پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 610 |
| تعداد مقالات | 9,027 |
| تعداد مشاهده مقاله | 67,082,819 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,656,334 |
بحثی دربارة آرایه‌های «ضمن‌اللّفظ» و «ترجمة‌اللّفظ» بر مبنای متن نسخۀ خطّی «رسایل‌الاعجاز» | ||
| مطالعات زبانی و بلاغی | ||
| مقاله 3، دوره 12، شماره 26، دی 1400، صفحه 33-52 اصل مقاله (544.01 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/jlrs.2021.21187.1764 | ||
| نویسندگان | ||
| مریم افضلی* 1؛ احمد امیری خراسانی2؛ محمد صادق بصیری2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران (نویسندة مسئول) | ||
| 2استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 04 شهریور 1399، تاریخ بازنگری: 10 بهمن 1399، تاریخ پذیرش: 12 بهمن 1399 | ||
| چکیده | ||
| یکی از آثار منثور امیرخسرو دهلوی، کتاب ارزشمند رسایل‌الاعجاز است که در اوایل قرن هشتم ه.ق به رشتۀ تحریر درآمده است. این اثر شامل پنج رساله است و موضوع اصلی آن، ترسّل و انشاست. نویسنده ضمن به‌کارگیری فراوان آراستگی های ادبی در متن اثر، رسالۀ سوم آن را به بلاغت اختصاص داده است. وی در این بخش، تصرّفاتی در برخی از صنایع گذشته کرده، برخی از صنایع این بخش نیز برساختۀ خود امیرخسرو است که نشان از تبحّر و آگاهی وی در این حوزه دارد. ایهام یا تخییل، ازجمله صنایع ادبی است که در این اثر ارزشمند، دارای جایگاهی ویژه است. رعایت تناسب لفظی و ایهام تناسب، نقش بسزایی در این متن دارد. به‌کارگیری فراوان برخی از صنایع خاص و نادر، مانند ضمن‌اللّفظ و ترجمة‌اللّفظ در این اثر که طبق اذعان مؤلّف، از ابداعات اوست، در مسیر هدف رعایت تناسب، قابل توجه است؛ امّا با اندکی دقّت و مقایسه با کتاب‌های بلاغی دیگر، پی می‌بریم که این آرایه‌ها گاهی با برخی صنایع مشابه آمیخته شده و برخی از آن‌ها پیش از امیرخسرو نیز با اندکی تفاوت، وجود داشته‌اند و اساس آن‌ها در آثار بلاغی سابق مطرح بوده است. نظر به اهمیت و جایگاه این اثر در حوزۀ آثار ادبی نثر مصنوع ، نویسندگان در این پژوهش بر آن هستند که ضمن بررسی جایگاه ایهام در این اثر، برخی صنایع جدید آن نظیر ضمن‌اللّفظ و ترجمة‌اللّفظ را مورد نقد و تحلیل قرار دهند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| " رسایل الاعجاز"؛ " امیرخسرو دهلوی"؛ "ترجمه اللّفظ"؛ " ایهام ترجمه"؛ "صنعت ترجمه"؛ "ضمن اللّفظ" | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Discussion on "Zemn-al-lafz" and "Tarjomat-al-lafz" Figurative Devices Based on the Text of the Manuscript of " Rasa'il al-Ijaz " | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Maryam Afzali1؛ Ahmad Amiri Khorasani2؛ Mohammad Sadeq Basiri2 | ||
| 1Department of Persian Language and Literature Faculty of Literature, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran | ||
| 2Department of Persian Language and literature, Faculty of Literature, Shahid Bahonar University of Kerman. Kerman. Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the prose works of Amir Khosrow Dehlavi is the valuable book "Rasa'il al-Ijaz", which was written in the early eighth century AH. The author, while using a lot of literary figurative devices in the text of the work, has dedicated its third treatise to rhetoric. In this sector, he has taken over some past figurative of the device and some figurative of the device in this sector, are made by Amir Khosrow himself, which shows his mastery and knowledge in this field. Ambiguity or imagination is one of the literary figurative devices that has a special place in this valuable work. Observance of verbal proportion and also the ambiguity of proportion have a great role in this text. The abundant use of some special and rare figurative devices, such as "Tarjomat-al-lafz" and "Zemn-al-lafz" in this work, which according to the author claims, is one of his innovations, in line with the purpose of observing proportionality, is remarkable; But with a little care and comparison with other rhetorical books, we find that these figurative of devices are sometimes mixed with some similar industries, and some of them existed before Amir Khosrow with a slight difference, and their basis in previous rhetorical books, Been. Considering the importance and position of this work in the field of literary works of technical and artificial prose, the authors in this study, while examining the place of ambiguity in this work, critique and analyze some of its new figurative devices, such as "Tarjomat-al-lafz" and "Zemn-al-lafz". | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| ”Rasael-ol-ejaz”, "Amir Khosrow Dehlavi", “Tarjamat-ol-lafz”, "translation amphibology", "translation figures", “Zemn-ol-lafz” | ||
| مراجع | ||
|
- اسماعیلی، عصمت و سعید قاسمی‌نیا (1395)، مقایسة ایهام در اصطلاحات موسیقی شعر حافظ با دو شاعر هم‌سبک پیشین: خواجو و امیرخسرو، فصلنامه مطالعات زبانی و بلاغی دانشگاه سمنان، سال 7، شمارة 13، صص 7-32.
- داد، سیما ( 1385)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، چاپ سوم، تهران: مروارید.
- دهخدا، علی‌اکبر (1359)، لغت‌نامه، تهران: دانشگاه تهران.
- دهلوی، امیرخسرو (1876 م)، رسایل‌الاعجاز، لکهنو.
- رادویانی، محمّد بن عمر (1386)، ترجمان‌البلاغه، به اهتمام محمّدجواد شریعت، اصفهان: دژنپشت.
- راستگو، سید محمّد (1379)، ایهام در شعر فارسی، چاپ اوّل، تهران: سروش.
- رامپوری، غیاث‌الدین محمّد (1375)، غیاث‌اللّغات، به کوشش منصور ثروت، تهران: امیرکبیر.
- زرین‌کوب، عبدالحسین (1356)، با کاروان حلّه، چاپ چهارم، تهران: جاویدان.
- زرین‌کوب، عبدالحسین (1354)، امیرخسرو، شاعر و منتقد، مجلۀ ادبیات و زبان‌ها، شمارۀ 4، صص 19-25.
- صرفی، محمّدرضا (1388)، صور بیانی مضاعف در شعر فارسی، پژوهش‌نامۀ زبان و ادبیات فارسی، دورة 1، شمارة 1، صص 107-132.
- عمری کاتب بلخی، رشیدالدین محمّد (وطواط) (١٣٣٥)، حدایق السحر فی دقایق الشعر، به کوشش عباس اقبال آشتیانی، تهران: کتابخانه و مرکز اسناد شورای اسلامی.
- قاسمی، مرتضی (1387)، استدراکات شمس‌العلما در ابدع‌البدایع و آغاز و انجام آن‌ها، فصلنامۀ انجمن، شمارۀ 30، صص 109-140.
- کاشفی سبزواری، کمال‌الدین حسین واعظ (1369)، بدایع الافکار فی صنایع الاشعار، ویراسته و گزاردۀ میرجلال‌الدین کزّازی، چاپ اوّل، تهران: معراج.
- گرگانی، محمّدحسین (1377)، ابدع‌البدایع، به اهتمام حسین جعفری، با مقدّمۀ دکتر جلیل تجلیل، چاپ اول، تبریز: احرار.
- منزوی، احمد (1350)، فهرست نسخه‌های خطّی فارسی، تهران: مؤسّسۀ فرهنگی منطقه‌ای وابسته به سازمان همکاری عمران منطقه‌ای.
- نرزی قول محمودزاده، مصباح‌الدین (1392)، نسخه‌شناسی و تصحیح متن انتقادی کتاب رسایل‌الاعجاز امیرخسرو دهلوی، زنجان، هشتمین همایش بین‌المللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران، صص 1-10.
- نشاط، محمود (1346)، زیب سخن یا علم بدیع پارسی، تهران: شرکت سهامی چاپ و انتشارات کتب ایران.
- همایی، جلال‌الدین (1389)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، چاپ اول، تهران: اهورا.
- (دانشنامة بزرگ اسلامی، مرکز دایره‌المعارف اسلامی، مقالة «ایهام»، ج ۱۰، ص ۱۷)
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 233 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 201 |
||