقداری زیادی به عنوان جریمه دیرکرد می گیرند. این شیوه برخورد بانک از دیرباز مورد اختلاف نظر فقها و حقوقدانان بوده است به گونه ای که برخی، این شیوه برخورد بانک را جایز دانسته و به صحّت آن حکم داده اند، و برخی دیگر آن را جایز ندانسته و به بطلان آن حکم کرده اند. با توجه به ادلّه ای نظیر ماهیّت شرط ضمن عقد بودن این شیوه برخورد، تعزیر مالی متخلّف، قابل تأدیه بودن خسارات و اتلاف به تسبیب، اصل این برخورد بانک جایز به نظر می رسد، اما این شیوه برخورد به صورت مطلق جایز نیست، بلکه با توجه به شرایطی مانند مصرف تسهیلات در جهت خاصّ، کارشناسی های لازم در مصرف و اخذ تسهیلات و داشتن حسن نیّت در اخذ وام، تغییر می کند. در این پژوهش ضمن بررسی این شرایط، ثابت شده است که اگر مشتری آنها را رعایت کرده باشد، اخذ دیرکرد از وی جایز نیست و حتی در برخی موارد، علاوه بر نگرفتن دیرکرد، خود بانک باید در ضرر وارد به مشتری سهیم باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مطالبات معوّق؛ دیرکرد؛ کارشناسی؛ حسن نیّت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Jurisprudence and juridical investigation of the condition of getting lateness in banking delayed demands | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Farshid Rajabi1؛ Ali akbar Izadifard2؛ Aliakbar Jahani3 | ||
| 1Mazandaran University | ||
| 2Mazandaran University | ||
| 3Mazandaran University | ||
| چکیده [English] | ||
| Islamic countries always pay attention to a banking system without lurce and it has a deep relationship with economy and life of people. One of the significant problems for banking system is delayed demands. In fact these demands are more than 6 month and less than 18 month which passed the certain time of their reimbursement. Delayness of these demands imposes many disorders to banks. So in order to compensation banks receive much money as penalties from those customers who don’t pay their installments on time. This kind of method used by banks since many years ago has been faced with disagreements of jurists. Some know this method allowed and the other else don’t. according to reasons such as stipulation of this kind of encounter failure to pay by offender being payable of loss and wasting money this method sounds allowed but this is not allowed absolute. This allowed method in special condition such as facilities in special ways necessary experts in usage and getting facilities and having grace in getting loan could changed. In this paper payed to investigate these condition and if the customer adhere to them receiving lateness of them is not allowed even in some cases not only bank shouldn’t receive lateness but also bank itself has share in customers loss. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| demands, delayed, lateness, experts, grace | ||
| مراجع | ||
|
- ابن حمزه،ابوجعفر محمد بن علی(1410ق)، الوسیله الی نیل الفضیله، بیروت: مؤسسه فقه شیعه. - ابن فارس، احمد بن فارس بن زکریا (1404ق)، معجم مقائیس اللغه، ج3، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه. - اسکینی، ربیعا (1371ش)، مباحثی از حقوق تجارت بین الملل، تهران: سپهر. - اشرفی بارفروش، ملا محمد بن مهدی (1312ق)، شرح شعائر الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، چاپ سنگی رحلی. - اصفهانی، سید ابوالحسن (بی تا)، وسیله النجاه، چ6، نجف: المکتبه المرتضویّه. - امامی، سید حسن (1374ش)، حقوق مدنی، ج1، چ15، تهران: اسلامیّه. - انصاری(شیخ اعظم)، مرتضی بن محمدامین (1410ق)، المکاسب، ج7، چ3، قم: دار الکتاب. - بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1364ش)، عملیات بانکی بدون ربا، اداره آموزش و مطالعات نیروی انسانی. - بهرامی احمدی، حمید (1366ش)، سوء استفاده از حقّ، تهران: مؤسسه اطلاعات. - تسخیری، محمدعلی (1382ش)، شرط کیفری مالی در بانکداری بدون ربا، فصلنامه فقه اهل بیت، 35، 63-71. - جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی (1412ق)، الروضه البهیّه فی شرح اللمعه الدمشقیه، ج1، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه. - جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1378ش)، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، تهران: کتابخانه گنج دانش. - حرّ عاملی، محمد بن حسن (1403ق)، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، چ5، بیروت: دار احیاء التراث العربی. - حلّی(علامه)، حسن بن یوسف (1420ق)، تحریرالاحکام الشرعیّه علی مذهب الامامیه، ج2، قم: مؤسسه امام صادق(ع). - حلّی(فخر المحقّقین)، محمد بن حسن (1387ق)، ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، قم: المطبعه العلمیّه. - حلّی(فاضل مقداد)، مقداد بن عبدالله سیوری (1425ق)، کنز العرفان فی فقه القرآن، ج2، تهران: مرتضویّه. - حلّی(محقّق)، جعفر بن حسن (1377ش)، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، تهران: علمیّه اسلامیّه. - خامنه ای، سیّد علی (1375ش)، پاسخ به استفتاء رئیس دادگستری. - خاوری، محمودرضا (1369ش)، حقوق بانکی، تهران: مؤسسه بانکداری اسلامی. - خمینی(امام)، سیّد روح الله (1379ش)، البیع، ج5، تهران: مؤسسه تنظیم و نشرآثار امام خمینی(ره). - خوئی، سیّد ابوالقاسم (1410ق)، منهاج الصالحین، ج2، قم: مدینه العلم. - همو (بی تا)، مصباح الفقاهه، ج2، تقریر محمد علی توحیدی، قم: وجدانی. - دهخدا، علی اکبر (1347ش)، فرهنگ دهخدا، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران. - روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران (1362ش)، شماره 91301. - سادات حسینی، سیّد حسین (1396ش)، حدود اعتبار شرط وجه التزام از حیث میزان در تعهدات پولی، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 17، 131 - 156. - شعبانی، احمد؛ جلالی، عبدالحسین (1390ش)، دلایل گسترش مطالبات معوّق در نظام بانکی ایران، تهران: سازمان برنامه ریزی و بودجه. - صاحب بن عباد، ابوالقاسم اسماعیل بن عبّاد (1414ق)، المحیط فی اللّغه، بیروت: عالم الکتاب. - صافی گلپایگانی، لطف الله (1382ش)، استفتاء، قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه قم. - صدر، سیّد محمدباقر (1410ق)، البنک اللاربوی فی الاسلام، چ7، بیروت: دار التعارف فی المطبوعات. - طبرسی، فضل بن حسن (1373ق)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: المطبعه الاسلامیه. - طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (1419ق)، الخلاف، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. - همو (1390ق)، الاستبصار فیما اختلف من الاخبار، تهران، دار الکتب الاسلامیه. - کاتوزیان، ناصر (1369ش)، قواعد عمومی قراردادها، ج3و4، چ2، تهران: بهنشر. - محقّق داماد، سیّد مصطفی (1406ق)، قواعد فقه، چ12، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی. - مراغی، سیّد میرعبدالفتاح (1417ق)، العناوین الفقهیّه، ج2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. - مصطفوی، سیّد کاظم (بی تا)، قواعد فقه، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. - موسوی بجنوردی، سیّد حسن (1419ق)، القواعد الفقهیّه، ج1، قم: الهادی. - موسوی بجنوردی، سیّد محمد (1401ق)، قواعد فقهیّه، ج1، چ3، تهران: مؤسسه عروج. - مکارم شیرازی، ناصر (1373ش)، تفسیر نمونه، ج3، تهران: دار الکتب الاسلامی. - همو (1411ق)، القواعد الفقهیّه، ج2، چ3، قم: مدرسه امام امیر المؤمنین(ع). - ملاکریمی خوزانی، فرشته (1390ش)، بررسی مبانی دریافت جریمه دیرکرد و خسارت تأخیر تأدیه در نظام بانکی، ویژه نامه بانکداری اسلامی. - موسویان، سیّد عباس (1385ش)، بررسی راه کار های جریمه و تأخیر تأدیه در بانکداری بدون ربا، مجله فقه وحقوق، 8، 105 - 124. - مهرپور، حسین (1371ش)، مجموعه نظریات شورای نگهبان، تهران: مؤسسه کیهان. - نجفی(صاحب جواهر)، محمدحسن (1404ق)، جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج26، چ7، بیروت: دار احیاء التراث العربی. - نجفی شریعت آبادی، احسان (1393ش)، بانک، قم: پژوهشکده باقر العلوم. - نراقی، ملا محمد بن احمد (1294ق)، مشارق الاحکام، چاپ سنگی، وزیری، تهران. - همو (1417ق)، عوائد الایام فی بیان قواعد الاحکام، قم: دفتر تبلیغات اسلامی. - وحدتی شبیری، سیّد حسن (1382ش)، مطالعه خسارت تأخیر تأدیه در حقوق ایران و فقه امامیه، اقتصاد اسلامی، 12، 93 - 110. - هاشمی شاهرودی، سیّد محمود (1376ش)، بانکداری اسلامی، مجله تحقیقات اسلامی، 1و2، 117ـ 122. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 947 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,414 |
||