پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 610 |
| تعداد مقالات | 9,028 |
| تعداد مشاهده مقاله | 67,082,908 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,656,366 |
تحقیق در اندیشه‌های مولوی و ابنعربی و تحلیل شیوۀ بلاغت آنها در باب مراتب آدم(ع) ( با تکیه بر فصوص‌الحکم و آثار منظوم مولوی) | ||
| مطالعات زبانی و بلاغی | ||
| مقاله 14، دوره 12، شماره 26، دی 1400، صفحه 345-372 اصل مقاله (587.62 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/jlrs.2021.23568.1925 | ||
| نویسندگان | ||
| علی محمد موذنی1؛ سید محمدرضا حسینی* 2 | ||
| 1استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران (نویسندة مسئول) | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران، پردیس البرز | ||
| تاریخ دریافت: 11 خرداد 1400، تاریخ بازنگری: 13 شهریور 1400، تاریخ پذیرش: 13 شهریور 1400 | ||
| چکیده | ||
| پژوهش حاضر به بیان دیدگاه‌های مشترک مولوی و ابنعربی و تحلیل شیوۀ بلاغت و تصویر آنها درباب مراتب آدم (ع) می‌پردازد. در حـوزة عرفـان اسـلامی، شـاهد یکی از جامع‌ترین تعاریف از آدم، جایگاه رفیع و والای او نزد پروردگار و مراتب او در نظام عالم هـستیم. ابنعربی و مولوی، به‌دلیل داشتن منابع مشترک اعتقادی – فکری و بهره‌مندی از مایه‌های غنی زبانی، دیدگاه‌ها و اندیشه‌های مشترک فراوانی درباب این پیامبر الهی دارند و دلیل این موضوع، بن‌مایه‌های فکری مشترک آنها به‌خصوص قرآن مجید به‌عنوان سرچشمه و منبع اصلی معرفت و بلاغت، احادیث و معارف اسلامی و تقریرات و تعلیمات عرفای سلف بوده است. بنابراین هر دو عارف به تعاریفی جامع دربارة جایگاه آدم در نظام آفرینش پرداخته‌اند. در این نوشتار با روشی توصیفی_تحلیلی به بیان مبانی اندیشه‌های مولوی و ابنعربی درباب مراتب و جایگاه وجودی آدم، با تمثیلات همانندی از منظر دو عارف پرداخته، پس از تشریح و تطبیق مفاهیم و مؤلّفه‌های مشترک و متفاوت، به نتایج یکسانی دست بافته‌ایم که عبارت‌اند از: خلقت آدم، خلافت و مظهریت اسمای الهی، آدم مسجود و معلّم فرشتگان، تمرّد ابلیس در برابر وی، ربوبیت آدم، آینگی صفات حق و جایگاه او در قوس نزول و صعود. دیگر اینکه آدم را قطب و قلب عالم وجود، پیونددهندۀ عالم ملک و ملکوت، حافظ اسرار حق و نگاه‌دارندۀ عالم، مقصود نهایی آفرینش و درنهایت، محل رحمت حق بر هستی و موجودات عالم می‌دانند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مولوی؛ ابنعربی؛ مراتب آدم؛ بررسی تطبیقی و دیدگاه‌های مشترک | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Study and analysis of eloquence and imagination in the thoughts of Rumi and Ibn Arabi about the levels of Adam (AS) (Relying on the Fusul-ul- hikam and the Rumi's poems) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Mohammad Moazzeni1؛ Seyyed Mohammad Reza Hosseini2 | ||
| 1Tehran University | ||
| 2Phd Student of Tehran University-Albors | ||
| چکیده [English] | ||
| The present study expresses and analysis of eloquence and imagination in the common views of Rumi and Ibn Arabi on the levels of Adam (AS). In the field of Islamic mysticism, we are witnessing one of the most comprehensive definitions of Adam, his high and exalted position with God, and his rank in the world system. Ibn Arabi and Rumi, due to having common doctrinal and intellectual sources (linguistic richness), have many common views and ideas about this divine prophet, and the reason for this is their common intellectual foundations, especially the Holy Quran, as the main source of knowledge and then Hadiths and Islamic teachings and lectures and teachings of former mystics. Therefore, both mystics have provided comprehensive definitions regarding the place of man in the system of creation. In this article, with a descriptive-analytical method, expressing the principles of Rumi and Ibn Arabi's thought about the levels and existence of Adam (AS) with similar allegories, after explaining and applying common and different concepts and components, we have achieved the same results, which are from: The creation of Adam, the caliphate and manifestation of the divine names, Adam prostrated and the teacher of the angels, the rebellion of Satan against him, the Lordship of Adam, the mirror of the attributes of truth and his position in the arc of descent and ascension, and that Adam is the pole and heart of the universe. They consider the link between the world of property and the kingdom, the keeper of the secrets of truth and the keeper of the world, the ultimate purpose of creation, and finally the place of the mercy of the Almighty over the universe. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Rumi, Ibn Arabi, Rankings of Adam, Comparative Study, Common Views | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم (1371)، ترجمۀ مصطفی خرّمدل، چ 1، تهران: حیدری.
- آشتیانى، سید جلال‌الدین (1370)، شرح مقدمة قیصرى بر فصوص‌الحکم، چ 3، تهران: امیرکبیر.
- آملى، سید حیدر (1422)، تفسیر المحیط الأعظم و البحر الخضم، ج 5، تصحیح سید محسن موسوى تبریزى، چ 3، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى.
- ابنعربی، محیی‌الدین (1994)، الفتوحات المکّیه، ج 2، 3، 4 و 13، تصحیح عثمان یحیى، چ 2، بیروت: دارالاحیاء التراث العربى.
-ابنعربی، محیی‌الدین (1378)، ترجمان الاشواق، تصحیح رینولد آلن نیکلسون، چ 2، تهران: روزنه
- ابنعربی، محیی‌الدین(1396)، فصوص الحکم، تصحیح محمّد خواجوی، چ 4، تهران: مولی.
- ابنعربی، محیی‌الدین (1367)، مجموعة رسائل ابن‌عربى، چاپ 1، بیروت: داراحیاء التراث العربى.
-ابنعربی، محیی‌الدین (1422)، تفسیر ابن‌عربى (تأویلات عبدالرزاق)، ج 1، تصحیح سمیر مصطفى رباب، چاپ 1، بیروت: دار احیاء التراث العربى.
- افلاکى، احمد بن اخى ناطور (1959)، مناقب‌العارفین، چاپ 1، آنکارا: بى نا.
- بلخی، جلال‌الدین محمّد (1373)، مثنوى معنوى، مصحح: توفیق سبحانى، چ 1، تهران: وزارت ارشاد اسلامى
- بلخی، جلال‌الدین محمّد (1384)، دیوان کبیر شمس، تصحیح بدیع‌الزمان فروزانفر، چ 1، تهران: طلایه.
- بلخی، جلال‌الدین محمّد (1386)، فیه ما فیه، مصحح: بدیع‌الزمان فروزانفر، چ 2، تهران: نگاه.
- پورنامداریان، تقی (1394)، داستان‌های پیامبران در کلّیات شمس، چ1، تهران: سخن.
- پورنامداریان، تقی (1392)، در سایة آفتاب، چ 4، تهران: سخن.
- ترمذى، ابوعیسی محمّد (1422)، ختم‌الاولیاء، مصصح: اسماعیل یحیى، چ 2، بیروت: مهد الآداب الشرقیه.
- جامى، عبدالرحمن (1370)، نقدالنصوص فى شرح نقش‌الفصوص، ج 1، تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانى، چ 2، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى.
- الجندى، مؤیّدالدین (1423 ق)، شرح فصوص‌الحکم، تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانى، چ 2، قم: بوستان کتاب.
- جهانگیری، محسن (1375)، محیى‌الدین ابن‌عربى چهرة برجستة عرفان اسلامى، چ 4، تهران: دانشگاه تهران.
- چیتیک، ویلیام (1393)، ابنعربی میراث‌دار پیامبران، چ 1، تهران: علمی و فرهنگی.
- خوارزمى، تاج‌الدین حسین (1379)، شرح فصوص‌الحکم، مصحح: حسن زاده آملى، چ2، قم: بوستان کتاب.
- خیاطیان، قدرت الله (1389)، بررسی تطبیقی انسان کامل از نظر ابنعربی و مولوی، خردنامة صدرا، شمارة 61، صص 40-64 .
- ذوقی، سهیلا (1391)، انسان کامل در عرفان مولانا و تطبیق نظریة او با ابنعربی، عرفانیات در ادب فارسی (ادب و عرفان، ادبستان)، دورة 3، شمارة 10، ص 127 تا 138.
- رئیسی، زربانو (1386)، مقایسة اوصاف پیامبران اولوالعزم در مثنوی و فصوص‌الحکم ابنعربی، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی.
- سبزوارى، ملاهادى (1374)، شرح مثنوى، ج 1 و 3، تصحیح مصطفى بروجردى، چ اول، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى.
- سلطان ولد، بهاء‌الدین (1376)، انتهانامه، تصحیح محمّدعلى خزانه‌دارلو، چ 1، تهران: روزنه.
- سیف، عبدالرضا (1387)، داستان‌های پیامبران در مثنوی، چ 1، تهران: سخن.
- شاه‌محمدی، علیرضا، عظیم حمزئیان، قدرت‌الله خیاطیان و جعفر فلاحی (1400)، رابطة زبان تفسیر و تجربة عرفانی در اندیشة ابنعربی و د.ت سوزوکی، فصلنامة مطالعات زبانی و بلاغی، سال 12، شمارة 23، صص 281-308.
- شفیعی‌کدکنی، محمّدرضا (1392)، زبان شعر در نثر صوفیه، چ 4، تهران: سخن.
- شهیدى، سید جعفر (1373)، شرح مثنوى، ج 2 و 3، چ 1، تهران: علمى و فرهنگى.
- شیرازى، مسعود بن عبدالله بابا رکنا (1359)، نصوص الخصوص فى ترجمه الفصوص، ج 1، تصحیح رجبعلى مظلومى، چ 1، تهران: مؤسسة اسلامى مک گیل.
- صدوقی سها، منوچهر (1381)، شرح جدید منظومة سبزواری، چ 1، تهران: آفرینش.
- عفیفی، ابوالعلا (1380)، شرحی بر فصوصةالحکم، تصحیح نصرالله حکمت، چ 1، تهران: الهام.
- علی‌مددی، منا (1387)، بررسی کتاب زبان عرفان، کتاب ماه ادبیات، شمارۀ 21، پیاپی 135، صص 52- 53.
- غنی، قاسم (1389)، تاریخ تصوّف در اسلام، چ 1، تهران: زوّار.
- فتوحی رودمعجنی، محمود (1389)، بلاغت تصویر، چ 2، تهران: علمی.
- فروزانفر، بدیع‌الزمان (1393)، احادیث و قصص مثنوی، تصحیح حسین داودی، چ 7، تهران: امیرکبیر.
-فروزانفر، بدیع‌الزمان(1367)، شرح مثنوى شریف، ج 1، 2 و 3، چ 1، تهران: زوّار.
- فرغانى، سعید‌الدین (1379)، مشارق الدرارى شرح تائیه ابن‌فارض، تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانى، چ 2، قم: دفتر تبلیغات اسلامى.
- فنارى، شمس‌الدین محمّد حمزه (2010)، مصباح الأنس بین المعقول و المشهود، تصحیح عاصم ابراهیم الکیالی، چ 1، بیروت: دار الکتب العلمیه.
- قونوى، صدر‌الدین (1372)، شرح الأربعین حدیثا، تصحیح حسن کامل ییلماز، چ 1، قم: بیدار.
- قونوى، صدر‌الدین (1393)، فکوک، تصحیح محمّد خواجوی، چ 3، تهران: مولی.
- قیصرى، داود (1381)، رسائل قیصرى، تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانى، چ 2، تهران: مؤسسة پژوهشى حکمت و فلسفة ایران.
- قیصرى، داود (1375)، شرح فصوص‌الحکم، تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانى، چ 1، تهران: علمى و فرهنگى.
- کاشانى، عزالدین محمود بن على (بی تا)، مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه، چ 1، تهران: هما.
- لاهورى، محمّدرضا (1377)، مکاشفات رضوى، تصحیح کوروش منصورى، چ 1، تهران: روزنه.
- مظاهری، عبدالرضا (1385)، شرح نقش الفصوص محیی‌الدین ابنعربی، چ 1، تهران: خورشیدباران.
- نثرى، موسى (1331)، نثر و شرح مثنوى، تصحیح محمّد رمضانى، چ1، تهران: کلاله خاور.
- نسفى، عزیز‌الدین (1379)، بیان التنزیل، تصحیح سید على‌اصغر میرباقرى فرد، چ 1، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگى.
- ولى، شاه نعمت‌الله (1380)، دیوان شاه نعمت‌الله ولى، تصحیح عباس خیاط‌زاده، چ 1، کرمان: خانقاه نعمت‌اللّهى.
- همایى، جلال‌الدین (1385)، مولوى‌نامه (مولوى چه مى گوید؟)، ج 1، چ 10، تهران: هما.
- همدانى، سید على (بی‌تا)، حل فصوص الحکم، بی جا (این رساله براساس نسخه 2794 کتابخانة شهید على پاشا استانبول کار شده است). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 228 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 234 |
||