پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 648 |
| تعداد مقالات | 9,475 |
| تعداد مشاهده مقاله | 68,306,377 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 47,823,925 |
تأثیر جهل به قانون در مسئولیت کیفری از منظر قانون مجازات اسلامی | ||
| مطالعات فقه و حقوق اسلامی | ||
| مقاله 6، دوره 10، شماره 19، دی 1397، صفحه 115-136 اصل مقاله (296.79 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/feqh.2018.14188.1484 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد حسن حسنی1؛ سیدحسین شاهچراغ* 2 | ||
| 1استادیار گروه حقوق-دانشکده علوم انسانی-دانشگاه دامغان-دامغان-ایران | ||
| 2عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور | ||
| تاریخ دریافت: 12 اسفند 1396، تاریخ بازنگری: 12 مهر 1397، تاریخ پذیرش: 14 آبان 1397 | ||
| چکیده | ||
| حدود مسئولیت کیفری جاهل به قانون، از جمله چالش های حقوقی برقراری توازن بین حفظ نظمعمومی و اجرای عدالت است. به اقتضای حفظ نظم اجتماعی، همگان مکلّف به تعلّم و آگاهی از قانون بوده و قاعده کلّی، مبتنی بر عذر نبودن جهل به قانون است. با این وجود، چنان چه حصول علم به قانون ناممکن و یا فهم درست آن از قدرت انسان خارج باشد، نپذیرفتن عذر جهل به قانون، ناعادلانه خواهد بود. قانونگذار مجازات اسلامی مصوّب 1392 با شناسایی صریح قاعده عذر نبودن جهل به قانون و استثنائات آن از یک سو، و قاعده درأ از سوی دیگر، رویکرد نوینی اتّخاذ نموده است. به علاوه، برخی احکام خاصّ ناظر به جهل به حکم، به ویژه در ارتباط با جرائم مستوجب حدّ و قصاص را پیش بینی کرده است. هدف از این نوشتار، تبیین قاعده کلّی و ضوابط آن در این باب در مقام مقایسه با قاعده درأ و تعارض یا مطابقت و همچنین حدود اعتبار آنها در جرائم تعزیری و غیر تعزیری از منظر قانونگذار مجازات اسلامی است. در نهایت، رویکرد نوین قانونگذار نقد میگردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جهل به قانون؛ شبهه حکمیّه؛ قاعده درأ؛ مسئولیت‌کیفری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Impact of Ignorance-of-Law in the Criminal Liability from the Perspective of the Islamic Penal Code | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Hasan Hasani1؛ Seyyed Hosein Shahcheragh2 | ||
| 1Department of law, humanitarian faculty, damghan university, Damghan,Iran | ||
| 2Payame Noor University | ||
| چکیده [English] | ||
| Ignorance-of-law is usually an excuse from criminal liability and among the legal challenges of establishing a balance between maintenance of public order and administration of justice. For the maintenance of social order, everyone is obliged to be aware of the law and the general rule is "ignorance-of-law is no excuse". However, following this maxim would be unfair if proper understanding of the law is impossible. In this regard, the Islamic Penal Code (1392) has adopted a new approach through examining this maxim and its exceptions. Furthermore, some specific rules have been foreseen concerning the ignorance-of-law, especially in the case of punishable offenses and major crimes. This paper aims to explain the general rules and principles of this code and its comparison with the "Dare" Rule, and their limits and credibility in the criminal and non-criminal offences from the perspective of the Islamic Penal Code. Finally, the new approach is criticized. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ignorance-of-Law, Mistake of Law, Dare Rule, Islamic Penal Code, Criminal Liability | ||
| مراجع | ||
|
- اردبیلی، محمدعلی (1392)، حقوق جزای عمومی، ج2، چ29، تهران: میزان. - اسلامپور کریمی، عسکری (1383ش)، قاعده درأ از نگاه فریقین، پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی، 8 و9، 45-78. - انصاری(شیخ)، مرتضی (1424ق)، فرائد الاصول، ج2، چ4، قم: دار الکتاب. - آقائی نیا، حسین؛ زهروی، رضا (1388ش)، مطالعه تطبیقی جهل بسیط متّهم و آثار آن در فقه امامیه، حقوق کیفری ایران و آمریکا، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 4، 1-19. - آل کاشف الغطاء، محمدحسین (1359ق)، تحریر المجلّه، ج1، تهران: النجاح. - جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی (1419ق)، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، ج2، قم: مؤسسه المعارف الاسلامیه. - الجزیری، عبد الرحمن (1419ق)، الفقه علی المذاهب الاربعه و مذهب اهل البیت(ع)، ج5، بیروت: دار الثقلین. - حرّ عاملی، محمد بن حسن (1414ق)، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، ج18، قم: مؤسسه آل البیت(ع). - حلّی(علامه)، حسن بن یوسف (بی تا)، تحریر الاحکام، ج2، قم : مؤسسه آل البیت(ع). - حلّی(محقّق) جعفر بن حسن (1408ق)، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج4، چ2، قم: اسماعیلیان. - خراسانی(آخوند)، محمدکاظم (1385ش)، کفایه الاصول، ج2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی . - خمینی(امام)، سیّد روح الله (1409ق)، تحریر الوسیله، ج2، قم: دار لعلم. - خوئی، سیّد ابوالقاسم (1386ش)، مصباح الاصول، ج2، بی جا: نشر الفقاهه. - همو (1976م)، مبانی تکمله المنهاج، ج1، نجف: الآداب. - درویش پور، وفا (1386ش)، جهل و خطا در حدیث رفع و آثار آنها در حقوق کیفری ایران از منظر فقه امامیه، فقه و مبانی حقوق، 8 ، 265-288. - ساریخانی، عادل؛ کرمی گلباغی، داوود (1379ش)، تأثیر جهل حکمی بر مسئولیت کیفری از منظر فقه امامیه، مجله مطالعات حقوقی، 2، 57-82. - صدوق(ابن بابویه)، محمد بن علی (بی تا)، الخصال، ج 2، بیروت : بی نا. - صفری، محسن؛ زهروی، رضا (1388ش)، مطالعه تطبیقی شبهه قاعده دراء در فقه امامیه، حقوق ایران و انگلستان، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 2، 193-212. - طباطبائی، علی بن محمد (1404ق)، ریاض المسائل فی بیان الاحکام بالدلائل، ج2، قم: مؤسسه آل البیت(ع). - طباطبائی، محمد (1229ق)، مفاتیح الاصول، قم: مؤسسه آل البیت(ع). - عمید ، حسن (1377ش)، فرهنگ لغات فارسی عمید، ج2و1، تهران: امیر کبیر. - فاضل لنکرانی، محمد (1379ش)، سیری کامل در اصول فقه، ج11، قم: فیضیّه. - فراهیدی، خلیل بن احمد (1409ق)، کتاب العین، ج 3، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات. - فیض، علیرضا (1385ش)، مقارنه و تطبیق در حقوق جزای عمومی اسلام، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - قمی(میرزا)، ابوالقاسم (بی تا)، قوانین الاصول، ج1، بی جا: بی نا. - کاتوزیان، ناصر (1383ش)، مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران، چ41، تهران: شرکت انتشار. - گرجی، ابوالقاسم (1372ش)، مقالات حقوقی، ج1، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران. - محقّق داماد، سیّد مصطفی (1381ش)، قواعد فقه (بخش جزائی)، چ3، تهران : مرکز نشر علوم اسلامی. - محمدی خراسانی، علی (1385ش)، شرح کفایه الاصول، ج3، قم: الامام حسن بن علی(ع). - مظفّر، محمدرضا (1967م)، أصول الفقه، ج1، چ3، تهران: جهان. - همو (1381ش)، المنطق، تصحیح حسین دشتی، ج3-1، تهران: مؤسسه فرهنگی آرایه. - معین، محمد (1364ش)، فرهنگ فارسی معین، تهران: امیرکبیر. - مکارم شیرازی، ناصر (1384ش)، تقریرات درس خارج بحث حدود، جلسه بیستم، قابل دسترسی در پایگاه اطلاعاتی www.hozeh.tebyan.net. - موسوی بجنوردی، سید محمدحسن (1379ش)، قواعد فقهیّه، ج1، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) و مؤسسه چاپ و نشر عروج. - همو (1376ش)، فقه تطبیقی، تهران: میعاد. - همو (1387ش)، فقه تطبیقی، تهران: سمت. - میرمحمد صادقی، حسین (1383ش)، دادگاه کیفری بین المللی، تهران: دادگستر. - نجفی دولت آبادی اصفهانی، محمدحسین (1406ق)، شرح فارسی کفایه الاصول، ج5، بی جا: بی نا. - نجفی(صاحب جواهر)، محمدحسن (1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج41 ، چ7، بیروت: دار احیاء التراث العربی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,598 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,893 |
||