پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 610 |
| تعداد مقالات | 9,027 |
| تعداد مشاهده مقاله | 67,082,777 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,656,172 |
ماهیّت «اطلاق مقامی» و ادلّه آن | ||
| مطالعات فقه و حقوق اسلامی | ||
| مقاله 4، دوره 11، شماره 21، دی 1398، صفحه 61-84 اصل مقاله (271.02 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/feqh.2018.15030.1622 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد علی راغبی1؛ طاهر رجبی النی* 2 | ||
| 1استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه قم، قم، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه قم، بلوار غدیر، قم، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 21 خرداد 1397، تاریخ بازنگری: 27 آبان 1397، تاریخ پذیرش: 25 آذر 1397 | ||
| چکیده | ||
| یکی از مباحثی که می تواند آثار و نتایج زیادی را در فقه و اصول و حقوق داشته باشد موضوع اطلاق مقامی است. فقها، دو تعریف برای اطلاق مقامی ارائه نموده اند که بر اساس تعریف اکثر فقها، چنان چه شارع در یک مقامی، درصدد بیان اجزاء و شرایط باشد و قسمتی از اجزاء و شرایط را بیان کرده و قسمت دیگر را مطرح نکرده باشد از این سکوت شارع - در حالی که در مقام بیان است- کشف می کنیم که آن قسمتی که مطرح نشده، نقشی در غرض شارع ندارد. تعریف دیگری که برای اطلاق مقامی شده و از ابتکارات محقّق نائینی می باشد عبارت است از اطلاقی که مستفاد از عدم ذکر متمّم جعل در قیود مربوط به تقسیمات ثانویّه ماهیّت است، مثل اعتبار قصد قربت در نماز. در تقسیمات ثانوى چون صلاحیّت تقیید وجود ندارد، پس صلاحیّت اطلاق لفظى نیز وجود نخواهد داشت؛ در چنین مواردى اگر آن قید واقعاً در غرض مولی دخیل باشد شارع باید آن را براى مکلّف از طریق دیگرى (جعل ثانوى) که نام آن متمّم جعل است بیان کند؛ به همین دلیل، باید دستور دیگرى بدهد و در آن، قید مورد نظر را بیان کند. مهمّ ترین دلیلی که برای اطلاق مقامی ارائه شده است روایت حمّاد بن عیسی است. در این مقاله سعی شده است تا با تبیین ماهیّت و ادلّه اطلاق مقامی و ذکر تفاوت آن با اطلاق لفظی و نیز ذکر بعضی از مصادیق آن در فقه و اصول و نیز کاربرد آن در حقوق، ابعاد بحث روشن تر شده و زمینه برای تحقیق بیشتر فراهم شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اطلاق؛ اطلاق مقامی؛ اطلاق لفظی؛ جعل ثانوی؛ متمّم جعل؛ محقّق نائینی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The nature of "etlaghe maghami" and its arguments | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammadali Raghebi1؛ TAHER RAJABI ALNI2 | ||
| 1Assistant Professor, Faculty of Theology and Islamic Studies, univercity of Qom, Qadir Blvd, Qom, Iran | ||
| 2Faculty of Theology and Islamic studies,, qom university, Qadir Blvd, qom, iran | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the topics that has many results and effects on the science of jurisprudence and usul and also law is "etlaghe maghami". According to the majority of scholars, two definition have been proposed. If in one position "share" addresses the elements and conditions such that some of the components and conditions are stated and some are not, we note that the part that has not been stated, have no role in his purpose. Another definition is initiatives of "mohaqeq naeini": if a constraint such as credit intention in prayer be involved in order of lord, it should be required to explain to responsible person. Because expression may not tie up through word, it should be expressed with another way that is " motammeme jal". So he must give another command. Since this discussion has not been independently investigated, in this paper we have tried to explain the nature and arguments of "etlaghe maghami" and its difference with "etlaghe lafzi" and some of the examples mentioned in jurisprudence, as well as its application in law. This research may clear aspects of this issue and provide areas for further research. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| etlagh, etlaghe maghami, etlaghe lafzi, jale sanavi, motammeme jal, jurisprudence, mohaqeq naeini | ||
| مراجع | ||
|
- آملی، میرزا هاشم (1405ق)، تقریرات الأصول، تهران: فراهانی. - ابن فارس، احمد (1404ق)، معجم مقائیس اللّغه، ج3، قم: مکتب الاعلام الاسلامی. - اصغری، عبدالله (1386)، شرح اصول فقه، ج1، چ2، قم: اصغری. - جمعی از محقّقان، (1392)، فرهنگ نامه اصول فقه، چ4، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. - حاج عاملی، محمدحسین (1424ق)، ارشاد العقول الی مباحث الاصول، تقریرات اصول آیه الله جعفر سبحانی، ج1، قم: مؤسسه امام صادق (ع). - حرّ عاملی، محمد بن حسن (1409ق)، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، ج1، قم: مؤسسه آل البیت. - خراسانی(آخوند)، محمدکاظم (1427ق)، کفایه الاصول، ج2، چ3، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. - خوئی، سیّد ابوالقاسم (1422ق)، مصباح الاصول، قم: مکتبه الداوری. - سبحانی، جعفر (1388)، الوسیط فی اصول الفقه، ج1، چ4، قم: مؤسسه امام صادق (ع). - شبیری زنجانی، سیّد موسی (1419ق)، کتاب نکاح، ج9، قم: مؤسسه پژوهشی رأی پرداز. - صافی گلپایگانی، علی (1427ق)، ذخیره العقبی فی شرح العروه الوثقی، ج1، قم: گنج عرفان. - صالحی مازندرانی، اسماعیل (1424ق)، مفتاح الاصول، ج1، قم: صالحان. - صدر، رضا (1420ق)، الاجتهاد والتقلید، چ2، قم: دفتر تبلیغات اسلامی. - صدر، سیّد محمدباقر (1425ق)، دروس فی علم الاصول، ج1، بیروت: دار احیاء التراث العربی. - طباطبائی بروجردی، آقا حسین (1426ق)، تبیان الصلّاه، ج1، قم: گنج عرفان. - عارفی، علی (1374)، البدایه فی توضیح الکفایه، ج1، تهران: نیایش. - عبدالساتر، حسن (1417ق)، بحوث فی علم الاصول، تقریرات اصول سیّد محمدباقر صدر، ج4، بیروت: الدار الاسلامیّه. - عراقی، ضیاء الدین (1388)، الاجتهاد و التقلید، ج1، قم: نوید اسلام. - فاضل لنکرانی، محمد (1381)، اصول فقه شیعه، ج2، قم: مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام. - فراهیدی، خلیل بن احمد (1414ق)، ترتیب کتاب العین، ج2، تهران: اسوه. - قافی، حسین؛ شریعتی فرانی، سعید (1385)، اصول فقه کاربردی، ج1، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. - قانصوه، محمود (1418ق)، المقدّمات و التنبیهات فی شرح اصول الفقه، ج1، بیروت: دار المورخ العربی. - قدسی، احمد (1428ق)، أنوار الاصول، تقریرات اصول آیه الله مکارم شیرازی، ج1، چ2، قم: مدرسه امام علی بن ابی طالب (ع). - کاظمی خراسانی، محمدعلی (1376)، فوائد الاصول، تقریرات اصول محمدحسین نائینی، ج1و3، چ1، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. - مجمع فقه اهل البیت علیهم السلام (1427ق)، قواعد اصول الفقه علی مذهب الامامیّه، چ2، قم: مجمع العالمی لأهل البیت علیهم السلام. - محمّدی، علی (1387)، شرح اصول فقه، ج1، چ10، قم: دار الفکر. - مسجدسرائی، حمید (1392)، بازپژوهی ادلّه مانعیّت قتل خطائی از ارث، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 9، 137-160. - مظفّر، محمدرضا (1380)، اصول الفقه، ج1و2، چ10، قم: اسماعیلیان. - معصومی شاهرودی، علی اصغر (1424ق)، دراسات الاصول فی أصول الفقه، تقریرات اصول آیه الله خوئی، قم: علی اصغر معصومی شاهرودی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,571 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,221 |
||