پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 610 |
| تعداد مقالات | 9,027 |
| تعداد مشاهده مقاله | 67,082,769 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,656,171 |
نقش عدالت و مصلحت در تحسین و تقبیح عقلی و تأثیر آن دو بر شکل گیری بنائات عقلا | ||
| مطالعات فقه و حقوق اسلامی | ||
| دوره 14، شماره 26، فروردین 1401، صفحه 31-58 اصل مقاله (357.01 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/feqh.2020.19838.2345 | ||
| نویسندگان | ||
| حمید انصاری1؛ علی اصغر افشاری* 2 | ||
| 1استادیار دانشکده الهیات دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق دانشگاه تهران، تهران، ایران (نویسنده مسئول) | ||
| تاریخ دریافت: 27 بهمن 1398، تاریخ بازنگری: 06 تیر 1399، تاریخ پذیرش: 16 تیر 1399 | ||
| چکیده | ||
| بررسی نظرات پیرامون ملاکات تحسین و تقبیح عقلی، دو ملاک عمده به دست می دهد: یکی مصلحت یا مفسده عمومی و دیگری عدل یا ظلم. از طرف دیگر، بنائات عقلایی متأثّر از تحسین و تقبیح عقلی شکل می گیرند. با توجه به دو دیدگاه عمده پیرامون ملاک تحسین و تقبیح، سؤال این است که تأثیر هر یک از آن دو ملاک بر شکل گیری بنائات عقلایی چیست؟ آیا اصولیان به تأثیر پذیری شکل گیری بنائات عقلایی از هر دو ملاک توجه کرده اند؟ آیا نمونه هایی از بنائات عقلایی متأثّر از هر یک از دو ملاک یافت می شود؟ تتبّع در کلمات اصولیان نشان می دهد که به نقش تحسین و تقبیح عقلی در شکل گیری بنائات عقلایی توجه داشته اند و از قضا، بر اساس توجه به همین نقش، نظریّه عدم امکان ردع طرق عقلائیه مطرح شده است. با این حال، بیشتر توجه اصولیان معطوف به نقش ملاک مصلحت و مفسده عمومی در بنائات عقلایی است. امّا بنائات عقلائی بسیاری متأثّر از تحسین و تقبیح عقلی به ملاک عدل و ظلم قابل شناسایی است. برخی قواعد حقوق جزا و عرف های حقوق بشر بین الملل در همین طیف قرار می گیرند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تحسین و تقبیح؛ بنای عقلا؛ مصلحت عمومی؛ عرف بین المللی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Role of Justice and Prudence in Rational Approbation and Disapprobation and Its Impact on The Formation of The Conducts of The Wise | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hamid Ansari1؛ Ali Asqar Afshari2 | ||
| 1Tehran University | ||
| 2Tehran University | ||
| چکیده [English] | ||
| The analysis of the standpoints about the criteria of rational approbation and disapprobation gives two major criteria which are "general prudence or depravity" and "justice or oppression". Furthermore, the conducts of the wise are formed based on rational approbation and disapprobation. Considering the two major standpoints about the criterion of approbation and disapprobation, the question at hand is: what is the impact of each criterion on the formation of the conducts of the wise? Have Osuli scholars noticed the impressibility of the formation of the conducts of the wise from both of the criteria? Is there any sample of the conducts of the wise impressible from each of the criteria? Research in the sayings of Osuli scholars shows that they have paid attention to the role of rational approbation and disapprobation in the formation of the conducts of the wise and because of this attention, the theory of "the impossibility of the rejection of the conducts of the wise" is proposed. Nevertheless, most of Osuli scholars' attention is directed towards the role of the general prudence or depravity in the formation of the conducts of the wise. But there are many examples of the conducts of the wise that are impressible from rational approbation and disapprobation that is based on justice and oppression. Some of the rules of the penal codes and international human rights customs fall into this category. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| approbation and disapprobation, conducts of the wise, general prudence, international custom | ||
| مراجع | ||
|
- ابن سینا، حسین بن عبد الله (1381)، الإشارات و التنبیهات، قم: ب‍وس‍ت‍ان ک‍ت‍اب.
- استرآبادی، عبد الوهاب بن علی (1433ق)، شرح الفصول النصیریه، کربلای معلّی: العتبه الحسینیه المقدسه، قسم الشؤون الفکریه و الثقافیه.
- اصفهانى، محمدحسین (1429ق)، نهایه الدرایه فی شرح الکفایه، ج3، چ2، بیروت: مؤسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث.
- اعرجی، عبد المطلب بن محمد (1381)، إشراق اللاهوت فی نقد شرح الیاقوت، تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
- انصارى(شیخ)، مرتضى بن محمدامین (1383)، مطارح الأنظار، ج2، چ2، قم: مجمع الفکر الاسلامی.- بروجردى، سید حسین (1415ق)، نهایه الأصول، تهران: تفکّر.
- خرازى، سید محسن (1417ق)، بدایه المعارف الإلهیه فی شرح عقائد الإمامیه، ج1، چ4، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- خمینى(امام)، سید روح الله (1415ق)، انوار الهدایه فی التعلیقه على الکفایه، ج1، چ2، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
- رازی، قطب الدین محمد بن محمد (1403ق)، شرح الإشارات و التنبیهات للطوسی، ج1، قم: دفتر نشر الکتاب.
- سبحانی تبریزی، جعفر (1430ق)، الالهیّات علی هدی الکتاب و السنّه و العقل، ج1، چ7، قم: موسسه الامام الصادق (ع).
- سبزوارى، ملا هادی (1372)، شرح الأسماء الحسنى، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
- سنندجی، عبد القادر بن محمد (بی تا)، تقریب المرام فی شرح تهذیب الکلام، قاهره: دار البصائر.
- سیوری حلّی(فاضل مقداد)، مقداد بن عبد الله (1380)، اللوامع الإلهیه فی المباحث الکلامیه، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
- سیوری حلّی(فاضل مقداد)، مقداد بن عبد الله (1405ق)، ارشاد الطالبین الی نهج المسترشدین، قم: کتابخانه آیه الله العظمی مرعشی نجفی(ره).
- صدر، سید محمدباقر (1415ق)، جواهر الأصول، تقریر: محمدابراهیم انصاری، بیروت: دار التعارف.
- صدر، سید محمدباقر (1417ق)، بحوث فی علم الأصول، ج8، تقریر: حسن عبدالساتر، بیروت: الدار الاسلامیه.
- طباطبائی(علامه)، سید محمدحسین (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، ج5، چ5، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- طباطبائى(علامه)، سید محمدحسین (بی تا)، حاشیه الکفایه، قم: بنیاد علمی و فکری علامه طباطبائی.
- طوسی، نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن (1405ق)، تلخیص المحصّل، بیروت: دار الأضواء.
- لاهیجى، ملا عبدالرزاق (1372)، سرمایه ایمان در اصول اعتقادات، چ3، تهران: الزهراء.
- مؤمنی، عابدین؛ مسجدسرائی، حمید (1391)، اصل اندیشی در نظام حقوقی اسلام، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 7، 63-84.
- مرعشی، قاضی نورالله (1409ق)، إحقاق الحقّ و إزهاق الباطل، ج1، قم: کتابخانه آیه الله العظمی مرعشی نجفی(ره).
- مصباح یزدی، محمدتقی (1394)، فلسفه اخلاق، تحقیق: احمدحسین شریفی، چ3، قم: مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(ره).
- مظفّر(علامه)، محمدرضا (1375)، أصول الفقه، ج2، چ5، قم: اسماعیلیان.
- مغنیه، محمدجواد (1975م)، علم أصول الفقه فی ثوبه الجدید، بیروت: دار العلم للملائین.
- مکارم شیرازى، ناصر (1411ق)، القواعد الفقهیّه، ج1، چ3، قم: مدرسه امام امیرالمؤمنین علیه السلام.
- نائینى، محمدحسین (1376)، فوائد الاأصول، ج3و4، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 369 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,096 |
||