پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 648 |
| تعداد مقالات | 9,475 |
| تعداد مشاهده مقاله | 68,306,411 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 47,823,952 |
بررسی مجموعة «آخر شاهنامه» مهدی اخوان ثالث از منظر تحلیل انتقادی گفتمان | ||
| مطالعات زبانی و بلاغی | ||
| دوره 12، شماره 25، مهر 1400، صفحه 69-100 اصل مقاله (535.81 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/jlrs.2020.18732.1575 | ||
| نویسندگان | ||
| بهادر باقری1؛ محمد رضایی2؛ علی ملامحمدی* 3 | ||
| 1دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی | ||
| 2استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سمنان | ||
| 3دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سمنان (نویسنده مسئول) | ||
| تاریخ دریافت: 30 شهریور 1398، تاریخ بازنگری: 28 آبان 1399، تاریخ پذیرش: 29 آذر 1399 | ||
| چکیده | ||
| تحلیل گفتمان انتقادی، رویکردی علمی و میان‌رشته‌ای است که ریشه در زبان‌شناسی انتقادی دارد و هدف اصلی آن، بررسی کاربرد زبان در جامعه و سیاست است. تحلیل گفتمان انتقادی از طریق سبک‌شناسی، نقد ادبی و مطالعات تحلیل متون با ادبیات - به‌عنوان متونی ارتباطی - سروکار دارد. سه مسئلة زبان، ایدئولوژی و قدرت، از مفاهیم بنیادی در این رویکرد به‌شمار می‌روند. گفتمان‌شناسان سعی دارند با توصیف و تحلیل ساخت‌های زبانی متون و فعّال کردن متن در بافت غیرزبانی آن، به کشف معنا و مهم‌تر از آن، ایدئولوژی پنهان در متن بپردازند. سه شعر نیمایی از مجموعة آخر شاهنامه، سرودة مهدی اخوان ثالث، در این مقاله بررسی شده است. پرسش اساسی این پژوهش، چگونگی استفاده اخوان از انواع امکانات زبانی در مفصل‌بندی گفتمانی است که به آن باور دارد. روش تحلیل این اشعار براساس الگوی سه‌بُعدی نورمن فرکلاف، زبان‌شناس اجتماعی است که تحلیل گفتمان انتقادی را با افزودن سطوح تفسیر و تبیین، از سطح توصیف فراتر برده است. براساس این الگو مشخّص می‌شود که اخوان ثالث با بهره‌گیری آگاهانه از امکانات سازه‌های زبانی، شامل آواها، واژگان و ساختار نحوی متن، به مفصل‌بندی لایه‌های گوناگون گفتمانی و ایدئولوژیک خویش پرداخته است. مشروعیت‌زدایی از گفتمان قدرت‌های مسلّط، برجسته‌سازی کاستی‌های گفتمان موجود و ناامیدی از تغییر شرایط نابسامان به وضعیتی مطلوب و سامان‌یافته، عناصر گفتمان‌ساز شعر اخوان ثالث در این مجموعه است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تحلیل گفتمان انتقادی؛ فرکلاف؛ مهدی اخوان ثالث؛ زبان؛ ایدئولوژی؛ آخر شاهنامه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Examining the Collection "Akhar e Shahnameh" by Mehdi Akhavan Sales from the Perspective of Critical Discourse Analysis | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Bahador Bagheri1؛ Mohamad Rezaie2؛ Ali Mollamohammadi3 | ||
| 1Kharazmi University | ||
| 2Semnan University | ||
| 3دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی سمنان | ||
| چکیده [English] | ||
| "Critical Discourse Analysis" is a scientific and interdisciplinary approach that is rooted in critical linguistics and its main purpose is to study the use of language in society and politics. Critical discourse analysis deals with literature as communication texts through stylistics, literary criticism, and text analysis studies. Three issues of "language, ideology and power" are fundamental concepts in this approach. Discourse scholars try to discover the meaning - and more importantly - the ideology hidden in the text by describing and analyzing the linguistic structures of the texts and activating the text in its non-linguistic context. Three Nimai poems from the collection "Akhar e Shahnameh "composed by Mehdi Akhavan Sales have been studied in this article. The main question of this research is how Akhavan Sales uses various linguistic possibilities in articulating the discourse it believes in. The method of analysis of these poems is based on the three-dimensional model of "Norman Fairclough", a social linguist who has exceeded the analysis of critical discourse by adding levels of interpretation and explanation, beyond the level of description. Based on this model, it is clear that Akhavan Sales has articulated its various discourse and ideological layers by consciously using the possibilities of linguistic structures, including sounds, words and syntactic structure of the text. De-legitimizing the discourse of the dominant powers, highlighting the shortcomings of the existing discourse and despairing of changing the chaotic situation to a desirable and organized situation are the discourse-building elements of Akhavan Sales poetry in this collection. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Critical Discourse Analysis, Fairclough, Mehdi Akhavan Sales, Language, Ideology, " Akhar e Shahnameh " | ||
| مراجع | ||
|
- اخوان ثالث، مهدی (1372)، آخر شاهنامه، چ 11، تهران: مروارید. - آقاگل‌زاده، فردوس (۱۳۸۵)، تحلیل گفتمان انتقادی، تهران: علمی و فرهنگی. - تاجیک، محمّدرضا (1379)، مجموعه مقالات گفتمان و تحلیل گفتمان، تهران: فرهنگ گفتمان. - جعفری، طاهر (1395)، تحلیل گفتمانی شعر خوان هشتم و آدمک مهدی اخوان ثالث، تحقیقات جدید در علوم انسانی، سال دوم، شمارة 4، صص 43-56. - حقوقی، محمّد (1375)، شعر زمان ما 2 (مهدی اخوان ثالث)، تهران: نگاه. - سارلی، ناصرقلی، بهادر باقری و شیرین صادقی (1398)، بلاغت ساخت‌های نحوی نشان‌دار در اشعار نیمایی اخوان ثالث، فصلنامة مطالعات زبانی و بلاغی، سال 10، شمارة 19، صص 233-264. - علی‌پور، مصطفی (1380)، ساختار زبان شعر امروز، چ 2، تهران: فردوس. - فتوحی، محمود (۱۳۹0)، سبک‌شناسی، نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها، چ 2، تهران: سخن. - فرکلاف، نورمن (1379)، تحلیل گفتمان انتقادی،ترجمة فاطمه شایسته پیران و دیگران، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها. - لنگرودی، شمس (1370)، تاریخ تحلیلی شعر نو،جلد چهارم، تهران: نشر مرکز. - میراحمدی، حلیمه و اطهر تجلّی اردکانی (1396)، تحلیل گفتمان اوصاف طبیعت و احوال اجتماع در اشعار مهدی اخوان ثالث براساس رویکرد ون‌دایک، پژوهش‌های ادبی، شمارة 57، صص 29-62. - ون‌دایک، تئون ای. (1382)، مطالعاتی در تحلیل گفتمان، گروه مترجمان، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها. - یارمحمّدی، لطف‌الله (1393)، گفتمان‌شناسی رایج و انتقادی. چ 2، تهران: هرمس. - یورگنسن، ماریان و لوئیز فیلیپس (1389)، نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمة هادی جلیلی. تهران: نی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 772 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 750 |
||