پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شمارهها | 675 |
| تعداد مقالات | 9,844 |
| تعداد مشاهده مقاله | 69,900,684 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 49,217,927 |
مبانی فقهی تشکیل حکومت در مذاهب اسلامی با تأکید بر نقش عقل | ||
| مطالعات فقه و حقوق اسلامی | ||
| دوره 17، شماره 39، تیر 1404، صفحه 63-90 اصل مقاله (1.48 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/feqh.2022.18164.2103 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد رسول آهنگران* 1؛ سید احمد حبیب نژاد2؛ محمد بیروتی3 | ||
| 1استاد فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه تهران (پردیس فارابی)، قم، ایران (نویسنده مسئول) | ||
| 2استادیار گروه حقوق عمومی، دانشگاه تهران (پردیس فارابی)، قم، ایران. | ||
| 3دانش آموخته دکتری حقوق عمومی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 10 تیر 1398، تاریخ بازنگری: 24 مهر 1401، تاریخ پذیرش: 23 تیر 1398 | ||
| چکیده | ||
| با توجه به ورود دین در ابعاد مختلف زندگی انسان، اجرای کامل احکام و مقرّرات دین و در نتیجه وصول به اهداف آن جز با برقراری حکومت مبتنی بر دین امکان پذیر نیست. در این مقاله مبانی فقهی تشکیل حکومت در مذاهب مختلف اسلامی را از دریچه عقل مورد واکاوی قرار می دهیم. آن چه به عنوان عقل مورد توجه قرار گرفته است مبانی فقهی مورد تقریب مذاهب اسلامی و کلام خداوند متعال (به عنوان عقل کامل) در قرآن کریم است. مذاهب اهل سنّت مبانی چهار گانه ای (تشکیل شورای حلّ و عقد، انتخاب جانشین توسط خلیفه حاضر، قهر و غلبه و ایجاد شورا توسط خلیفه سابق برای انتخاب حاکم جدید) را برای انتخاب حاکم مشخّص نمودند؛ مبانی مذکور، با بیعت مردم کامل می شود و از میان سه جریان اندیشه سیاسی معاصر، فقه شیعه دو الگو (نظریه ولایت فقیه و نظریه وکالت مالکان شخصی مشاع) را برای انتخاب حاکم مشخّص نموده اند. لازمه تقریب مذاهب اسلامی، واکنش به موانعی است که منافی با نهاد عقل است. پذیرش حکومت مبتنی بر «قهر و غلبه» و «انتخاب جانشین توسط خلیفه حاضر» در جوامع اسلامی به نوعی مبارزه مستقیم با نهاد عقل است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| مذاهب اسلامی؛ مبانی فقهی تشکیل حکومت؛ اهل سنت؛ فقه امامیه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The study of jurisprudential foundations of the formation of government in Islamic religions emphasizing the role of reason | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Rasool Ahangaran1؛ Seyyed Ahmad Habibnejad2؛ Mohammad Birouti3 | ||
| 1Professor of Islamic Jurisprudence and Foundations of Islamic Law, University of Tehran (Farabi Campus), Qom, Iran (Corresponding Author) | ||
| 2Assistant Professor, Department of Public Law, University of Tehran (Farabi Campus), Qom, Iran. | ||
| 3Ph.D. Graduate in Public Law, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Due to the arrival of religion in various aspects of human life, the full implementation of the laws and regulations of religion and the achievement of its goals is not possible except by establishing a religion based on religion. In this article, we will analyze the jurisprudential foundations of the formation of government in various Islamic religions from the point of view of reason. What is considered as wisdom is the jurisprudential foundations of the approximation of Islamic religions and the word of Allah (as the complete intellect) in the Holy Qur'an. Sunni school principles of the Quartet of (a salt solution and marriage, succession by Caliph now, angry and overcome salinity by Khalifa ex to select a new ruler) to select the ruling highlighted, the principles discussed above, allegiance is completed Among the three trends of contemporary political thought, Shiite jurisprudence identified two patterns (the jurisprudential theory and the theory of the lawyers of individual personal owners) for choosing a ruler. The need for the approximation of Islamic religions is a reaction to obstacles that are in conflict with the institution of reason. The acceptance of the rule based on "victory and conquest" and "the choice of successor by the present caliph" in Islamic societies is a kind of direct struggle with the institution of reason. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Islamic religions, jurisprudential foundations of government, Sunni, Imamie jurisprudence | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم.
- نهج البلاغه.
- آمدی، سیف الدین،علی بن محمد شافعی (1402ق)، الاحکام فی اصول الاحکام، بیروت: المکتب الإسلامی.
- ابن قدامه حنبلی، موفق الدین (1972م)، المغنی، ج10، بیروت: دار الکتب العربیه.
- ابویعلی، محمدحسین بن فراء (1406ق)، الاحکام السّلطانیه: قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
- اعوانی، غلامرضا؛ داوری، رضا؛ ملکیان، مصطفی؛ لگنهاوزن، محمد (1374)، اقتراح، دفاع عقلانی از دین، مجله نقد و نظر، 2، 9-44.
- الدوالیبی، محمد معروف ( 1385ق)، المدخل الی علم الاصول بیروت: دارالکتاب الجدید.
- السنهوری، عبدالرزاق احمد (2008م)، فقه الخلافه و تطوّرها لتصبح عصبه امم شرقیه، بیروت: منشورات الحلبی الحقوقیه.
- الشوکانی، محمد بن علی (1419ق)، إرشاد الفحول إلى تحقیق الحقّ من علم الأصول تحقیق ا حمد عزو عنایه: دمشق: دار الکتاب العربی.
- الماوردی، علی بن محمد (۱۴۰۶ق)، الأحکام السلطانیه، مکتب الأعلام الإسلامی.
- تفتازانی، سعدالدین (1305ق)، شرح المقاصد، مطبعة الحاج محرم افندی.
- جرجانی، میر شریف (1325ق)، شرح المواقف، تصحیح: بدر الدین نعسانی، قم: شریف رضی.
- جنّاتی، محمدابراهیم ( 1375)، منابع اجتهاد از دیدگاه مذاهب اسلامی، تهران: کیهان .
- حائری یزدی، مهدی (1995م )، حکمت و حکومت، لندن: شادی.
- خمینی(امام)، سید روح الله (1374)، صحیفه نور، ج9، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- خمینی(امام)، سید روح الله (1379)، کتاب البیع، ج2، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
- خمینی(امام)، سید روح الله (1391)، ولایت فقیه حکومت اسلامی، ج28، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
- رضائی، عبدالرضا (1399)، مشروعیّت سنجی اشتراط قرارداد مشارکت مدنی به عاملیّت تبرّعی، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 23، 97-122.
- زرقاء، مصطفی احمد (1425ق)، المدخل الفقهیّ العامّ، بیروت: دار الشامیه.
- صالحی نجفآبادی، نعمتالله (1363)، ولایت فقیه: حکومت صالحان: قم: مؤسسه فرهنگی رسا.
- طبری، محمد بن جریر(1939م)، تاریخ الطبری:، قاهره: مطبعه الاستقامه.
- غزّالی، ابوحامد (1413ق)، المستصفی من علم الاصول، ج2، تحقیق: حمزه بن زهیر حافظ، مدینه: شرکه المدینه المنوره للطباعه.
- فضل الله، سید محمدحسین (1377)، آزادی و دموکراسی، ترجمه: مجید مرادی، فصلنامه علوم سیاسی، 3، 108-132.
- فلاحی، سید عدنان؛ مسجدسرائی، حمید (1399)، بازخوانی دیدگاه ابوحنیفه درباره حدیث، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 23، 233-258.
- فؤاد عبدالجواد، احمد (1998م)، البیعه عند مفکّری اهل السنه و العقد الاجتماعی فی الفکر السیاسی الحدیث، مصر: دار القباء .
- فیرحی، داود (1377)، مبانی آزادی و حزب در مذهب شیعه، فصلنامه علوم سیاسی، 3، 133-149.
- قاضی زاده، کاظم (1384)، سیاست و حکومت در قرآن، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- کدیور، محسن (1376)، نظریه های دولت در فقه شیعه: تهران، نشر نی.
- کدیور، محسن (1379)، دغدغه های حکومت دینی، تهران: نی.
- کدیور، محسن (1380)، نظریههای دولت در فقه شیعه، تهران: نی.
- مظفّر(علامه)، محمدرضا (1375)، اصول الفقه، ج2، قم: اسماعیلیان .
- منتظری نجف آبادی، حسینعلی (1367)، دراسات فی ولایه الفقیه و فقه الدوله الاسلامیه، ج1، ترجمه: محمود صلواتی، تهران: کیهان. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 814 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 585 |
||