پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 635 |
| تعداد مقالات | 9,314 |
| تعداد مشاهده مقاله | 67,881,324 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,110,125 |
معیار انتخاب حالفان در قسامه ی قتل عمدی از منظر فقه امامیه | ||
| مطالعات فقه و حقوق اسلامی | ||
| مقاله 17، دوره 13، شماره 25، آذر 1400، صفحه 415-442 اصل مقاله (461.16 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/feqh.2021.24068.2963 | ||
| نویسندگان | ||
| حسن غوث* 1؛ حسین ناصری مقدم2 | ||
| 1عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند (نویسنده مسئول) | ||
| 2استاد فقه و حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| تاریخ دریافت: 03 مرداد 1400، تاریخ بازنگری: 28 مهر 1400، تاریخ پذیرش: 10 آذر 1400 | ||
| چکیده | ||
| بیش از 35 ماده در قانون مجازات اسلامی، مربوط به موضوع قسامه است. یکی از مسائل اختلافی در باب قسامه، کسانی هستند که باید سوگند یاد کنند؛ در وهله نخست، سوگند ویژه اولیای مقتول است و در شرایطی، به شخص مظنون به قتل، ردّ میشود. پرسش آن است که مراد از سوگند خورندگان چه کسانی هستند و ارتباط آنان با مقتول (یا قاتل) چه نوع ارتباطی است؟ این مسأله علیرغم اهمیت آن، در کلمات فقیهان کمتر مطرح شده است در حالی که به لحاظ کاربردی، اجرای قسامه به آن وابسته است. پنج احتمال و چهار قول در اینباره وجود دارد: وارثان بالفعل، طبقات ارث (اعم از وارث بالفعل و بالقوه)، مطلق خویشاوندان، قوم و عشیره و مطلق رجال. قول مشهور میان فقیهان، قوم و عشیره مقتول است. ما در این نوشتار، قول خویشاوندان و بستگان را تقویت کردهایم که مصوّب قانون مجازات نیز هست. ادلّه ما بر این قول: قرآن، ظاهر روایات، کلمات فقیهان و حکمت و فلسفه تشریع قسامه است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| انتخاب قسامه؛ احتیاط در دما؛ لوث؛ ادله اثبات؛ قتل عمد | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Criteria for selecting swearers in the chapter in Qsamah of Intentional murder according to Imami jurisprudence | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hasan Ghowth1؛ Hosein Naseri Moghaddam2 | ||
| 1Faculty member of Islamic Azad University of Birjand | ||
| 2Faculty member of the Department of Jurisprudence, Ferdowsi University of Mashhad | ||
| چکیده [English] | ||
| More than 35 articles in the Islamic Penal Code are related to the subject of oath. One of the controversial issues regarding oaths is those who have to swear; In the first place, the oath is specific to the relatives of the victim and in some cases, it is rejected by the person suspected of murder. The question is, who are the swearers and what is their relationship with the victim (or killer)? Despite its importance, this issue has been less raised in the words of the jurists, while in practice, the execution of the oath depends on it. There are five possibilities and four promises in this regard: the actual heirs, the classes of inheritance (including the actual and potential heirs), the absolute relatives, the tribe and the absolute, the rijals. It is a famous saying among the jurists of the tribe and tribe of the slain. In this article, we have strengthened the promise of relatives, which is also approved by the Penal Code. Our evidence for this statement: The Qur'an is the appearance of narrations, the words of jurists, and the wisdom and philosophy of oath legislation. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| choosing an oath, Temperature caution, Dirt, Reasons for proof, Murder | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم.
- ابن ادریس حلّی، محمد بن منصور (1410ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی،ج3، چ2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- ابن برّاج، عبد العزیز ( 1406ق)، المهذّب، ج2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- ابن حمزه طوسی، محمد بن علی (1408ق)، الوسیله إلى نیل الفضیله، تحقیق: محمد حسنون، قم: کتابخانه آیه الله العظمی مرعشى نجفى(ره).
- ابن دُرید، محمّد بن حسن ( 1988م)، جمهره اللغه، ج2، بیروت: دار العلم للملائین.
- ابن فارس، احمد بن فارس زکریا (1404ق)، معجم مقائیس اللغه، ج4، قم: مکتبه الاعلام الاسلامی.
- ابن فهد حلّی، احمد بن محمد (1407ق)، المهذّب البارع فی شرح المختصر النافع، ج5، قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
- ابن قتیبه دینوری، عبد الله بن مسلم (1397ق)، غریب الحدیث، ج1، تحقیق: عبد الله جبوری، بغداد: مطبعه العانی.
- ابن معصوم مدنى، على خان بن احمد (1384ق)، الطراز الأوّل و الکناز لما علیه من لغه العرب المعوّل، ج3، مشهد: مؤسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث.
- ابن منظور، جمال الدین بن مکرم (1414ق)، لسان العرب، ج12، چ4، بیروت: دار صادر.
- ابو عمرو شیبانى، اسحاق بن مرار (1975م)، کتاب الجیم، تحقیق: ابراهیم ابیارى، ج3، قاهره: الهیئه العامه لشئون المطابع الامیریه.
- احمدی، انور (1394)، رویکرد قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 به قسامه، مجله حقوقی دادگستری، 91، 7-35.
- اردبیلی(مقدّس)، احمد بن محمد (بیتا)، مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الأذهان، ج14، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- ازهری، محمد بن احمد (1421ق)، تهذیب اللغه، ج8، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- الزحیلی، وهبه (بیتا)، الفقه الاسلامی و ادلّته، ج6، چ4، دمشق: دار الفکر.
- بازگیر، یدالله (1376)، قانون مجازات اسلامی در آینه آرای دیوان عالی کشور قتل شبه عمد و خطای محض، ج2، تهران: ققنوس.
- جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی (1410ق)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، ج8، قم: مکتبه الداوری.
- جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی (1413ق)، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، ج15، قم: مؤسسه المعارف الإسلامیه.
- حرّ عاملى، محمد بن حسن (1409ق)، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، ج29، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
- حسنی ابوالحسن کلایی، سیده محبوبه؛ محسنی دهکلانی، محمد (1397): عمد یا غیر عمد بودن جنایت ناشی از سرایت، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 19، 137-160.
- حلّی(علامه)، حسن بن یوسف (1368)، تبصره المتعلّمین فی احکام الدین، تهران: فقیه.
- حلّی(علامه)، حسن بن یوسف (1410ق)، إرشاد الأذهان إلى أحکام الإیمان، ج2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- حلّی(علامه)، حسن بن یوسف (1420ق)، تحریر الاحکام الشرعیه، ج5، قم: مؤسسه الإمام الصادق(ع).
- حلّی(محقّق)، جعفر بن حسن (1407ق)، المعتبر فی شرح المختصر، ج1، قمک مؤسسه سید الشهداء.
- حلّی(محقّق)، جعفر بن حسن (1408ق)، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج4، چ2، تحقیق: عبد الحسین محمد على بقال، قم: اسماعیلیان.
- حلّی(محقّق)، جعفر بن حسن (1418ق)، المختصر النافع فی فقه الإمامیه، چ6، قم: مؤسسه المطبوعات الدینیه.
- خدا بخشی، عبد الله (1389)، قسامه در رویه قضایی، حقوق اسلامی، 25، 141-174.
- خمینی(امام)، سید روح الله، (بیتا)، تحریر الوسیله، ج2، قم: دار العلم.
- خوئی، سید ابوالقاسم (1422ق)، مبانی تکمله المنهاج، ج2، قم: مؤسسه إحیاء آثار الإمام الخوئی(ره).
- خوئی، سید ابوالقاسم (1423ق)، معجم رجال الحدیث، ج11، لندن: مؤسسه اسلامی خوئی(ره).
- دفتر مطالعات دیوان عالی کشور (1378)، کتاب مذاکرات و آرای هیأت عمومی دیوان عالی کشور1376، تهران: چاپ روزنامه رسمی کشور.
- دیلمی(سلّار)، حمزه بن عبدالعزیز (1414ق)، المراسم العلویه فی الاحکام النبویه، قم: المعاونیه الثقافیه للمجمع العالمی لأهل البیت(ع).
- زمخشری، محمود بن عمرجار الله (1385ق)، الکشاف عن حقائق التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التأویل، ج3، قاهره: شرکه مکتبه و مطبعه مصطفى البابی الحلبی و أولاده بمصر، عباس و محمد محمود الحلبی و شرکاء.
- سرخسی، شمس الدین (1406ق)، المسبوط، ج26، بیروت: دار المعرفه.
- سیوری حلّی(فاضل مقداد)، مقداد بن عبدالله سیوری (1404ق)، التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، قم: کتابخانه آیه الله العظمی مرعشی نجفی(ره).
- شوکانی، محمد بن علی محمد (بیتا)، نیل الاوطار فی شرح منتقی الاخبار، ج7، مصر: بی نا.
- صدوق(شیخ)، محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمّی (1413ق)، من لایحضره الفقیه، ج4، چ2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- صیمری بحرانی، مفلح بن حسن (1420ق)، غایه المرام فی شرح شرائع الاسلام، ج4، بیروت: دار الهادی.
- طباطبائی(صاحب ریاض)، سید علی (1409ق)، الشرح الصغیر فی شرح المختصر النافع، ج3، تحقیق: مهدی رجایی، قم: کتابخانه آیه الله العظمی مرعشی نجفی(ره).
- طباطبائی(صاحب ریاض)، سید علی (1412ق)، ریاض المسائل فی بیان الاحکام بالدلائل، ج14، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- طباطبائی(علامه)، سید محمدحسین (بیتا)، المیزان فی تفسیر القرآن، ج12، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- طبرسی، فضل بن حسن (1410ق)، المؤتلف من المختلف بین أئمه السلف، ج2، مشهد: بنیاد پژوهش های اسلامی.
- طریحی، فخر الدین (1408ق)، مجمع البحرین، ج6، چ2، مکتب النشرللثقافه الاسلامیه.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (1364)، تهذیب الاحکام، ج10، چ3، تهران: دار الکتب الإسلامیه.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (1407ق)، الخلاف، ج5، قم، موسسه النشر الاسلامی.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (1409ق)، التبیان، ج6، مکتب الاعلام الإسلامی.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (بیتا)، الفهرست، نجف: المکتبه الرضویه.
- فاضل آبی، زین الدین (1408ق)، کشف الرموز فی شرح المختصر النافع، ج2، قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
- فاضل هندی، محمد بن حسن (1416ق)، کشف اللّثام عن قواعد الاحکام، ج11، قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
- فخرالمحقّقین، محمد بن حسن (1387ق)، ایضاح الفوائد فی حلّ مشکلات القواعد، ج4، قم: المطبعه العلمیّه.
- فیروزآبادى، محمد بن یعقوب، (1415ق)، القاموس المحیط، ج4، بیروت: دار الکتب العلمیه.
- کشاورز، علی؛ ناصری مقدم، حسین (1388) درنگی در محرومیت زوجین از حق قصاص، فقه و اصول، شماره 1/83. .207-230
- کلینی، محمد بن یعقوب ( 1407ق)، الکافی، ج7، چ4، قم: دار الکتب الاسلامیه.
- مفید(شیخ)، محمد بن محمد بن نعمان (1410ق)، المقنعه، چ2، قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
- مفید(شیخ)، محمد بن محمد بن نعمان (1413ق)، احکام النساء،کنگره جهانی هزاره شیخ مفید.
- موسوی بجنوردی، سید محمد (1372)، قواعد فقهیّه، تهران: میعاد.
- نجفی(صاحب جواهر)، محمدحسن (1365)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج42، چ2، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
- نَووی، یحیى بن شرف (1408ق)، تحریر ألفاظ التنبیه، تحقیق: عبد الغنی دقر، دمشق: دار القلم. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 371 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 403 |
||