پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 610 |
| تعداد مقالات | 9,029 |
| تعداد مشاهده مقاله | 67,082,958 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,656,405 |
متن‌شناسی نسخة خطّی آداب انشاء نوربخشی در بلاغت نثر و ترسّل عصر صفوی | ||
| مطالعات زبانی و بلاغی | ||
| مقاله 3، دوره 9، شماره 18، اسفند 1397، صفحه 39-68 اصل مقاله (447.74 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/jlrs.2018.11483.1038 | ||
| نویسنده | ||
| سید امیر جهادی* | ||
| استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان | ||
| تاریخ دریافت: 07 خرداد 1396، تاریخ بازنگری: 18 مهر 1397، تاریخ پذیرش: 20 آبان 1397 | ||
| چکیده | ||
| نسخة خطّی آداب انشاء که بعضاً از آن با عنوان انشای عالم‌آرا یاد شده است، زاییدة ذهن نقّاد و طبع وقّاد یکی از مترسّلان، بلاغیّون و شعرای معاصر شاه طهماسب صفوی است که تا کنون در پردة خمول و گوشة انزوا باقی مانده است. آداب انشاء در شمار متون نظری و آموزشی ترسّل محسوب می‌شود. مؤلف در ساختاری دقیق و منسجم، در یک مقدّمه و سه بخش اصلی موسوم به لمعه و خاتمه، اهمّ مباحث نظری ترسّل را با رویکردی جدید و از منظر دانش بلاغت و بدیع بررسیده است. آنچه که از این کتاب در جمیع شش نسخة آن باقی مانده است، صرفاً فاتحة اثر و در برخی نسخ، بخش‌های آغازین لمعة اوّل است؛ بخش اصلی متن که مشتمل بر مطاوی انشاء و ترسّل است، در دست نیست. زاویة نظر نوربخشی در فاتحة آداب انشاء، هم در بین آثار ترسّل و انشاء و هم در میان آثار بلاغت فارسی، بی‌نظیر و کم‌سابقه است؛ چراکه اغلب متون آموزشیِ بدیع و بلاغت، نظم و شعر فارسی را مطمح نظر داشته‌اند؛ حال آنکه نوربخشی در درجة اوّل، عموماً از منظر نثر فارسی و در وهلة دوم، اختصاصاً از زاویة علم انشاء و با رویکردی آموزشی و نمونه‌وار به بررسی فنون ادبی موردنیاز دبیران و منشیان در نثر منشیانة فارسی پرداخته است. توجه به آراستن متن مکتوبات، بیشترین اهتمام نوربخشی و منشیان روزگار صفوی است. علاوه‌بر مقولة مذکور، شواهد منقول، اغلب منثور و برخی شواهد منظوم از زبان خود مؤلف، متخلّص به سیّد است. شایان ذکر است در آغاز اثر، مطاوی نظری علم انشاء، ویژگی‌های آن و خصایص منشیان موردبحث قرار گرفته است. نگارنده در مقالة حاضر کوشیده ضمن متن‌شناسی آداب انشاء و بیان فواید و مزایای این اثر ممتاز دورة صفوی از منظر محتوایی و ساختاری، در باب شرح احوال و آثار نوربخشی و سبک متن اثر حاضر بحث کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نوربخشی؛ آداب انشاء؛ انشای عالم آرا؛ ترسّل؛ عصر صفوی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Textual Criticism and Structural Analysis of Noorbakhshi’s Adab-e- Insha in the Rhetoric of Prose and the Epistolary of the Safavid Era | ||
| نویسندگان [English] | ||
| amir jahadi | ||
| kerman university | ||
| چکیده [English] | ||
| The issue of the present paper is, to investigate the Adab e Inshae written by Norbakhshi. This work is also recorded as the Inshay e alam Ara. Adab e Inshae deals with the theoretical approach to the issue of Epistolary in the Safavid era. The present work is classified into a coherent structure; the first Section of this book is introduction as a Fatiha. It consists of three chapters as a Lamae and the final section as Khatimah. The author's perspective on this text is a rhetorical review of Epistolary Persian prose. There are six manuscripts from this work. This text is only a part of the introduction and the beginning of the first chapter. The author's particular method in the present work is unique among the works of the others, because he considered Persian prose with an exclusive approach to Persian prose Epistolary. In addition, the literary techniques which required by the secretaries are described in an example. In the Safavid era, technical prose is highly regarded by writers. The examples cited are often prose and sometimes poetry. Norbakhshi is the poet of the Safavid era and his pseudonym has been Sayyed. At the beginning of the text, the characteristics of the secretaries of the court are enumerated. The author of this article has tried to study textual aspects at first instance, and then examines the structure and content of the effect. The article will also describe the author's description of the book. The final part of the article is devoted to the study of the style of the work. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Norbakhshi, Adab e Inshae, Inshaye Alam Ara, epistolary, Safavid era | ||
| مراجع | ||
|
- بهار، محمّدتقی (1385)، سبک‌شناسی: تاریخ تطوّر نثر فارسی، جلد3، تهران: امیرکبیر. - جهادی، سیدامیر (1393)، ترسّل در عصر تیموری، مجلّة کهن‌نامة ادب پارسی، سال پنجم، شمارة 2، صص 75-98. - دانش‌پژوه، محمدتقی (1350)، دبیری و نویسندگی، مجلة هنر و مردم، شمارة 106، مرداد، صص 27-32. - دانش‌پژوه، محمدتقی (1350)، دبیری ونویسندگی، دورة 9-10، شمارۀ 109، صص 46-52. - درایتی، مصطفی (1389)، فهرست‌وارة دست‌نوشته‌های ایران: (دنا)، ج1، تهران: کتابخانة مجلس شورای اسلامی. - رادویانی، محمدبن عمر (1362)، ترجمان البلاغه، تصحیح احمد آتش، تهران: اساطیر. - رستگار فسایی، منصور (1392)، انواع نثر فارسی، تهران: سمت. - شمس قیس رازی (1360)، المعجم فی معاییر اشعار العجم، تصحیح محمد قزوینی، تهران: زوّار. - صالحی، نصرالله (1380)، کتاب‌شناسی توصیفی منشآت، مکاتبات و نامه‌ها، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، دی و بهمن، صص 152-155. - صفا، ذبیح‌الله (1382)، تاریخ ادبیات در ایران. جلد چهارم و پنجم، تهران: فردوس. - گرگانی، شمس العلماء (1377)، ابدع البدایع. به اهتمام حسن جعفری، تبریز: احرار تبریز. - نوربخشی، محمدبن ناصر الحق حسینی ]بی‌تا[، نسخة خطّی انشای عالم‌آرا، محفوظ در کتابخانة مجلس شورای اسلامی به شمارة 13757. - نوربخشی، محمدبن ناصر الحق حسینی ]بی‌تا[، نسخة خطّی انشای عالم‌آرا، محفوظ در کتابخانة ملّی ایران به شمارة ۵-۷۶۷۳. - نوربخشی، محمدبن ناصر الحق حسینی]بی‌تا[، نسخة خطّی آداب انشاء، محفوظ در کتابخانة مرکزی دانشگاه تهران به شمارة 4487. - واحد، اسدالله (1378)، ترسّل و انشای فارسی از آغاز تا قرن ششم، مجلة دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز، پاییز، شماره 172، صص 121-166. - وطواط، رشید (1376)، حدائق السحر فی دقایق الشعر، تصحیح عباس اقبال آشتیانی، تهران: کتابخانة طهوری و سنایی. - همایی، جلال‌الدین (1376)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، تهران: هما. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 788 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 468 |
||