پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 610 |
| تعداد مقالات | 9,026 |
| تعداد مشاهده مقاله | 67,082,757 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,656,171 |
امکان سنجی رجوع به آراء عمومی در تقنین جرم و مجازات در اسلام و نظام های حقوقی ایران و ایتالیا | ||
| مطالعات فقه و حقوق اسلامی | ||
| دوره 14، شماره 26، فروردین 1401، صفحه 59-92 اصل مقاله (698.31 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/feqh.2021.22109.2691 | ||
| نویسندگان | ||
| علیرضا جلالی* 1؛ محمدحسن مالدار2 | ||
| 1استادیار گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه دامغان (نویسنده مسئول) | ||
| 2دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرمشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد،مشهد، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 25 آذر 1399، تاریخ بازنگری: 04 خرداد 1400، تاریخ پذیرش: 05 خرداد 1400 | ||
| چکیده | ||
| اصل 59 قانون اساسی ایران رجوع به آراء عمومی از طریق همهپرسی در مسائل بسیار مهمّ را عنوان کرده است. یکی از ابعاد این قانونگذاریِ مستقیم، تقنین جرم و مجازات محسوب می‌شود. نظام ایران تا به امروز در رویّه خود به همهپرسی تقنینی در امور کیفری به صورت خاص مراجعه نکرده است. در باب مسأله اخیر امکان دارد این بحث مطرح شود که با توجه به نقش اساسی اسلام در تقنین جرایم و مجازاتها در نظام کیفری ایران، اساساً رجوع به نظر مردم پیرامون این موضوعات، محدودیّت شرعی به همراه داشته باشد. در هر حال، حکومت هایی مانند ایتالیا از همهپرسی تقنینی با ماهیّت کیفری استفاده به عمل آورده‌اند. طبق اصل 75 قانون اساسی این کشور، اجرای همهپرسی درباره لغو قوانین مجلس مقدور می‌باشد و این قاعده در مقاطع مختلف حتی در حوزه کیفری به اجرا در آمده است. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و پس از بررسی مبانی مراجعه به آراء عمومی در امور کیفری از منظر اسلامی و ارائه داده های مرتبط با نظام های ایران و ایتالیا، مشخص شد که برگزاری همهپرسی برای تعیین جرایم و مجازاتها در ایران، به شرط رعایت ملاحظات مربوطه نه تنها منع شرعی و قانونی ندارد، بلکه بهره‌گیری از رویّه ایتالیا می‌تواند کمک شایانی در تحقّق مسائل ذیل محسوب گردد: ارتقای کیفیّت حکمرانی جمهوری اسلامی، افزایش میزان اعتماد دو جانبه مردم و حاکمان و بالاخره تطبیق وضع جرایم و مجازات ها با دغدغه روز جامعه؛ هرچند این مهمّ، نافی نظارت حاکمیّت در روند اجرای همهپرسی برای جلوگیری از تصمیمات هیجانی مردم نمی‌باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حقّ تعیین سرنوشت؛ سیاست کیفری؛ کیفردهی؛ وضع مجازات؛ همه پرسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Feasibility of Refer to Popular Vote to Enact Laws About Crime and Punishment in Islam, Iran and Italy’s Legal Systems | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Alireza Jalali1؛ Mohammadhasan Maldar2 | ||
| 1Dameghan University | ||
| 2Ferdowsi University -Mashahd,-Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Article 59 of the Iranian Constitution mentions the possibility of refer to popular vote through referendum on very important issues. One of the examples of this direct legislation is to enact laws about crimes and punishments; until today, the Iranian legal system has not referred to the referendum in general and to the legislative referendum in criminal matters in particular. It may be argued that given the impact of Islam on some crimes and punishments in Iran, Basically, referring to the opinions of the people on the mentioned issues should have a religious restriction. However, governments like Italy have used legislative referendums about criminal issues; according to Article 75 of the Italian Constitution, a referendum can repeal a parliamentary law, and this rule has been implemented at various times, even in criminal policy. In this study, using a descriptive-analytical method and after examining the principles of referring to public opinion in criminal matters from an Islamic perspective and presenting the features related to the Iranian and Italian systems, we will reach the conclusion that holding a referendum to determine criminal policy in Iran, provided that certain conditions are respected, not only has no legal and religious prohibition, but getting ideas from the Italian procedure can be considered a significant help in achieving the following issues: Improving the quality of governance of the Islamic Republic, increasing the level of mutual trust between people and the rulers and finally adapting the situation of crimes and punishments to the current concerns of society. This does not mean that the state should not monitor the implementation of referendums to avoid non-rational decisions by the people. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Criminal Policy, Determination of Punishment, Referendum, Right of Self-Determination, Sentencing | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم.
- ابریشمی‌راد، محمد امین؛ جلالی، علیرضا (1399)، «ضوابط برگزاری همهپرسی تقنینی و نظارت بر آن در ایران و ایتالیا»، حقوق اساسی، 33، 188-208.
- ابریشمی‌راد، محمد امین؛ نیکونهاد، حامد (1399)، «تفسیری قصد‌گرایانه از صلاحیت مقام رهبری در صدور فرمان همهپرسی (موضوع بند «3» اصل 110 قانون اساسی)»، پژوهش حقوق عمومی، 66، 382-406.
- ابن خلدون، عبدالرحمن (1359)، مقدمه، ترجمه: محمد پروین گنابادی، چ4، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
- بریث ناچ، سیموس (1387)، جرم و مجازات از نظرگاه دورکیم، ترجمه: محمد ساعد، تهران: خرسندی.
- تسخیری، محمدعلی(1385)، در پرتو قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران(توضیح مبانی و شرح الزامات قانونی)، ترجمه: محمد سپهری، تهران: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی- معاونت فرهنگی.
- جلالی، علیرضا؛ گرجی ازندریانی، علی اکبر (1398)، «مردم سالاری مشارکتی و همهپرسی های شهری در نظام حقوقی ایتالیا؛ الگویی در جهت تکمیل نظام حقوقی ایران»، مطالعات حقوق تطبیقی، 10/2، 429-448.
- جناتی، ابراهیم (1388)، «سیر تحول فقه اجتهادی در بستر زمان»، کاوشی نو در فقه، 59 و60، 25-62.
- حرّ عاملی، محمد بن حسن (بیتا)، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، بیروت:دار احیاء التراث العربی.
- حلّی(علامه)، حسن بن یوسف (بی تا)، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد قسم الالهیات، بی جا: بی نا.
- خوانساری، سید احمد (1392)، جامع المدارک فی شرح المختصر النافع، ج5، تهران: مکتبه الصدوق.
- خان محمدی، یوسف (1392)، تفسیر سیاسی قرآن در ایران معاصر، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- خمینی(امام)، سید روح الله (1389)، صحیفه امام، ج4 و9، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
- خمینی، سید روح الله (1385)، الرسائل، ج1، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
- درویشوند، ابوالفضل (1393)، شرح مبسوط قانونی اساسی شرح اصل یکصد و بیست و سوم قانون اساسی، زیر نظر عباسعلی کدخدائی، پژوهشکده شورای نگهبان.
- رشیدرضا، محمد (1428ق)، یسیر السلام و اصول التشریع العام (فی نهی‌االله و رسول عن کثره سوال)، قاهره: دار المنار.
- ساعد وکیل، امیر؛ عسکری، پوریا (1394)، قانون اساسی در نظم حقوقی کنونی، چ7، تهران: مجد.
- شعبانی، قاسم (1394)، حقوق اساسی و ساختار حکومت جمهوری اسلامی ایران، تهران: اطّلاعات.
- شمس الدین، محمدمهدی (1419ق)، فی الاجتماع السیاسی الاسلامی، بیروت: مؤسسه الدولیه للداراسات و النشر.
- صدر، سید محمدباقر (1421ق)، الاسلام یقود الحیاه موسوعه الشهید الصدر، قم: مرکز الأبحاث و الدراسات التخصیصه للشهید الصدر.
- صدر، سید محمدباقر (بی تا)، جواهر الاصول، بیروت: دار التعارف.
- طحاننطیف، هادی؛ ممتازنیا، محمدسعید (1398)، «همهپرسی تقنینی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران»، پژوهشنامه حقوق اسلامی، 50، 421-448.
- علی، جواد (1391ق)، المفصّل فی تاریخ العرب قبل الإسلام، ج۵، بغداد ، مکتبهالنهضه و دار العلم للملائین.
- عمید زنجانی، عباسعلی (1421ق)، فقه سیاسی، ج1 و2، چ4، تهران: امیرکبیر.
- عوده، عبدالقادر (بی تا)، التشریع الجنائی الإسلامی مقارناً بالقانون الوضعی، بیروت: دار الکاتب العربی.
- عوده، عبدالقادر (1401ق)، الإسلام و أوضاعنا السیاسیه، بیروت: مؤسسه الرساله.
- غروی نائینی، محمدحسن (1393)، تنبیه الأمّه و تنزیه الملّه، تحقیق: سید جواد ورعی، قم: بوستان کتاب.
- غزالی، محمد بن محمد (1417ق)، المستصفی من علم الاصول، بیروت: مؤسسه الرساله.
- فاسی، علال (1411ق)، مقاصد الشریعه الاسلامیه و مکارمها، چ4، رباط: در الامان.
- سیوری حلّی(فاضل مقداد)، مقداد بن عبدالله (1404ق)، التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، قم: کتابخانه آیه الله العظمی مرعشی نجفی(ره).
- فیض الاسلام، سید علی نقی (1368)، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج1- 6، تهران: سازمان چاپ و انتشارات فقیه.
- قلقشندی، احمد بن علی (بی تا)، صـبح الأعشـی فـی صـناعه الإنشـاء، ج1، تحقیق محمدحسین شمس الدین، بیروت: دار الکتب العلمیه.
- کعبی، عباس (1394)، تحلیل مبانی نظام جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر اصول قانون اساسی، ج1، تهران: پژوهشکده شورای نگهبان.
- گرجی، ابوالقاسم (1373)، «اقتراح»، نقد و نظر، 1، صص14- 106.
- گیدنز، آنتونی با همکاری کارن بردسال (1387)، جامعه شناسی، ترجمه: حسن چاوشیان، چ2، تهران: نی.
- ماوردی، علی بن محمد بن حبیب (بی تا)، الاحکام السلطانیه و الولایات الدینیّه، بیجا: توزیع دار التعاون للنشر والتوزیع عباس أحمد الباز مکه المکرمه.
- مجلسی، محمد باقر (1403ق)، بحار الانوار الجامعه لدرر أخبار الائمه الأطهار، ج44، چ2، قم: مؤسسه الوفاء.
- مشکینی، علی (1348)، اصطلاحات الاصول، قم: حکمت.
- مغنیه، محمدجواد (1411ق)، علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید، قم: دار الکتاب الاسلامی.
- منتظری نجف آبادی، حسینعلی (1387)، مجازات های اسلامی و حقوق بشر، قم: ارغوان دانش.
- منتظری نجف آبادی، حسینعلی (1388)، اسلام دین فطرت، قم: سایه.
- منتظری نجف آبادی، حسینعلی (بی تا)، دراسات فی ولایه الفقیه و فقه الدوله الإسلامیه، ج2، بی جا: بی نا.
- منتظری نجف آبادی، حسینعلی (1386)، دراسات فی المکاسب المحرّمه، ج1، قم: ارغوان دانش.
- منتظری نجف آبادی، حسینعلی (1394)، رساله حقوق، تهران: سرایی.
- مؤمنی، عابدین؛ علوی، سید محمود؛ رستمی نجفآبادی، حامد (1396)، «مؤلّفه های تأثیرگذار در اجرای حدود»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 17، 235-256.
- نقدی، زینب (1396)، تحلیل جامعه شناسی تطابق مجازات قتل عمد با تحوّلات اجتماعی ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرمشناسی، دانشگاه فردوسی، مشهد.
- نوبهار، رحیم (1398)، «مکانیابی مقرّرات کیفری در فقه و پیامد های روش شناختی آن»، تحقیقات حقوقی، 85، 169-194.
- نوبهار، رحیم (1392)، «جستاری در مبانی تقسیم بندی حدّ – تعزیر در فقه کیفری اسلام»، فصلنامه تحقیقات حقوقی، 63، 213-254.
- نوبهار، رحیم (1384)، «بررسی قاعده حرمت تنفیر از دین»، تحقیقات حقوقی، یادنامه دکتر شهیدی، 129-171.
- نورپور، محسن؛ جوان جعفری بجنوردی، عبدالرضا؛ ساداتی، سید محمدجواد (1398)، «تحلیل جامعه شناختی تعامل میان سیاست کیفری رسمی و اخلاق تنبیهی جامعه (مطالعه موردی: میزان کیفرگرایی افکار عمومی شهرستان مشهد در مجازات های شدید بدنی)»، مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی، 49/2، 513-541.
- هاشمی، سید محمد (1394)، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، ج2، چ28، تهران: میزان.
- یزدی، محمد (1368)، شرح و تفسیر قانون اساسی، تهران: پیام.
- Conetti, Giorgio, Migliorino, Luigi, Scovazzi, Tullio (2006), Testi di base per lo studio del diritto internazionale, Milano, Giuffré. - Corte costituzionale, n. 16, 7-2-1978. - Corte costituzionale, n. 22, 9-2-1981. - Corte costituzionale, n. 23, 11-2-1981. - Corte costituzionale, n. 28, 4-2-1993. - De Marco, Eugenio (2010), Istituzioni in cammino: scritti di diritto costituzionale italiano, Milano, Giuffré. - Faga, Simona (2011), “Il vincolo referendario. Analisi del rapporto tra il referendum abrogativo e la legge ordinaria”, Tesi di dottorato, Università di Ferrara. - Garland, David (2012), Punishment and social solidarity, The SAGE Handbook of Punishment and Society, London. - Garland, David (1991), “Sociological perspectives on punishment”, Crime and Justice, Vol. 14, 165- 115. - Gigliotti, Alessandro (2009), L’ammissibilità dei referendum in materia elettorale, Milano, Giuffré. - Guiducci, Pier Luigi (1999), Manuale di diritto sanitario, Milano, Franco Angeli. - Iaricci, Gian Piero (2014), Istituzioni di diritto pubblico, Rimini, Maggioli. - Rolla, Giancarlo (2018), “I quesiti delle consultazioni popolari. Considerazioni alla luce dell’esperienza referendaria in Italia”, Nomos, n. 1, 21. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 467 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,106 |
||