پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 610 |
| تعداد مقالات | 9,027 |
| تعداد مشاهده مقاله | 67,082,804 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,656,333 |
بررسی واژگان و ترکیبات دری افغانی در کتاب کورسرخی | ||
| مطالعات زبانی و بلاغی | ||
| مقاله 8، دوره 15، شماره 35، خرداد 1403، صفحه 217-244 اصل مقاله (723.48 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/jlrs.2023.30779.2286 | ||
| نویسندگان | ||
| علی محمد شاه سنی* 1؛ فاطمه حسنی2 | ||
| 1استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران. (نویسندة مسئول) | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سمنان | ||
| تاریخ دریافت: 03 اردیبهشت 1402، تاریخ بازنگری: 27 خرداد 1402، تاریخ پذیرش: 03 تیر 1402 | ||
| چکیده | ||
| یکی از شاخه‌های خانوادة زبانی هندواروپایی، شاخة هند و ایرانی است و زبان پارسی دری در این دسته قرار می‌گیرد. زبان پارسی دری، سومین دوره از ادوار زبان پارسی است که پس از فروپاشی ساسانیان بدین سو پدیدار شده است. این زبان دارای سه گویش ایرانی، افغانی و تاجیکی است و با وجود آن که این سه گویش از لحاظ ریشه و بنیان یکی هستند، اما به دلایل گوناگون از یکدیگر فاصله گرفته‌اند و از نظر آوایی، واژگانی و دستوری دچار دیگرسانی گشته‌اند. سالانه آثار گوناگون فراوانی به این سه گویش نگاشته می‌شود که به دلیل دربرداشتن واژگان، اصطلاح‌ها و ویژگی‌های نحوی مختصّ هر گویش برای دو گویش دیگر نامفهوم واقع می‌شوند. کتاب کورسرخی کتاب قابل توجهی است که به زبان دری افغانی در ایران نوشته شده و در گستره‌ی «ناداستان» در حوزة ادبیات می‌گنجد. این اثر در محافل ادبی مورد تحسین قرار گرفته است و دربردارندة اصطلاح‌ها و واژگان کلاسیک و امروزین دری افغانی است. این مقاله به بررسی شماری از واژگان و اصطلاح‌های دری افغانی می‌پردازد که در بسیاری از لغت‌نامه‌ها و فرهنگ‌ها به چشم نمی‌خورد؛ در حالی که بسیاری از گویشوران افغانستانی، امروزه آن‌ها را به کار می‌برند. مقالة پیش‌رو تمامی این موارد را مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. این مقاله به شیوة تحلیلی - کتابخانه‌ای انجام پذیرفته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کورسرخی؛ ناداستان؛ دری افغانی؛ عالیه عطایی؛ افغانستان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Study of words and combinations of Dari Afghani in Kour Sorkhi | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Mohammad Shahsani1؛ Fatemeh Hasani2 | ||
| 1Assistant Professor, Persian Language and Literature, University of Semnan, Semnan, Iran: Correspondence author | ||
| 2Master's student, Persian Language and Literature, University of Semnan, Semnan, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the branches of the Indo-European language family is the Indo-Iranian branch, and Dari Persian language is placed in this category. The Dari Persian language belongs to the third Persian language period which emerged after the collapse of the Sassanid. This language has three Iranian, Afghani and Tajik dialects, and despite the fact that these three dialects are the same in terms of root and basis, they have distanced themselves from each other for various reasons, undergoing phonetic, lexical and grammatical changes. Every year, many different works are written in these three dialects, which are incomprehensible to the other two dialects due to the inclusion of words, terms and syntactic features specific to each dialect. As non-fiction, Kour Sorkhi is a remarkable work written in Afghani Dari and published in Iran. The book has been praised in literary circles and contains classical and contemporary Afghani Dari terms and words. This article employs an analytical-library method to examine a number of Afghani Dari words and terms in this work that are not found in many dictionaries, but are used by Afghan speakers today. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Kour Sorkhi, non-fiction, Afghani Dari, Ālieh Atāyi, Afghanistan | ||
| مراجع | ||
|
ادیب طوسی، محمّدامین (1388). فرهنگ لغات ادبی، جلد اول، تهران: دانشگاه تهران.
- ابوالقاسمی، محسن (1374). تاریخ زبان فارسی، تهران: سمت.
- اسدی طوسی، ابومنصور علی بن احمد (1319). لغت فرس، تصحیح عبّاس اقبال، تهران: خلخالی.
- اسدآبادی، سیدجمال‌الدّین (1388). تاریخ افغانستان، ترجمۀ داودد عطایی قندهاری، مشهد: مشاور توس.
- ارانسکی، یوسیف م. (1394). زبان‌های ایرانی، ترجمۀ علی اشرف صادقی، تهران: سخن.
- ارانسکی، یوسیف (1379). مقدمۀ فقه‌اللّغه ایرانی، ترجمۀ کریم کشاورز، تهران: پیام.
- انوشه، حسن و غلامرضا خدابنده‌لو (1391). فارسی ناشنیده ، تهران: قطره.
- باقری، مهری (1398). تاریخ زبان فارسی، تهران: قطره.
- حافظ، شمس‌الدّین محمّد (1362). دیوان حافظ، تصحیح پرویز ناتل خانلری، تهران: خوارزمی.
- دهخدا، علی‌اکبر (1377). لغت‌نامه دهخدا، تهران: دانشگاه تهران.
- دریایی، تورج (1400). تاریخ ایران آکسفورد، تهران: نشر نو.
- رجایی بخارایی، احمدعلی (1375). لهجۀ بخارایی، چ2، مشهد: دانشگاه فردوسی.
- رواقی، علی (1390).فرهنگ شاهنامه، تهران: مؤسّسۀ متن.
- رواقی، علی (1392). زبان فارسی افغانستان، تهران: فرهنگستان زبان وادب فارسی.
- ریاضی هروی، محمّدیوسف (1369). به عین‌الوقایع (تاریخ افغانستان)، به کوشش محمّدآصف فکرت، تهران: موقوفات افشار.
- مجدود ابن آدم، ابوالمجد (1388). دیوان سنایی غزنوی، به اهتمام محمّدتقی مدرّس رضوی، تهران: سنایی.
- سبزیان‌پور، وحید (1389). معرّفی آشنایی بی‌نام و نشان و طرحی نو برای واژه‌سازی در زبان فارسی، فصلنامۀ مطالعات زبانی و بلاغی، 2(1)، 23-48.
- مصلح ابن عبدالله شیرازی، مصلح الدین (1398). غزلیات سعدی، انتخاب و شرح حسن انوری، تهران: قطره.
- صدیقیان، مهین‌دخت (1366). فرهنگ واژه‌نمای حافظ، تهران: امیرکبیر.
- عطایی، عالیه (1400). کورسرخی، تهران: چشمه.
- فردوسی، ابوالقاسم (1373).شاهنامه، جلد اول، تهران: قطره.
- فکرت، محمّدآصف (1376). فرهنگ هروی، مشهد: دانشگاه فردوسی.
- فکرت، محمّدآصف (136) .افغان»، دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی، جلد 9، تهران: مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی.
- مشکور، محمّدجواد (1378). نامۀ باستان، به اهتمام سعید میرمحمّدصادق و نادره جلالی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- معین، محمّد (1351). فرهنگ فارسی معین، تهران: امیرکبیر.
- مایل هروی، نجیب (1371). تاریخ و زبان در افغانستان، تهران: موقوفات افشار.
- ناتل خانلری، پرویز (1369). تاریخ زبان فارسی، جلد ا، تهران: نشر نو | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 152 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 155 |
||