پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 657 |
| تعداد مقالات | 9,644 |
| تعداد مشاهده مقاله | 68,673,768 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 48,159,693 |
سیر تحولات مستند سازی حکم در فرض خلأ قانون در حقوق ایران | ||
| مطالعات فقه و حقوق اسلامی | ||
| مقاله 9، دوره 13، شماره 25، آذر 1400، صفحه 213-238 اصل مقاله (362.55 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/feqh.2021.24797.3057 | ||
| نویسنده | ||
| علی عباس حیاتی* | ||
| عضو هیات علمی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 15 مهر 1400، تاریخ پذیرش: 14 آذر 1400 | ||
| چکیده | ||
| هیچ قانونگذاری نمی تواند مدعی باشد که راه حل تمامی قضایایی حقوقی را در متن قوانین پیش بینی نموده است و در هیچ فرضی دادرس برای حل و فصل اختلافات با خلاء قانونی روبرو نمی‌شود. زیرا دلایل مختلفی از جمله مستدحثه بودن موضوع دعوا، تعلل قانونگذار در وضع قانون مورد نیاز، غلفت قانونگذار در وضع قانون جامع و ... باعث می‌شود، نظام حقوقی در برهه‌ای از زمان، با خلاء قانونی مواجه شود. در این صورت دو فرض قابل تصور است. نخست اینکه: تا زمان وضع قانون مورد نیاز دعوای مطروحه معطل بماند که این طریقه با نظم اجتماعی مغایر است و دوم اینکه: برای موارد اینچنینی قانونگذار قاعده‌ای کلی وضع نماید و در آن دادرس دلالت داده شود که در فرض مواجه شدن با خلاء قانونی، طریقۀ ارائه شده را اتخاذ نماید و دعوا را حل و فصل نماید و به بهانه خلاء قانون از احقاق حق استنکاف ننماید. از زمان تشکیل عدلیه به شکل نوین در حقوق ایران قانونگذار همیشه در فرض خلاء قانونی با برتری دادن اصل تکلیف دادرس به نفع نظم اجتماعی دادرس را به صدور حکم بر اساس منبعی غیر از قانون دلالت داده است. این منبع که در طول زمان دچار تحول شده است شامل، روح و مفاد قوانین موضوعه، عرف و عادات مسلم، اصول حقوقی، منابع معتبر اسلامی و فتاوی فقهای معتبر است. در این مقاله سیر تحول این موضوع مورد بررسی قرار گرفته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مستندسازی رأی؛ خلاء قانون؛ فتاوی معتبر؛ منابع معتبر اسلامی؛ فقه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Variation the documenting court rulings in the assumption of legal vacuum in Iranian law | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Aliabas Hayati | ||
| Razi University-Kermanshah | ||
| چکیده [English] | ||
| No legislature can claim that the solution of all legal cases is provided for in the text of the law, and in no case does the judge face a legal vacuum for resolving disputes. Because various reasons, such as the novelty of the subject matter of the lawsuit, the legislator's delay in enacting the required law, the legislator's failure to enact a comprehensive law, etc., cause the legal system to face a legal vacuum at some point in time. In this case, two assumptions are conceivable. The first is that the lawsuit should be suspended until the required law is enacted, which is contrary to social order. Adopt the proposal and resolve the dispute and does not deny the realization of the right under the pretext of the vacuum of the law. Since the establishment of the judiciary in a new form in Iranian law, the legislature has always implied the legal vacuum by preferring the principle of the judge's duty in favor of social order to impose a verdict based on a source other than the law. This source, which has changed over time, includes the spirit and contents of the subject laws, certain customs and habits, legal principles, valid Islamic sources and fatwas of valid jurists. In this article, the evolution of this issue is examined. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Documenting court verdicts, Legal vacuum, valid fatwas, valid Islamic sources, jurisprudence | ||
| مراجع | ||
|
- احمدزاده، رسول؛ غلام حسین، الهام (1397)، قبض و بسط اصل 167 قانون اساسی در قلمرو کیفری، فصلنامه مجلس و راهبرد، 95، 247-272.
- امامی، سید حسن (1372)، حقوق مدنی، ج 6، چ12، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
- ایزدی فرد، علی اکبر؛ نعمت زاده، رجب علی؛ کاویار، حسین (1388)، عرف و جایگاه آن در استنباط احکام شرعی، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 1، 45-73.
- بوشهری، جعفر (1376)، حقوق اساسی، تهران: کتابخانه گنج دانش.
- جبّاری، مصطفی (1387)، فتوا یا قانون؟ نگاهی به اصل 167 قانون اساسی، فصلنامه حقوق، 38/3، 127-137.
- جغتایی، عباس؛ نصیران نجف آبادی، داود؛ عباسیان، رضا (1398)، قلمرو اجرایی اصول حقوقی و رابطۀ آنها با منابع معتبر اسلامی و فتاوی، فصلنامه پژوهشی فقه و حقوق اسلامی، 18، 279-303.
- حبیب زاده، محمدجعفر؛ محقق داماد، سید مصطفی (1374) اصل قانونی بودن جرم و مجازات در حقوق ایران، نشریه علمی دانشگاه شاهد، 9 و 10،
- حیاتی، علی عباس (1393)، تعهدات تبعی قراردادی در حقوق مدنی ایران و فرانسه، دانش حقوق مدنی، 1، 27-34.
- حیاتی، علی عباس (1396)، حقوق مدنی 3 «قواعد عمومی قراردادها»، چ2، تهران: میزان.
- حیاتی، علی عباس (1397)، مفهوم اصل حقوقی و مقایسه آن با قاعده حقوقی، دانش حقوق مدنی، 2، 15-26.
- حیاتی، علی عباس (1399)، مقدمه علم حقوق، چ14، تهران: میزان.
- خالقی، علی (1393)، نکته ها در قانون آئین دادرسی کیفری، چ2، تهران: شهر دانش.
- خوئینی، غفور؛ ذوالفقاری، سهیل (1390)، خلأهای تقنینی و اجرای فتوا در نظام قضایی ایران (تأملی بر اصل 167 قانون اساسی)، پژوهشنامه حقوق اسلامی، 34، 79-100.
- کاتوزیان، ناصر (1372)، مقدمه علم حقوق، چ16، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- کاتوزیان، ناصر (1385)، فلسفه حقوق، ج2، چ3، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- کاتوزیان، ناصر (1387)، گامی به سوی عدالت، ج1و2، تهران: میزان.
- محقق داماد، سید مصطفی (1386)، قواعد فقه: بخش جزایی، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
- محمدی، ابوالحسن (1397)، مبانی استنباط حقوق اسلامی، چ62، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
- مهرپور، حسین؛ صفری، سجاد (1397)، روح قانون در حقوق ایران، مجله حقوقی دادگستری، 103، 201- 218. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 485 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 815 |
||