پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 663 |
| تعداد مقالات | 9,691 |
| تعداد مشاهده مقاله | 68,983,754 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 48,479,093 |
تحلیل تأویل‌های نمادمحور در سروده‌های عطّار | ||
| مطالعات زبانی و بلاغی | ||
| مقاله 7، دوره 12، شماره 23، خرداد 1400، صفحه 141-174 اصل مقاله (673.67 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/jlrs.2020.18253.1533 | ||
| نویسندگان | ||
| مجید رستنده* 1؛ وحید مبارک2 | ||
| 1دانش‌آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه رازی (نویسندۀ مسئول) | ||
| 2استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی | ||
| تاریخ دریافت: 21 تیر 1398، تاریخ بازنگری: 23 بهمن 1398، تاریخ پذیرش: 28 بهمن 1398 | ||
| چکیده | ||
| پیشینۀ ادبیات عرفانی فارسی، چشم‌اندازهایی زیبا فراروی ما قرار می‌دهد؛ به‌ویژه هنگامی که با قرآن و حدیث پیوند می‌خورد. نویسندگان و شاعران عارف‌مسلک، نه‌تنها بر بهره‌برداری متعارف از این دو منبع اصلی اسلام تأکید داشته و به آن سفارش کرده‌اند، بلکه با نگاه خاص و هنری خویش، موجب ترغیب دیگران به استفاده از این منابع شده‌اند. عطّار نیشابوری از این زمره است. او در سروده‌های خود هنگام مواجهه با آیات و روایات، افزون بر نگاه متعارف، گاه نگاهی تأویلی و بلاغت‌محور دارد. این پژوهش بر آن است که با روشی توصیفی-تحلیلی، نمونه‌هایی از تأویل‌های بلاغی و نمادمحور او را معرّفی کند. یافته‌ها نشان می‌دهند در شعر عطّار، برخی از نمادها از جمله قبله، آیۀ نور، داستان ابراهیم و مبارزه با نمرود، ذبح کردن اسماعیل، فرعون و قارون، جلوه‌ای منحصر به فرد دارند که این حاکی از توجه خاصّ او به تاریخ انبیاست. همچنین مشاهده شده است که گاهی عطّار در تأویل‌های خود، میان نمادهای اساطیری و عرفان پیوند می‌زند تا اندیشه‌های عرفانی خویش را عرضه کند. همچنین گاه خردمندان دیوانه، سخنگویان او برای اعتراض به نابسامانی‌های جامعه می‌شوند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن؛ حدیث؛ تأویل؛ نماد؛ سروده‌های عطّار | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis of symbol-centered interpretations in Attar's poetry | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Majid Rastandeh1؛ Vahid Mobarak2 | ||
| 1PhD in Persian Literature, Faculty of Humanities, Razi University, Kermanshah, Iran | ||
| 2PhD in Persian Literature, Faculty of Humanities, Razi University, Kermanshah, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The history of mystic Persian literature makes outstanding perspectives for us, especially when it's connected to Quran and Hadith. The mystic authors and poets have emphasized the common gaining from these two main sources of Islam and have recommended it throughout the years. They also encourage others to use these sources with their especial artistic look. Attar Neishabouri is one of these kinds of authors. In his poems facing the Quran and narrations, he has an interpretative and Belaghat-centered look in addition to the common look. This study is tended to introduce examples of symbol-centered and Belaghi interpretations with a descriptive-analytic method. Surveys show that in Attar's poetry some of the symbols such as Gheble, the verse of light, the story of Ibrahim and the fight with Namroud, the slaughter of Ismail, Feron, and Gharoun, have a significant effect that elucidates his especial care to the history of prophets. It has also been seen that sometimes Attar links mythological and mystical symbols in his interpretations to present his mystic thoughts. In other times the insane savants become his speakers for protesting the disorderly of the society. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Quran, Hadith, interpretation, symbol, Attar's poems | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم. - امام علی بن ابی‌طلب(ع). (1386). غررالحکم و دررالکلم. گردآوری ناصحالدّین عبدالواحد آمدی. ترجمۀ سیّد هاشم رسولی محلّاتی. چاپ دهم. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. - امام علی بن موسی الرّضا(ع). (1408 ق/ 1366 ش.). صحیفه الامام الرّضا علیه‌السّلام. بدون نوبت چاپ. قم: مؤسّسة الامام المهدی «عج». - آتش‌سودا، محمّدعلی. (1391). «تحلیل رمزشناختی داستان شیخ صنعان». مجلّۀ بوستان ادب دانشگاه شیراز. شمارۀ 12. صص 22 – 1. - ابن أبی‌جمهور، محمد بن زینالدّین. (1405ق). عوالی اللّئالی العزیزیّه فی الأحادیث الدّینیّه. تصحیح و تحقیق مجتبی عراقی. ج 4. چاپ اوّل. قم: دار سیّدالشّهداء. - ابن حنبل، احمد بن محمد. (1416ق).مسند الإمام أحمد بن حنبل. ج 31. به تحقیق عامر غضبان و دیگران. چاپ اوّل. لبنان، بیروت: مؤسّسه الرساله. - ابواسحق نیشابوری (1392). قصص‌الانبیاء. به اهتمام حبیب یغمایی. چاپ ششم. تهران: علمی و فرهنگی. - ابی‌محمّد الحسن بن علی بن الحسین شعبه الحرّانی. (1400 هـ. ق.). تحف‌العقول. به تصحیح علیاکبر غفّاری. تهران: کتابفروشی اسلامیّه. - احمدی، بابک. (1395). ساختار و تأویل متن. چاپ هجدهم. تهران: مرکز. - امامی جمعه، سیّد مهدی. (1383). عین‌القضات در آیینۀ هرمنوتیک مدرن. مجلّۀ علمی ـ پژوهشی دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان. دورۀ دوم. شمارۀ سی و نهم. صص 34-21. - جامع‌الاحادیث 5/3. فرهنگ جامع روایات پیامبر(ص) و اهل بیت (علیهما السلام). (1392). قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. - جامع‌التّفاسیر نور 1/2. دائرهالمعارف چند رسانه‌ای قرآن کریم. (بی‌تا). قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. - جرجانی، سیّد شریف. (1360). ترجمان القرآن. تدوین عالی بن علی بن الحافظ. به کوشش سیّد محمّد دبیرساقی. چاپ دوم. تهران: بنیاد قرآن. - حسومی، ولی‌الله. (1391). گونه‌شناسی تأویل و تببین روایات در کتاب امالی سیّد مرتضی. نقد و نظر. شمارۀ 68. صص 138- 117. - خدادادی محمّد، مهدی ملک‌ثابت و یدالله جلالی پندری. (1389). شمس تبریزی و تأویل‌های عرفانی او از احادیث نبوی. دوفصلنامۀ علمی ـ پژوهشی ادبیّات عرفانی دانشگاه الزّهرا (س). شمارۀ 2. صص 103 ـ 73. - خرّمشاهی، بهاءالدّین. (1376). قرآن شناخت، مباحثی در فرهنگ‌آفرینی قرآن. چاپ چهارم. تهران: طرح نو. - دریدا، ژاک. (1396). نوشتار و تفاوت. ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان. چاپ دوم. تهران: نی. - دهخدا، علیاکبر. (1372). لغتنامة دهخدا. چاپ اوّل. تهران: دانشگاه تهران. - رازی، نجمالدّین. (1366). مرصادالعباد. به اهتمام محمّدامین ریاحی. چاپ سوم. تهران: علمی و فرهنگی. - ریکور، پل. (1397). زمان و حکایت. کتاب دوم. ترجمۀ مهشید نونهالی. چاپ اوّل. تهران: نی. - سجّادی، سیّد جعفر (1362). فرهنگ لغات و اصطلاحات و تعبیرات عرفانی. چاپ سوم. تهران: کتابخانة طهوری. - السّیوطی، جلال‌الدّین عبدالرّحمن. (1363). الاتقان فی علوم القرآن. ج 2. به تصحیح ابوالفضل ابراهیم. ترجمۀ سیّد مهدی حائری قزوینی. چاپ اوّل. تهران: امیرکبیر. - شمس‌الدّین محمّد تبریزی. (1377). مقالات شمس تبریزی. به تصحیح محمّدعلی موحّد. چاپ دوم. تهران: خوارزمی. - عطّار نیشابوری، فریدالدّین محمّد. (1370). تذکرهالاولیا. به تصحیح و توضیح محمّد استعلامی. چاپ ششم. تهران: زوّار. - عطّار نیشابوری، فریدالدّین محمّد (1366). دیوان عطّار. به اهتمام و تصیح تقی تفضّلی. چاپ چهارم. تهران: علمی و فرهنگی. - عطّار نیشابوری، فریدالدّین محمّد (1388). الهینامه. به تصحیح محمّدرضا شفیعی کدکنی. چاپ پنجم. تهران: سخن. - عطّار نیشابوری، فریدالدّین محمّد(1389). مختارنامه. به تصحیح محمّدرضا شفیعی کدکنی. چاپ چهارم. تهران: سخن. - عطّار نیشابوری، فریدالدّین محمّد (1391). منطقالطّیر. به تصحیح محمّدرضا شفیعی کدکنی. چاپ یازدهم. تهران: سخن. - عطّار نیشابوری، فریدالدّین محمّد (1392 الف). اسرارنامه. به تصحیح محمّدرضا شفیعی کدکنی. چاپ ششم. تهران: سخن. - عطّار نیشابوری، فریدالدّین محمّد(1392 ب). مصیبتنامه. به تصحیح محمّدرضا شفیعی کدکنی. چاپ یازدهم. تهران: سخن. - عینالقضاه همدانی. (1377). تمهیدات. به تصحیح عفیف عسیران. چاپ پنجم: منوچهری. - غزّالی، ابوحامد (1364). مشکاهالانوار. ترجمۀ صادق آیینه‌وند. چاپ اوّل. تهران: امیرکبیر. - فقهی‌زاده، عبدالهادی. (1385). مجلسی و تأویل روایات. مجلّۀ اسلام‌پژوهی. شمارۀ 2. صص 99- 81. - فیض کاشانی، محمّد محسن. (1371). کلّیّات فیض کاشانی. به تصحیح مصطفی فیض کاشانی. چاپ اوّل. تهران: اسوه. - کتابخانۀ احادیث فریفین. (1395). قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. - کزّازی، میر جلال‌الدّین. (1393). رؤیا، حماسه، اسطوره. چاپ هفتم. تهران: مرکز. - لاهیجی، شیخ محمّد. (1366). مفاتیحالاعجاز فی شرح گلشن راز. با مقدّمة کیوان سمیعی. چاپ سوم: کتابفروشی محمودی. - مرتضوی، منوچهر. (1365). مکتب حافظ. چاپ دوم: تهران. توس. - مولوی، جلال‌الدّین محمّد. (1387). مثنوی. به تصحیح دکتر محمّد استعلامی. چاپ نهم. تهران: سخن. - میرباقری فرد، سیّد علی‌اصغر و شهرزاد نیازی. (1389). بررسی و تحلیل زبان عرفانی در آثار عین‌القضات همدانی. فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی دانشگاه قم. شمارۀ اوّل و دوم. صص 286 ـ 267. - ناصرخسرو قبادیانی. (1384). وجه دین. چاپ دوم. تهران: اساطیر. - نجفی، مریم، مظاهر نیکخواه و اصغر رضاپوریان، (1397). بررسی جنبه‌های بلاغی زبان در تفسیر کشف‌الاسرار. دوفصلنامة علمی ـ پژوهشی مطالعات زبانی و بلاغی. شمارۀ 17. صص 260- 235. - نویا، پل. (1373). تفسیر قرآنی و زبان عرفانی. ترجمۀ اسماعیل سعادت. چاپ اوّل. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. - نیچه، فریدریش، مارتین هیدگر، هانس گئورگ گادامر و ... (1395). هرمنوتیک مدرن. ترجمۀ بابک احمدی، مهران مهاجر و محمّد نبوی. چاپ یازدهم. تهران: مرکز. - یوسفی محمّدرضا و الهه حیدری. (1391). نور سیاه پارادوکس زیبای عرفانی. مجلّۀ ادیان و عرفان. شمارۀ 2. صص 191 – 171. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 401 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 362 |
||