دانشگاه سمنان

 آمار

تعداد نشریات21
تعداد شماره‌ها635
تعداد مقالات9,313
تعداد مشاهده مقاله67,881,132
تعداد دریافت فایل اصل مقاله17,080,913
موسوی نیا, سیدمهدی, حاجی پور, میثم. (1401). نقش جمله‌های اسنادی در ترازوی هنر شعر حافظ. نشریه هنرهای کاربردی, 13(27), 275-298. doi: 10.22075/jlrs.2020.19993.1693
سیدمهدی موسوی نیا; میثم حاجی پور. "نقش جمله‌های اسنادی در ترازوی هنر شعر حافظ". نشریه هنرهای کاربردی, 13, 27, 1401, 275-298. doi: 10.22075/jlrs.2020.19993.1693
موسوی نیا, سیدمهدی, حاجی پور, میثم. (1401). 'نقش جمله‌های اسنادی در ترازوی هنر شعر حافظ', نشریه هنرهای کاربردی, 13(27), pp. 275-298. doi: 10.22075/jlrs.2020.19993.1693
موسوی نیا, سیدمهدی, حاجی پور, میثم. نقش جمله‌های اسنادی در ترازوی هنر شعر حافظ. نشریه هنرهای کاربردی, 1401; 13(27): 275-298. doi: 10.22075/jlrs.2020.19993.1693

نقش جمله‌های اسنادی در ترازوی هنر شعر حافظ

مطالعات زبانی و بلاغی
دوره 13، شماره 27، فروردین 1401، صفحه 275-298    اصل مقاله (461.63 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/jlrs.2020.19993.1693
نویسندگان
سیدمهدی موسوی نیا* 1؛ میثم حاجی پور2
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سلمان کازرون (نویسنده مسئول)
2استادیار دانشگاه سلمان فارسی کازرون
تاریخ دریافت: 18 اسفند 1398،  تاریخ بازنگری: 20 آذر 1399،  تاریخ پذیرش: 29 آذر 1399 
چکیده
در این مقاله یکی از ظرافت‌های پوشیده در بیان هنرمندنة جمله‌های اسنادی شعر حافظ مورد ملاحظه قرار گرفته و با استناد به کتاب‌‌های دستور، جا‌‌به‌‌جایی‌های ادیبانه ارکان سخن در این‌گونه جمله‌ها بررسی شده ‌است. برای نیل به این مقصود، ضمن ارائة دیدگاه‌های صاحب‌‌‌نظران حوزة دستور فارسی و شرح اختلاف نظر آن‌ها، به کیفیت کاربرد جمله‌های اسنادی در دیوان حافظ پرداخته شده و بیان هنرمندانة حافظ در کاربست جمله‌های اسنادی مورد واکاوی قرار گرفته است. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد: 1. در شعر حافظ، یک کلمه می‌تواند در یک جایگاه، هم مسند و هم مسندٌالیه باشد؛ 2. افعال «گشت» و «گردید» و مشتقّاتشان، به شکلی دوپهلو در یک لحظه هم به‌عنوان فعل تام (خاص) و هم فعل اسنادی (ربطی) مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ 3. جمله‌های اسنادی معمولاً با ایهام همراه بوده، چنین ایهام‌های ظریفی معمولاً در جمله‌های اسنادی اشعار حافظ دیریاب‌ هستند؛ 4. جابه‌جایی مسند و مسندٌالیه در بیشتر اشعار حافظ با تغییر معنا همراه است.
کلیدواژه‌ها
حافظ؛ مسند؛ مسندالیه؛ فعل اسنادی؛ ایهام؛ دستور زبان فارسی
عنوان مقاله [English]
The role of predicative sentences in Hafez’s poetry
نویسندگان [English]
Seyed Mehdi Mousavinia1؛ Meysam Hajipour2
1Phd Student of Salman University-Kazeroon
2Salman Farsi Univercity
چکیده [English]
In the present study, the underlying delicacy of Hafez’s poetry in skillfully expressing predicative sentences is taken into consideration by examining his masterful change of word order, compared to sentence word order as put forth in grammar books. To achieve this goal, by presenting theoretical ideas of experts in the field of Persian grammar and explaining their different opinions, this study has examined the skillful use and quality of predicative sentences in Hafez’s poems. The results of this research show that: 1) In Hafez's poems, a word can be both “predicate” and “subject” simultaneously; 2) “To be verbs” and their derivatives can be used ambiguously and simultaneously both as main and linking verb; 3) Predicative sentences are usually accompanied by equivocalness, and such subtle equivocalness is not usually noticeable; 4) The substitution of predicate and subject in most Hafez's poems is accompanied by a change of meaning
کلیدواژه‌ها [English]
Hafez, predicate, subject, linking verbs, equivocalness, Persian grammar
مراجع
  • انوری، حسن و حسن احمدی گیوی (1377)، دستور زبان فارسی 2، تهران : انتشارات فاطمی.
  • انوری، حسن (1385)، صدای سخن عشق، چ 10، تهران: سخن.
  • باطنی، محمّدرضا (1390)، نگاهی تازه به دستور زبان، چ 12، تهران: آگاه.
  • تجلیل، جلیل (1390)، معانی و بیان، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  • حافظ شیرازی، شمس‌الدین محمّد (1387)، دیوان غزلیات حافظ، به کوشش خلیل خطیب رهبر، چ 43، تهران: صفی علیشاه.
  • حافظ شیرازی، شمس‌الدین محمّد (1345)، دیوان حافظ، به اهتمام محمّد قزوینی و قاسم غنی، تهران: سینا.
  • حافظ شیرازی، شمس‌الدین محمّد (1376) حافظ به سعی سایه، تهران: کارنامه.
  • حق‌شناس، محمّدعلی و همکاران (1385)، دستور زبان فارسی، تهران: شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران.
  • خانلری، پرویز (1362)، دیوان حافظ، جلد دوم، تهران: خوارزمی.
  • خانلری، پرویز (1378)، دستور تاریخی زبان فارسی، تهران: توس.
  • خرّمشاهی، بهاءالدین (1379)، حافظ‌نامه، ج 1، تهران: علمی و فرهنگی.
  • خیّامپور، عبدالرسول (1392)، دستور زبان فارسی، چ 16، تبریز: ستوده.
  • دایی جواد، رضا (1340)، دستور زبان فارسی، اصفهان: کتاب‌فروشی تأیید.
  • دبیر سیاقی، سیدمحمّد (1344)، دستور زبان فارسی، تهران: علمی.
  • رزّاز، علی اکبر (1383)، شرح اشارات حافظ، تهران: علمی و فرهنگی.
  • روایی، محمّد (1370)، دستور زبان فارسی، تهران: نیلوفر.
  • زریاب خویی، عبّاس (1374)، آیینة‌جام، چ 2، تهران: علمی.
  • شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1373)، موسیقی شعر، چ 14، تهران: آگاه.
  • شکرائی، محمّد (1399)، بررسی واژگان و ساخت نحوی در اشعار سیاوش کسرایی، فصلنامة مطالعات زبانی و بلاغی، سال 11، شمارة 21، صص 215-238.
  • شمیسا، سیروس و رسول بهنام (1389)، بررسی احوال مسندٌالیه در کتاب راحه الصدور و آیه السرور، فصلنامة ادبیات فارسی، سال 6، شمارة 15، صص 17-56.
  • صفری، جهانگیر و مهران مرادی (1387)، چگونگی تشخیص مسندٌالیه از مسند در جمله‌های مسندی، نشریة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنرکرمان، دورة جدید، شمارة 24، صص 97-120.
  • غلامی، زهرا (1384)، حافظ‌شناسی موضوعی، با نقد و بررسی بهاءالدین خرّمشاهی، اصفهان: فرهنگ مردم.
  • قریب، عبدالعظیم و همکاران (1365)، دستور زبان فارسی (پنج استاد)، به کوشش امیر اشرف‌الکتابی، چ 2، تهران: اشرفی.
  • مشکوه‌الدینی، مهدی (1384)، توصیف و آموزش زبان فارسی، چ 2، مشهد: دانشگاه فردوسی.
  • وحیدیان کامیار، تقی (1386)، دستور زبان فارسی(1)، چ 10، تهران: سمت.
  • همایی، جلال (1370)، معانی و بیان، تهران: هماذر.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 386
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 297


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب