پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 671 |
| تعداد مقالات | 9,781 |
| تعداد مشاهده مقاله | 69,555,559 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 48,684,323 |
بررسی دلالت ضمنی در نرگس دژم در مقدمۀ رستم و اسفندیار | ||
| مطالعات زبانی و بلاغی | ||
| دوره 14، شماره 33، آذر 1402، صفحه 177-212 اصل مقاله (720.6 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/jlrs.2022.28478.2176 | ||
| نویسندگان | ||
| قدسیه رضوانیان* 1؛ رضا ستاری2؛ مریم قربانیان3 | ||
| 1استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران (نویسنده مسئول) | ||
| 2دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. | ||
| 3دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران | ||
| تاریخ دریافت: 30 شهریور 1401، تاریخ بازنگری: 30 دی 1401، تاریخ پذیرش: 09 بهمن 1401 | ||
| چکیده | ||
| دلالت ضمنی یا بیان غیرمستقیم همواره یکی از مباحث مهّم حوزۀ نقد ادبی و مطالعات بلاغی و زیبایی‌شناسانه بوده است که برای درک و دریافت آن باید میدان مداقّه را فراتر از سطح واژگان یا بیت‌ها و جمله‌ها برد و ساختار و طرح کلّی متن را در نظر گرفت و از خردترین تا کلان‌ترین عناصر یک متن را با توجّه به بافت کلّی اثر، مورد بررسی قرار داد. در این بررسی ساختاری، عنصر روایت نقشی به سزا دارد و تنها در سایۀ مطالعات اجزای ساختار روایی و همبستگی این اجزا با یکدیگر و با کلّ متن در زمینه‌های مختلف از جمله دلالت ضمنی می‌توان به نتیجه‌ای درخور دست یافت. برخی از این اجزا و عناصر تشکیل‌دهندۀ متن عبارتند از: سطح آوایی، سطح واژگان و نحو (ساحت زبانی)، تصویر: تشبیه، استعاره، تمثیل (ساحت بلاغی) و نمایش (ساحت نمایشی) که همگی در خلق معانی پنهان نقش دارند. در شعر فردوسی، دلالت ضمنی در سطوح مختلف به چشم می‌خورد؛ امّا این پژوهش با رویکرد توصیفی- تحلیلی و تأکید بر لایۀ واژگانی و نحوی، معنایِ ضمنی نرگس دژم را در مقدمۀ رستم و اسفندیار بررسی کرده است و در نهایت نشان می‌دهد این ترکیب، سه معنای ضمنی: چشم و تاج و مستی را در پس خود دارد و نتایج به‌دست‌آمده نیز حاکی از انسجام بافت روایی اثر است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شاهنامۀ فردوسی؛ دلالت ضمنی؛ بافت روایی؛ سطح واژگانی؛ سطح نحوی؛ نرگس | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The study of connotation dožam Narges( The sad narcissus) in the Prologue of Rostam and Esfandiar | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ghodsieh Rezvanian1؛ Reza Sattari2؛ Maryam Ghorbanian3 | ||
| 1Professor, Department of Persian Language and Literature, University of Mazandaran , Babolsar, Iran: Correspondence author (ghrezvan@umz.ac.ir). | ||
| 2Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, University of Mazandaran, Babolsar, Iran | ||
| 3PhD. Student, Department of Persian Language and Literature,University of Mazandaran, Babolsar, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Connotation or the indirect expression has been of crucial significance regarding literary criticism and rhetorical studies and aesthetics; so that, to be thoroughly perceived, needs an intense consideration beyond the lexical levels or verses and sentences, and what should be studied are the structure and the whole context of the work and the minor and the main elements of a work concerning the main constituent context. In this structural study, the narrative element has an important role; and only by applying a minute research on the components of the narrative structure and the correlation of these components with themselves and with the whole text in several aspects like connotation, an appropriate result could be achieved. Some of these above-mentioned constituent components and elements of the text are considered as lexical and syntactical layers (linguistic field), image: simile, metaphor, and allegory (rhetorical field), and drama (dramatic field) that are engaging in creating implemented meaning. Although the connotation is observed in different layers in Ferdowsi's poetry, insisting on the vocabulary and semantic layers this study has investigated the connotative meaning of Narges dožam (the sad narcissus) in the introduction of the Rostam and Esfandiar story finally had demonstrated this of eyes, crown, and drunkeness has three implicit meanings and the obtained results illustrate the consistency of the narrative context. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ferdowsi's Shahnameh, connotation, narrative context, vocabulary layer, Narges (narcissus) | ||
| مراجع | ||
|
- آسابرگر، آرتور (1380)، روایت در فرهنگ عامیانه، رسانه و زندگی روزمره، تهران: سروش.
- اخوّت، احمد (1371)، دستور زبان فارسی، اصفهان: فردا.
- امیدسالار، محمود (1400)، از سیاحت در یک حماسه؛ منطق روایی و وحدت هنری در شاهنامه، ترجمۀ مصطفی حسینی، تهران: هرمس.
- استاجی، ابراهیم و دیگران (1401)، وجوه پنهان معنا در لایه‌های آوایی هفت‌پیکر، فصلنامۀ مطالعات زبانی و بلاغی، سال 13، شمارۀ 28، صص 287-316.
- اسلامی ندوشن، محمّدعلی (1380)، داستان داستان‌ها، چ7، تهران: نشر آثار.
- بارت، رولان (1383)، تحلیل ساختار روایت، ترجمۀ محمّد اکسیری، همشهری ماه، شمارۀ 8، صفحۀ 53.
- پراپ، ولادیمیر پاکوولویچ (1368)، ریخت‌شناسی قصّه‌های پریان، ترجمۀ فریدون بدره‌ای، چ2، تهران: طوس.
- پورنامداریان، تقی (1382)، گمشدۀ لب دریا، تهران: سخن.
- توکّلی، حمیدرضا (1391)، از اشارت‌های دریا؛ بوطیقای روایت در مثنوی، چ2، تهران: مروارید.
- توکّلی، حمیدرضا (1387)، درنگی در درآمدهای داستان‌های شاهنامه، فصلنامۀ هنر، شمارۀ 77، صص 26-45.
- تولان، مایکل جی (1383)، درآمدی نقّادانه-زبان‌شناختی بر روایت، ترجمۀ ابوالفضل حرّی، تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
- جرجانی، عبدالقاهر (1946)، دلائل الاعجاز فی القرآن، تصحیح سید محمّد رشید رضا، بی‌جا: مطبعة المنار.
- چندلر، دانیل (1387)، مبانی نشانه‌شناسی، ترجمۀ مهدی پارسا، تهران: سورۀ مهر.
- حافظ شیرازی، خواجه شمس‌الدین محمّد (1367)، دیوان، تصحیح قاسم غنی و محمّد قزوینی، تهران: اساطیر
- حق‌شناس، علی‌محمّد (1370)، حافظ‌شناسی؛ خودشناسی دربارۀ حافظ، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
- حیاتی، زهرا (1392)، بررسی دلالت‌های ضمنی گفت‌وگو در داستان رستم و اسفندیار از دیدگاه علم معانی، کهن‌نامۀ ادب پارسی، سال 4، شمارۀ 2، صص 21-45.
- خاکپور، محمّد، محمّدحسین اسماعیلی و ابراهیم رنجبر (1401)، بررسی و تحلیل کارکردهای بلاغی «صفت هنری» در قصاید خاقانی، فصلنامۀ مطالعات زبانی و بلاغی، سال 13، شمارۀ 27. صص 61-90.
- خالقی‌مطلق، جلال (1381)، سخن‌های دیرینه: سی گفتار دربارۀ فردوسی و شاهنامه، به‌کوشش علی دهباشی، تهران: افکار.
- خالقی‌مطلق، جلال (1372)، گل‌رنج‌های کهن؛ برگزیدۀ مقالات دربارۀ شاهنامۀ فردوسی، تهران: مرکز.
-خالقی‌مطلق، جلال (1357)، مطالعات حماسی، ضمیمۀ مجلۀ سیمرغ، شمارۀ 5، صص 9-10 و 22 و 23.
- خالقی‌مطلق، جلال (1396)، یادداشت‌های شاهنامه، چ4، تهران: مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی.
- دبیرسیاقی، محمّد (1374)، پیشاهنگان شعر فارسی، چ4، تهران: علمی و فرهنگی.
- رحیمی، مصطفی (1394)، تراژدی قدرت در شاهنامه، چ3، تهران: نیلوفر.
- رسائی، سیّدفرزین و حسنعلی عباسپور اسفدن (1397)، مهارت‌های فردوسی در رابطۀ ساختاری زبان– درون‌مایه: بررسی موردی داستان سیاوش، بهار ادب، سال 11، شمارۀ 39، صص 187-205.
- رودکی سمرقندی، ابوعبداللّه (1391)، دیوان، شرح و توضیح کامل احمدنژاد، تهران: کتاب آمه.
- ریاحی، محمّدامین (1380)، کسایی مروزی؛ زندگی، اندیشه و شعر او، چ9، تهران: علمی.
- ریچاردز، آی. ا (1375)، اصول نقد ادبی، ترجمۀ سعید حمیدیان، تهران: علمی و فرهنگی.
- سجودی، فرزان (1380)، معنا، نامعنا و کثرت معنا، مجلۀ بیدار، شمارۀ 8، صص 23-28.
-سجودی، فرزان (1383)، نشانه‌شناسی کاربردی، تهران: قصّه.
- سمیعی گیلانی، احمد (1389)، گلچینی از دیرینه‌ها: آرای بندتو کروچه دربارۀ شعر و زیباشناسی، نامۀ فرهنگستان، دورۀ 11، شمارۀ 1، صص 138-162.
- سیدحسینی، رضا (1381)، فرهنگ آثار، ج4، تهران: سروش.
- سنایی‌غزنوی، ابوالمجد مجدود بن آدم (1359)، دیوان، تصحیح و تحشیه مدرّس رضوی، تهران: دانشگاه تهران.
- شفیعی، محمود (1377)، شاهنامه و دستور؛ دستور زبان فارسی بر پایۀ شاهنامۀ فردوسی و سنجش با سخن گویندگان و نویسندگان پیشین، چ2، تهران: دانشگاه تهران.
- شفیعی‌کدکنی، محمّدرضا (1391)، رستاخیز کلمات؛ درس‌گفتار‌هایی دربارۀ نظریۀ ادبی صورت‌گرایان روس، تهران: سخن.
- شفیعی‌کدکنی، محمّدرضا (1392)، زبان شعر در نثر صوفیه؛ درآمدی به سبک‌شناسی نگاه عرفانی. تهران: سخن.
-شفیعی‌کدکنی، محمّدرضا (1383)، صور خیال در شعر فارسی، تهران: آگه.
-شفیعی‌کدکنی، محمّدرضا (1370)، موسیقی شعر، تهران: آگه.
-شمیسا، سیروس (1393)، بیان، تهران: میترا.
- شمیسا، سیروس (1396)، شاهِ نامه‌ها، تهران: هرمس.
- شمیسا، سیروس(1376)، طرح اصلی داستان رستم و اسفندیار؛ همراه با مباحثی در آیین مهر، تهران: میترا.
- شکسپیر، ویلیام (1378)، هملت، ترجمۀ آشوری، چ3، تهران: آگه.
- صفوی، کورش (1380)، از زبان‌شناسی به ادبیات، ج2 (شعر)، تهران: سورۀ مهر.
-صفوی، کورش(1379)، درآمدی بر معنی‌شناسی، تهران: سورۀ مهر.
- ضیمران، محمّد (1383)، درآمدی بر نشانه‌شناسی هنر، تهران: قصّه.
- علامی، ذوالفقار و آرزو حیدری (1396)، بررسی گفتمان روایی در شاهنامۀ فردوسی، پژوهش‌نامۀ ادب حماسی، شمارۀ 23، صص 115-135.
- فتوحی، محمود (1391)، سبک‌شناسی؛ نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها، تهران: سخن.
- فرای، نورتروپ (1377)، تحلیل نقد، ترجمۀ صالح حسینی. تهران: مروارید.
- فردوسی، ابوالقاسم (1391)، شاهنامه، به‌کوشش جلال خالقی‌مطلق، هشت دفتر، چ4، تهران: مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی.
- فرشیدورد، خسرو (1382). دستور مفصّل امروز، تهران: سخن.
- قبادیانی، ناصرخسرو (1384)، دیوان، تصحیح مجتبی مینوی و مهدی محقّق، تهران: دانشگاه تهران.
- قزوینی، محمّد ( 1363)، بیست مقالۀ قزوینی، به‌اهتمام عبّاس اقبال آشتیانی و ابراهیم پورداود، ج2، تهران: ابن‌سینا، دنیای کتاب.
- کالر، جاناتان (1379)، فردینان دو سوسور، ترجمۀ کورش صفوی، تهران: هرمس.
- کزّازی، میرجلال‌الدّین (1379-1387)، نامۀ باستان، 9 جلد، تهران: سمت.
- گلفام، ارسلان (1386)، اصول دستور زبان، تهران: سمت.
- گل‌گلاب، حسین (1386)، گیا؛ راهنمای گیاهی، تهران: دانشگاه علوم پزشکی ایران.
- لوته، یاکوب ( 1386)، مقدّمه‌ای بر روایت در ادبیات و سینما، ترجمۀ امید نیک‌فرجام، تهران: مینوی خرد.
- لونگینوس، گایوس کاسیوس (1379)، در باب شکوه سخن، ترجمۀ رضا سیدحسینی، تهران: نگاه.
- مارتین، والاس (1386)، نظریه‌های روایت، ترجمۀ محمّد شهبا، تهران: هرمس.
- مکاریک، ایرنا ریما (1383)، نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمۀ مهران مهاجر و محمّد نبوی، تهران: آگه.
- منوچهری دامغانی، احمد بن قوص (1381)، دیوان، به‌اهتمام سیدمحمّد دبیرسیاقی، چ4، تهران: زوّار.
- مؤمن تنکابنی، سیدمحمّد (1390)، تحفۀ حکیم مؤمن، تصحیح سیداحمد روضاتی، تهران: کتاب‌فروشی محمودی.
- ولک، رنه و آوستن وارن (1373)، نظریۀ ادبیات، ترجمۀ ضیاء موحّد و پرویز مهاجر، تهران: علمی و فرهنگی.
- یاوری، حورا (1380)، تأمّلی در ساختار روایی و نقش روایت‌های افزوده در تاریخ بیهقی، مجلۀ ایران‌شناسی، سال 13، شمارۀ 49، صص 117-138. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 403 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 521 |
||