پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 664 |
| تعداد مقالات | 9,701 |
| تعداد مشاهده مقاله | 69,063,348 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 48,503,446 |
نشانه‌شناسی صورت‌های فلکی سفالینه‌های قالبی محوطه اسلامی شادیاخ | ||
| نشریه هنرهای کاربردی | ||
| مقاله 6، دوره 1، شماره 2، شهریور 1400، صفحه 92-107 اصل مقاله (4.18 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/aaj.2021.5865 | ||
| نویسندگان | ||
| فرشید مسیح‌نیا* 1؛ عباس شیخی2؛ حسن باصفا3؛ محمدصادق داوری1 | ||
| 1دانش‌آموخته کارشناسی ارشد باستان‌شناسی، پردیس مرکزی دانشگاه نیشابور، گروه باستان شناسی، نیشابور، ایران | ||
| 2کارشناس ارشد پژوهش هنر، دانشگاه هنر نیشابور، نیشابور، ایران | ||
| 3دانشیار، پردیس مرکزی دانشگاه نیشابور، گروه باستان شناسی، نیشابور، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 07 آذر 1400، تاریخ پذیرش: 07 آذر 1400 | ||
| چکیده | ||
| سفالینه های قالب زده دوره سلجوقی یکی از مصنوعات بشری است که از نظر ارزانی، فراوانی و قابل دسترس بودن، بستر مناسبی جهت مطالعات مردم شناسی می باشد. یکی از نشانه های فرهنگی که به وفور در سفالینه های قالب زده مشاهده می شود نشانه های صور فلکی است که در دوره سلجوقی کاربرد زیادی داشته و به خاطر رونق گرفتن نجوم و حضور دانشمندان ایرانی در این حوزه تبدیل به نمادهائی برای بروج و صور فلکی شده اند. نشانه شناسی علمی است که فردیناند دوسوسور را می توان پایه گذار آن با نظریه دال و مدلول خود دانست که به سرعت در ادبیات و واژه شناسی گسترش یافت. و پیرس آن را در سه بخش شمایل، نمایه و نماد تقسیم نمود که مهمترین بخش آن نماد است و صور فلکی از این قاعده مستثنی نیستند و میتوان آنها را در این بخش بررسی نمود. این پژوهش از نوع توصیفی – تحلیلی است و گردآوری اطلاعات در آن به شیوه میدانی و اسنادی انجام شده است. در پژوهش سعی شده تا با نمونه های جمع آوری شده از محوطه اسلامی شادیاخ نیشابور، واقع در جنوب شرقی نیشابور که از قرن سوم تا هفتم هجری سکونتگاه رسمی نیشابوریان بوده است به بررسی و نشانه شناسی صور فلکی سفالینه های مکشوفه قالب زده آن بپردازیم. محوطه شادیاخ در سال 1378 برای 7 فصل متوالی توسط هیات ایرانی به سرپرستی رجبعلی لباف خانیکی و محمود بختیاری شهری کاوش شد. هدف اصلی این پژوهش، رهگیری نماد های صور فلکی برروی سفالینه های قالب زده و تاثیر آن از هنر فلزکاریست. سوال اصلی این است که جایگاه این نقوش چه تاثیری بر پیشرفت علم نجوم داشته است؟به نظر می رسد دوره سلجوقی به دلیل حضور دانشمندان و توسعه هنر فلزکاری و سفالگری، نقوش صور فلکی جایگاه ویژه ای در بین هنرمندان داشته و از آن به عنوان تزئین و آموزش مردم استفاده می کرده اند | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نیشابور؛ شادیاخ؛ سفال قالب‌زده؛ نشانه‌شناسی؛ صور فلکی | ||
| موضوعات | ||
| تبیین علوم و فنون کاربردی در عرصه هنر؛ تحلیل کاربردی آثار و اشیاء تاریخی کهن | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Semiotics of Constellations in Terracotta Pots in the Islamic Region of Shadiyakh | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Farshid Masihnia1؛ Abbass Sheikhi2؛ Hassan Basafa3؛ Mohammad Sadegh Davari1 | ||
| 1M.A. in Archeology, University of Neyshabur, Archeology& History Department, Nishapur, Iran | ||
| 2M.A. in Art Researches, University of Neyshabur, Archeology& History Department, Nishapur, Iran | ||
| 3Associate Professor, University of Neyshabur, Archeology& History Department, Nishapur, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Molded pottery works from the era of Seljuq dynasty constitute a manmade artifact which provides an appropriate context for anthropological studies due to it being affordable, abundant, and easily accessible. One of the cultural symbols and signs frequently seen in molded pottery artifacts involves the illustrations of the constellations, commonly utilized in the era of Seljuq dynasty. Due to the fact that during the reign of the Seljuq dynasty, astronomy flourished and became mainstream while Iranian scientists became more involved in this field, these illustrations gradually became prominent symbols for the constellations. Semiotics is a science, whose founder can be considered Ferdinand de Saussure, because of his Signified and Signifier theory, which quickly spread in literature and lexicology. And Pierce divided that theory into three parts; icon, index and symbol, the most important part of which is symbol, and constellations are not an exception, and they can be examined in this part. Through evaluating the specimens collected from Shadyakh Islamic Compound, located in the southeastern part of Nishabur, which was the official settlement of the people of Nishabur from the third century AH until the seventh century AH, the current study tries to perform a semiotics investigation and evaluation on the illustrations of the constellations on the pottery works discovered from this compound. The main goal of the current study is to trace the symbols of constellations on the molded pottery works as well as the impacts metalworking might have had on this art. The main question is how the position and prominence of these symbols impacted the advancement and progress of the science of astronomy. It seems that during the reign of the Seljuq dynasty, due to the presence of many scientists as well as the expansion of the arts of metalworking and pottery, the illustrations of constellations gained such a special prominence among artists that they would often utilize such illustrations both as ornaments and as a means to educate people | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Nishabur, Shadyakh, Molded Pottery Works, Semiotics | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 881 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,381 |
||