پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 663 |
| تعداد مقالات | 9,691 |
| تعداد مشاهده مقاله | 68,983,186 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 48,478,635 |
نهاد ناظر، برآیند بهبود یافته هیأت منصفه در ساختار قضای اسلامی | ||
| مطالعات فقه و حقوق اسلامی | ||
| مقاله 11، دوره 13، شماره 25، آذر 1400، صفحه 267-288 اصل مقاله (384.92 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/feqh.2021.24038.2971 | ||
| نویسندگان | ||
| سید حسن داودالموسوی* 1؛ سید محمد حسن طاهایی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران، تهران، ایران (نویسنده مسئول) | ||
| 2دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی از دانشگاه تهران پردیس البرز، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 08 مرداد 1400، تاریخ بازنگری: 04 آبان 1400، تاریخ پذیرش: 10 آبان 1400 | ||
| چکیده | ||
| هیأت منصفه، نهادی است که به منظور قضاوت در دعاوی، روشن شدن حقیقت و یا تعیین مجازات بر اساس خرد جمعی که به عدالت و عقلانیّت نزدیک تر است در برخی نظام های حقوقی جهان به رسمیّت شناخته شده است. نهاد مذکور بر اساس ادّعای نظام حقوقی انگلستان، از ابداعات این نظام بوده و بعدها وارد نظام حقوقی کشورهای جهان شده است. بر همین اساس، برخی معتقدند این نهاد با اقتباس از قوانین غربی در قانون اساسی مشروطیّت کشورمان وارد شده و در برخی قوانین موضوعه نیز مطرح گردیده است. یکی از مهم ترین سؤالاتی که در این خصوص مطرح می گردد ماهیّت و جایگاه نهاد هیأت منصفه در نظام حقوقی اسلام و میزان مطابقت نظام حقوقی ایران با آن است. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیلی توصیفی به بررسی این مهمّ پرداخته و به این نتیجه دست یافته که علیرغم اهمیّت و جایگاه ویژه هیأت منصفه در نظام حقوقی اسلام به عنوان یک نهاد ناظر، در نظام حقوقی ایران به نقش مشورتی این نهاد بیشتر توجه شده و جایگاه شایسته ای بدان اختصاص داده نشده است؛ در حالی که با توجه به نصوص شرعی و فتاوای فقها میتوان جایگاه نهاد هیأت منصفه را با لحاظ اقتضائات فرهنگ اسلامی و منصوصات فقهی در نظام قضای اسلامی جانمایی نمود. به بیان دیگر، با استفاده از تحلیل منابع فقهی و فتاوای فقهای امامیه می توان نمونه ارتقاء یافته ای از هیأت منصفه را در نظام قضای اسلامی تصویر نمود که می تواند به عنوان نهادی ناظر در دستگاه قضایی فعالیّت نماید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| هیئت منصفه؛ نهاد ناظر؛ فقها؛ مشورت قضایی؛ قضای اسلامی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The oversight body, the improved outcome of the jury in the structure of the Islamic judiciary | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyed Hassan Davoodalmousavi1؛ Seyed Mohammad Hasan Tahaie2 | ||
| 1Tehran Univercity | ||
| 2Tehran University-Alborz | ||
| چکیده [English] | ||
| A jury is an institution recognized in some of the world's legal systems for judging litigation, clarifying the truth, or determining punishment based on collective wisdom that is closer to justice and rationality. According to the claim of the British legal system, this institution was one of the innovations of this system and later entered the legal system of the countries of the world. Accordingly, some believe that this institution has been included in the constitution of our country by adapting to Western laws and has been raised in some relevant laws. One of the most important questions in this regard is the nature and position of the jury in the Islamic legal system and the degree of conformity of the Iranian legal system with it. The present study uses descriptive-analytical method to investigate this issue and concludes that despite the importance and special position of the jury in the Islamic legal system as an oversight body, in the Iranian legal system more attention has been paid to the advisory role of this institution. And is not given a worthy place; While according to the religious texts and fatwas of jurists, the position of the jury can be located in the Islamic judiciary in terms of the requirements of Islamic culture and jurisprudential provisions. In other words, by analyzing the jurisprudential sources and fatwas of Imami jurists, it is possible to depict an improved example of a jury in the Islamic judiciary that can act as an oversight body in the judiciary. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Jury, Supervisor, Jurists, Judicial Consultation, Islamic Judgment | ||
| مراجع | ||
|
- آخوندی، محمود (1372)، آئین دادرسی کیفری، ج2، چ3، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
-آشوری، محمد (1383)، آئین دادرسی کیفری، ج1، چ8، تهران: سمت.
- آقابابایی نبی، اسماعیل (1382)، جایگاه هیأت منصفه در حقوق ایران (با نگاهی به مبانی فقهی آن)، نامه مفید، 37، 153-178.
- اخوی، علی اکبر (1318)، هیأت منصفه، نشریه مجموعه حقوقی، 143، 1595-1597.
- افتخار جهرمی،گودرز (1380)، هیأت منصفه، همایش هیأت پیگیری و نظارت بر اجرای قانون اساسی.
-انصاری لاری، محمد ابراهیم (1375)، نظارت بر مطبوعات در حقوق ایران، تهران: سروش.
- بروجردی، محمدتقی(1422ق)، نهایه الافکار، ج3، قم: مؤ سسه النشر اسلامی.
- بیگ زاده، صفر (1377)، حقوق انگلیس به زبان ساده، تهران: حقوقدانان.
- پورسرتیپ، فرج الله (1352)، هیأت منصفه، مجله حقوقی وزارت دادگستری، 7.
- جباری، علی(1332)، هیأت منصفه از 1215 میلادی تا امروز، کانون وکلا، 34، 19-22.
- جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی (1413ق)، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، ج13، قم : مؤسسه المعارف الإسلامیه.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر(1378)، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، ج5، تهران: کتابخانه گنج دانش.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1392)، ترمینولوژی حقوق، چ25، تهران: کتابخانه گنج دانش.
- حکیم، سید محسن (1416ق) مستمسک العروه الوثقی، قم: دار التفسیر.
- حلّی(علامه)، حسن بن یوسف (1410ق)، إرشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان، تحقیق: فارس تبریزیان، ج2، قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
- حلّی(علامه)، حسن بن یوسف (1413ق)، قواعد الأحکام، ج3، قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
- حلّی(محقّق)، جعفر بن حسن. (1408ق)، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام،ج4، قم: اسماعیلیان.
- خامنه ای، مهین دخت (1342)، هیأت منصفه در دادگاه های کشورهای متحده امریکای شمالی، مجله کانون وکلا، 86 و 87، 111-127.
- دهخدا، علی اکبر (1377)، لغت نامه دهخدا، ج14، چ2 از دوره جدید، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
- رحمانی، قدرت الله (1398)، هیأت منصفه ایرانی؛ از هندسه اقتباس در مشروطیّت تا هنر استحاله در جمهوری اسلامی، پژوهش های حقوق عمومی، 62، 155-184.
- ساعد وکیل، امیر؛ عسکری، گوریا (1394)، قانون اساسی در نظم حقوقی کنونی، چ7، تهران: مجد.
- سبحانی تبریزی، جعفر (1418ق)، نظام القضاء و الشهاده فی الشریعه الإسلامیه الغرّاء، ج1، قم : مؤسسه امام صادق علیه السلام.
- شاکری، ابوالحسن؛ کرمیگلباغی، داوود (1389)، ارزیابی اظهارنظر هیأت منصفه، مجله مطالعات حقوقی، 2، 83-102.
- شاملو، باقر (1375)، معرفی و نقدی بر جایگاه هیأت منصفه در نظام حقوقی ایران، فصلنامه دیدگاه های حقوقی، 3، 169-199.
- شاملو، باقر (1390)، ماهیت و نقش هیأت منصفه در نظام حقوقی ایران، فصلنامه دیدگاه های حقوقی، 3.
- شاهکار، محمد (1331)، هیأت اتهامیه و هیأت منصفه، مجله کانون وکلا، 21، 23-25.
- شریفی، محسن (1398)، نارسایی های تقنینی هیأت منصفه کارآمد در نظام حقوقی ایران، مجلس و راهبرد، 100، 119-147.
- شیخ الاسلام، عباس (1379)، سیاست جنایی مشارکتی در حقوق ایران و انگلیس، پایان نامه دکتری، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
- شیخ الاسلامی، عباس (1380)، مقایسه اجمالی هیأت منصفه در حقوق ایران، فصلنامه پژوهشی علوم انسانی، 2، 35-55.
- صبری، نورمحمد (1384)، هیأت منصفه (مطالعه تطبیقی)، تهران: میزان.
- صبری، نورمحمد (1384)، هیأت منصفه مطالعه تطبیقی، تهران: میزان.
- صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، (1364)، تهران: انتشارات اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی.
- طباطبائی موتمنی، منوچهر (1370)، آزادی های عمومی و حقوق بشر، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
- طباطبائی، علی محمد (1332)، هیأت منصفه از لحاظ تاریخی، مجله کانون وکلا، 32، 46-49.
- علیدوست، ابوالقاسم (1399الف)، فقه و عقل، چ10، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- علیدوست، ابوالقاسم (1399ب)، درس خارج فقه قضا، پایگاه اطلاع رسانی آیت الله علیدوست.
- عمید زنجانی، عباسعلی (1368)، فقه سیاسی، ج1، تهران: سرچشمه.
- فاضل هندی، محمد بن حسن (1416ق)، کشف اللّثام و الابهام عن قواعد الأحکام، ج10، قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
- فخرالمحققین، محمد بن حسن بن یوسف (1387ق)، إیضاح الفوائد فی شرح إشکالات القواعد، تصحیح: عبد الرحیم بروجردی و حسین موسوی کرمانی و علی پناه اشتهاردی، ج4، قم: اسماعیلیان.
- کاتبی، حسنقلی (1363)، فرهنگ حقوق فرانسه- فارسی، تهران: کتابخانه گنج دانش.
-کاتوزیان، ناصر (1382)، آزادی اندیشه و بیان، تهران: دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
- کاشانی، سید محمود (1383)، استانداردهای جهانی دادگستری، نقد و بررسی دادگاه عمومی و انقلاب، تهران: میزان.
- گاستون، استفانی، ژرژ لواسور (1378)، آئین دادرسی کیفری، ترجمه حسن دادیان، ج1، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
- مجلسی، محمدباقر (بی تا)، بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار علیهم السلام، ج74، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- محسنی، مرتضی (1357)، هیأت منصفه و تشکیلات آن در کشور فرانسه، مجله حقوقی وزارت دادگستری، 3، 139-171.
- معرفت، محمدهادی (1377)، ولایت فقیه، قم : مؤسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید.
- موحّدی محب، مهدی (1388)، اجتهاد قاضی در نظام قضایی ایران، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 1، 125-145.
- مورتون، هالپرن؛ حری برمن و دیگران (1369)، دولت بی قانون، ترجمه رضا سندگل، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- نجفی(صاحب جواهر)، محمدحسن (1421 ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج20، قم: مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت (علیهم السلام).
- نراقی، محمدمهدی (1422ق)، جامعه الأصول، قم، المجمع العالمی للنراقیین.
- ویل آریل، دورانت (1374)، تاریخ تمدن عصر ناپلئون، ترجمه اسماعیل دولتشاهی و علی اصغر بهرام بیگی، ج11، چ3، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
- Oxford Advanced Learners Dictionary, Fourth edition, London, Oxford, University press, 1994. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 539 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 718 |
||