پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 610 |
| تعداد مقالات | 9,029 |
| تعداد مشاهده مقاله | 67,082,929 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,656,387 |
نقد و تحلیل مکانیسم حاکم بر روساخت و ژرف ساخت ضرب المثل های رایج فارسی (با رویکرد کارکردگرایی ساختاری) | ||
| مطالعات زبانی و بلاغی | ||
| دوره 14، شماره 34، بهمن 1402، صفحه 99-124 اصل مقاله (523.55 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/jlrs.2023.29552.2231 | ||
| نویسنده | ||
| محمد خسروی شکیب* | ||
| دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 19 دی 1401، تاریخ بازنگری: 14 اردیبهشت 1402، تاریخ پذیرش: 17 اردیبهشت 1402 | ||
| چکیده | ||
| ضرب‌المثل‌ها، از عناصر فرهنگی موجود در جامعه هستند که مسیر اندیشه و تفکّر عمومی را نشان می‌دهند. آن‌ها اغلب مفاهیم و پیام خود را با فشار و نفوذ زیادی بر کنشگران فرهنگی تحمیل می‌کنند. سؤال این است که راز تأثیرگذاری و فشار کارکردی ضرب‌المثل‌ها از کجاست و سازوکارهای درونی و بیرونی حاکم بر ساختار آن‌ها چگونه است؟ با استفاده از روش کیفی، تحلیلی و کارکردگرایانه می‌توان گفت ضرب‌المثل‌هایی رایج و نافذ هستند که با طرح دوگانه‌‌های آشکار و تقابلی در روساخت، مخاطب را بی‌درنگ به قصّه‌ای آشنا در زیرساخت هدایت کنند. انتقال ذهن مخاطب از نشانگان روساختی به دلالت‌ها و قصّه‌های فرهنگی و زیر‌ساختی، هرچقدر آسان‌تر باشد، نفوذ آن‌ها بر مخاطب بی‌درنگ و بیشتر خواهد بود. قصّۀ موجود در زیرساخت ضرب‌المثل‌ها با شکل‌دهی به قالب‌سازی و طرح‌وارۀ ذهنی می‌تواند مانند یک اهرم فشار بر شنونده تأثیر بگذارد و به رشد شناختی، یادآوری و فهم سریع پیام کمک کند. روایت و قصّه‌های فرهنگی موجود در زیرساخت ضرب‌المثل‌ها در جهت متقاعدسازی عمل می‌کنند. آن‌ها با تأکید بر ساخت‌گرایی اجتماعی، موجب جمع‌پذیری می‌شوند و همچنین با تأکید بر اصالت تصویرسازی و خلق نوعی از اجبار و ضرورت نمایشی، بر مخاطبان تأثیر فوری می‌گذارند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ضرب‌المثل؛ روساخت؛ ژرف‌ساخت؛ کارکرد | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Functional Analysis of Superstructure and Deep Structure Mechanisms in Common Persian Proverbs | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Khosravi Shakib | ||
| Associate Professor of Persian Language and Literature, Lorestan University, Khorramabad, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| : Proverbs are important cultural components which show the way and style of common thought in a society. They are often mediators and devices for language pressure and influence. The question is where the effectiveness and functional pressure of proverbs come from and how the internal and external mechanisms governing their structure work. Using the qualitative, analytical and functionalist method, it can be said that proverbs become common and influential when they direct the audience to a familiar story in the infrastructure through obvious dualities and contrasts in the superstructure. The easier the audience's mind is transferred from superficial signs to cultural and infrastructural significance of the stories, the more immediate and greater their influence will be on the audience. The story in the deep structure of proverbs can influence the listener like a pressure device by shaping the mental schema and help in cognitive development, recalling and quick understanding of the message. Narratives and cultural stories in the deep structure of proverbs act in the direction of persuasion. They shape acceptance by emphasizing on social constructionism and create an immediate impact on the audience by highlighting the originality of depiction and imposing pressure and theatrical obligation. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| proverb, superstructure, deep structure, function | ||
| مراجع | ||
|
- اسفندیاری مهنی، فاطمه، محمّدرضا نجاریان و محمّد خدادادی (1400)، بررسی تقابل‌های هم‌جواری در دو منظومۀ خسرو و شیرین و لیلی و مجنون، فصلنامۀ مطالعات زبانی و بلاغی، سال 12، شمارۀ 26، صص 7-32.
- آلتوسر، لویی (1378)، ایدئولوژی و سازوبرگ‌های ایدئولوژیک دولت، ترجمۀ روزبه صدر‌آرا، تهران: سرچشمه.
- ادگار، اندرو و پیتر سجویک (1387)، مفاهیم بنیادی نظریه‌های فرهنگی، ترجمۀ مهران مهاجر و محمّد نبوی، تهران: آگه.
- بشیری فراز، حمیدرضا (1399)، اهرم فشار و شکل‌گیری کنش دراماتیک، تهران: ساقی.
- توسّلی، غلام‌عبّاس (1390)، نظریه‌های جامعه‌شناسی، چ17، تهران: سمت.
- جعفری قریه‌علی، حمید (1401)، کارکرد تقابل‌های واژگانی در اعتبارسنجی بیت‌های ماندگار، فصلنامۀ مطالعات زبانی و بلاغی، سال 13، شمارۀ 27، صص 91-124.
- جهانبانی، مسعود و همکاران (1401)، بررسی مهم‌ترین نظرات و بنیادهای نظری آلتوسر، فصلنامۀ علوم زیست‌محیطی و دانش جغرافیا، دورۀ 3، شمارۀ 2، صص 1-18.
- خسروی شکیب، محمّد (1401)، نقد و آسیب‌شناسی ضرب‌المثل خواهی نشوی رسوا، هم‌رنگ جماعت شو، با تأکید بر رویکرد ساختارشکنی، دوماهنامۀ فرهنگ و ادبیات عامّه، سال 10، شمارۀ 45، صص 64-70.
- خسروی شکیب، محمّد (1402)، ضرب‌المثل؛ ابزاری فرهنگی برای تنظیم و شکل‌دهی به رفتار جمعی، دوماهنامۀ فرهنگ و ادبیات عامّه، سال 11، شمارۀ 49، صص 193-218.
- دابلیومیر، فردریک (1400)، روایت و کنش جمعی، ترجمۀ الهام شوشتری‌زاده، چ3، تهران: اطراف.
- ذوالفقاری، حسن (1388)، بررسی ضرب‌المثل‌ها در دو سطح واژگانی و نحوی، مجلۀ فنون ادبی، دورۀ 1، شمارۀ 1، صص 57-80.
- ذوالفقاری، حسن (1389)، زیبایی‌شناسی ضرب‌المثل‌های فارسی، مجلۀ بوستان ادب، سال 2، شمارۀ 2، صص 52-82.
- سپیدنامه، بهروز، یارمحمّد قاسمی و شهین آرین (1399)، تقابل‌های دوگانه درضرب‌المثل‌های مردم ایلام، نشریۀ فرهنگ و ادبیات عامّه، شمارۀ 33، صص 179-213.
- گولد، جولیس و ویلیام کولب (1376)، فرهنگ علوم اجتماعی، جمعی از مترجمان، تهران: مازیار.
- فکوهی، ناصر (1381)، تاریخ اندیشه و نظریه‌های انسان‌شناسی، تهران: نی.
- محسنی، منوچهر (1383)، مقدّمات جامعه‌شناسی، تهران: دوران.
- مقدادی، بهرام (1378)، فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی، از افلاطون تا عصر حاضر، تهران: فکر روز.
- Althusser, louis (1969), for Marx; (translated by ben Brewster), N.L.B, verso, London press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 246 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 228 |
||