پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 610 |
| تعداد مقالات | 9,028 |
| تعداد مشاهده مقاله | 67,082,913 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,656,367 |
مطالعه تحلیلی پیه‌سوزهای فلزی باغ ـ موزه هرندی کرمان | ||
| نشریه هنرهای کاربردی | ||
| مقاله 5، دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 7، آذر 1401، صفحه 69-88 اصل مقاله (968.45 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/aaj.2023.30147.1173 | ||
| نویسندگان | ||
| سارا سقائی* 1؛ رضا ریاحیان* 2؛ سحر توکلی3 | ||
| 1دانش آموخته دکتری، باستان شناسی، گروه باستان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران،تهران، ایران. | ||
| 2دانش آموخته دکتری، باستان شناسی پیش از تاریخ، اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان، کرمان، ایران. (نویسندۀ مسئول) | ||
| 3کارشناسی ارشد، باستان‌شناسی پیش از تاریخ، اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان، کرمان، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 19 اسفند 1401، تاریخ پذیرش: 23 خرداد 1402 | ||
| چکیده | ||
| پیه‌سوزها در دوران اسلامی، تنوع زیادی از نظر فرم، آرایه‌ها و تکنیک ساخت داشته‌اند. سادگیِ تولید نور، در دسترس بودن مواد اولیه مانند پیه و چربی و فتیله‌ها و ابعاد و وزن مناسب، سبب کاربرد فراوان آن‌ها شده است. پیشرفت‌های فلزکاری، به‌ویژه در سده‌های میانی اسلامی، تولید پیه‌سوزهای فلزی در گونه‌های متنوع را در پی داشت. در مخزن اموال تاریخی‌فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی استان کرمان در باغ‌موزۀ هرندیِ کرمان نیز تعدادی پیه‌سوز فلزی نگهداری می‌شود که با وجود اهمیت از نظر فرم‌ها و آرایه‌ها، هیچ‌گاه مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفته و معرفی نشده‌اند. هدف از این پژوهش، مطالعۀ گونه‌شناختی، تبیین تکنیک‌های ساخت، شناخت منشأ و تحلیل رابطۀ این پیه‌سوزها با نمونه‌های نواحی دیگر است. پرسش این است که این پیه‌سوزها از نظر فرم، آرایه و تکنیک ساخت، چه گونه‌هایی را شامل می‌شوند و تأثیر آن‌ها بر نمونه‌های نواحی دیگر یا تأثرشان از آن‌ها چگونه است. نمونه‌ها به‌صورت میدانی در محل موزه گردآوری و مطالعه شده و برخی داده‌ها به شیوۀ اسنادی (پژوهش‌های منتشرشده) استفاده شده‌‌اند. گونه‌شناسی و تحلیل نیز بر پایۀ مقایسۀ نمونه‌های موزۀ هرندی با آثار منتشرشده صورت گرفته است. بر اساس نتایج، پیه‌سوزهای باغ‌موزۀ هرندی، از نظر فرم و ساختار به سه گونۀ کروی، اشکی‌شکل و شش‌ضلعی تقسیم می‌شوند که برخی دارای آرایه‌های خطی، دایره‌ای، کتیبه و تزیینات الحاقی عموماً اعضای پیکرۀ پرنده هستند. مخزن و جافتیله‌ایِ برخی پیه‌سوزها به‌صورت یکپارچه و در برخی دیگر به‌صورت جدا و دوتکه ریخته‌گری شده است. همچنین فرم و ابعاد دسته و وجود پایه، بر سهولت استفاده از پیه‌سوزها اثرگذار بوده است. بر اساس گاه‌نگاری مقایسه‌ای، همۀ نمونه‌ها به سده‌های میانی اسلامی، به‌ویژه سدۀ ششم هجری، هم‌زمان با حکومت سلاجقۀ کرمان (قاوردیان)، یکی از ادوار درخشان تاریخ کرمان تعلّق دارند. همچنین در میان این آثار، دو گروه آثار «رسمی و فراگیر» و «محلّی و منطقه‌ای» دیده می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پیه‌سوز؛ فلزکاری؛ هنر اسلامی؛ وسایل روشنایی؛ باغ ـ موزه هرندی | ||
| موضوعات | ||
| تحلیل کاربردی آثار و اشیاء تاریخی کهن | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analytical Study of Metal Oil-Lamps of Harandi Museum, Kerman | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sara Saghaee1؛ Reza Riahiyan2؛ Sahar Tavakoli3 | ||
| 1Ph.D., Archaeology, Department of Archaeology, Faculty of Humanities, Tehran University, Tehran, Iran. (Graduated Student) | ||
| 2Assistant Professor, Prehistoric Archaeology, Administration of Cultural Heritage, Tourism, and Handicrafts of Kerman, Kerman, Iran. (Corresponding Author) | ||
| 3M.A., Prehistoric Archaeology, Administration of Cultural Heritage, Tourism, and Handicrafts of Kerman, Kerman, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Oil lamps had a great diversity in form, ornaments, and production techniques during the Islamic era. They were widely used due to the "simplicity of light production", "availability of raw materials such as tallow, fat, and wicks", and "suitable dimensions and weight". The advancements in metalworking, especially during the middle Islamic centuries, made various kinds of metal oil lamps to be produced. Several metal oil lamps are kept in the Harandi Museum of Kerman, which have never been brought to the attention of researchers and have not been introduced despite their importance in terms of forms and ornaments. The purpose of this research is to study the typology, explain the manufacturing techniques, introduce the origin, and analyze the relationship of these oil lamps with samples from other lands. The questions are: What types of these oil lamps are included in terms of form, ornaments, and manufacturing technique? How is their influence with the examples of other lands? The samples were collected and studied in the field (in the Harandi museum) and some data were used in a documentary method (published studies). Typology and analysis have also been done based on the comparison of Harandi samples with published works. Based on the results, the oil lamps of the Harandi Museum are divided into spherical, teardrop, and hexagonal in terms of shapes and structure. Some of them have linear or circular ornaments, Kufic inscriptions, and additional decorations, generally the body parts of birds. In some oil lamps, the tank and the place of the wick are integrally cast, and in others, they are cast separately and in two pieces. Also, the shape and dimensions of the handle and the presence of the base have affected the ease of use of oil lamps. Based on comparative chronology, all samples belong to the middle Islamic centuries, especially the 6th century AH. This time coincides with the Seljuk rule of Kerman (Qawardians), one of the brilliant periods of Kerman's history. Also, among these works, two groups of "official and comprehensive" and "local and regional" works can be seen. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Oil lamp, Metalwork, Islamic art, Lighting devices, Harandi Museum | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 447 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 288 |
||