پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 653 |
| تعداد مقالات | 9,524 |
| تعداد مشاهده مقاله | 68,449,134 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 47,909,131 |
پاسداشت میراث فرهنگی از منظر فقه امامیه | ||
| مطالعات فقه و حقوق اسلامی | ||
| دوره 16، شماره 34، اردیبهشت 1403، صفحه 279-314 اصل مقاله (543.94 K) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/feqh.2022.27666.3305 | ||
| نویسندگان | ||
| سید مجتبی حسینی الموسوی* 1؛ بیات مرتضی2 | ||
| 1استادیار رشته حقوق دانشکده علوم اداری و اقتصاد اراک، اراک، ایران(نویسنده مسئول) | ||
| 2عضو هیأت علمی حقوق، دانشکده علوم اداری و اقتصاد اراک، اراک، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 09 تیر 1401، تاریخ بازنگری: 20 مهر 1401، تاریخ پذیرش: 23 مهر 1401 | ||
| چکیده | ||
| هویت اجتماعی ملت‌ها در پیوند با میراث به‌جامانده از پیشینیان شکل می‌گیرد. پاسداشت میراث فرهنگی از تکالیف مهم دولت‌ها به‌حساب می‌آید. متأسفانه برداشت قشری از توحید، آسیب‌های جبران‌ناپذیری به اشیای باستانی وارد نموده است. راهکارهای فقهی به‌منظورِ جلوگیری از تخریب میراث فرهنگی به دو قسمت تقسیم می‌شوند؛ بخش اول، مصادیق میراث فرهنگی که در زمان گذشته همچون بت نماد شرک بوده است و با معیارهای دقیق فقهی بررسی می‌شوند و با الغای خصوصیت، آن را به موارد مشابه سرایت می‌دهیم. قسمت دوم، نگاه حکومتی به آثار به‌جامانده از گذشتگان است که آن را از مصادیق انفال (ثروت عمومی) برمی‌شمارد و مدیریت و مالکیت آن برعهدۀ حکومت است. تفاوت مصادیق انفال در متون فقهی دلالت دارد بر اینکه ثروت عمومی مفهومی سیال است. برداشت اطلاق‌گرایانه از قاعدۀ سلطنت، به میراث فرهنگی به‌ویژه خانه‌های قدیمی آسیبی جدی وارد کرده است. تحول عرفی در مفهوم مالکیت محدودکردن اختیار مالک به رعایت موازین عقلی جمعی (قانون) بسیار راهگشاست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| میراث فرهنگی؛ ثروت عمومی؛ مالکیّت؛ مجسّمه؛ توحید؛ اماکن عبادی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Preservation of Cultural Heritage from the Perspective of Jurisprudence Emamiya | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyyed Mojtaba Hosseini Al-mousavi1؛ Morteza Bayat2 | ||
| 1Assistant Professor of Law, Arak Faculty of Administrative Sciences and Economics, Arak, Iran (Corresponding Author) | ||
| 2Faculty member of Law, Arak Faculty of Administrative Sciences and Economics, Arak, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Social identity of nations forms in connection with the cultural and historical heritage left by the ancestors. It is considered the preservation and maintenance of cultural heritage as one of the most important duties of governments. Unfortunately, the superficial and fanatical (gheshri) interpretation of monotheism has led to irreparable damages to ancient objects. To prevent the destruction of cultural heritage, the jurisprudential solutions are divided into two parts. First, those examples of cultural heritage such as an idol, which was a symbol of polytheism in the past, are examined precisely based on the jurisprudential criteria, their characteristics are cancelled, and then this rule is extended to similar cases. Second, the governmental attitude based on that the old and ancient monuments are examples of Anfal (public wealth) and as a result their ownership and management is in government's hands should change, since the difference between the examples of Anfal in jurisprudence texts implies that public wealth is a flexible concept and the applicative interpretation of the monarchy rule has caused serious damages to cultural heritage, especially ancient monuments. Therefore, to change the customary concept of ownership and to limit owner's authority in order to comply with collective rational standards (law) can be very useful and beneficial. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| cultural heritage, public wealth, ownership, status, monotheism, religious monuments | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم.
- آملی، محمدتقی (1413ق)، المکاسب و البیع، ج5، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- آملی، میرزا هاشم (1395ق)، القواعد الفقهیه، الاجتهاد و التقلید، قم: المطبعه العالیه.
- ابن ادریس حلّی، محمد بن احمد (1410ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ج1، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- ابن قدامه مقدسی، عبدالله بن احمد (1388ق)، المغنی، ج9، قاهره: بی‌نا.
- ابن‌منظور، محمد بن مکرم (1414ق)، لسان العرب، بیروت: دارصادر.
- اصفهانی، محمدحسین (1427ق)، حاشیه المکاسب، ج1، قم: ذوی القربی.
- انصاری(شیخ)، مرتضی بن محمدامین (1419ق)، فرائد الاصول، ج1، چ2، قم: مجمع الفکر الاسلامی.
- ایازی، محمدعلی (1389)، ملاکات احکام و شیوه‌های استکشاف آن، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- ایروانی، علی (1379)، حاشیه المکاسب، ج1، قم: کتبی نجفی.
- تبریزی، میرزا جواد (1389)، ارشاد الطالب فی شرح المکاسب، ج1، قم: دار الصدیقه الشهیده.
- توحیدی، فائق (1393)، آشنایی با میراث فرهنگی، تهران: سبحان نور.
- جبعی عاملی، زین الدین بن علی (1410ق)، الروضه البهیه فی شرح اللعمه الدمشقیه، ج2، قم: مکتبه الداوری.
- جبعی عاملی، زین الدین بن علی (1413ق)، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، ج3، قم: معارف اسلامی.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1394)، قوّۀ قدسیّه، تهران: کتابخانه گنج دانش.
- جنّاتی، محمدابراهیم (1386)، تطوّر اجتهاد در حوزۀ استنباط، تهران: امیرکبیر.
- حجّت، مهدی (1380)، میراث فرهنگی در ایران سیاست ها برای یک کشور اسلامی، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
- حلبی، ابوالصلاح (بی‌تا)، الکافی فی الفقه، اصفهان: مکتبه الامام امیرالمؤمنین.
- حلّی(علامه)، حسن بن یوسف (1369)، تبصره المتعلّمین فی احکام الدین، تهران: اسلامیه.
- حلّی(علامه)، حسن بن یوسف (1412ق)، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، مشهد: آستان قدس رضوی.
- حلّی(علامه)، حسن بن یوسف (1413ق)، مختلف الشیعه فی احکام الشریعه، ج15، چ2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- حلّی(محقق)، جعفر بن حسن (1376)، المختصر النافع فی فقه الامامیه، قم: مطبوعات دینی.
- حلّی(محقق)، جعفر بن حسن (1408ق)، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم: اسماعیلیان.
- خرازی، محسن (1423ق)، البحوث الهامّه فی شرح المکاسب، ج1، قم: مؤسسه در راه حقّ.
- خمینی(امام)، سید روح الله (1385)، الاستصحاب، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
- خمینی(امام)، سید روح الله (1392)، المکاسب المحرّمه، ج1، چ3، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
- خوئی، سید ابوالقاسم (1377)، مصباح الفقاهه، ج1، قم: مکتبه الداوری.
- رشید، ابن علی (1999م)، تفسیر القرآن الکریم، ج10، مصر: الهیئه المصریه العامه للکتاب.
- رهبری، احمد (1391)، قرآن و باستان شناسی، تهران: دانشگاه هنر.
- سبحانی تبریزی، جعفر (1393)، دروس موجزه فی احکام المکاسب، قم: مؤسسه امام صادق(ع).
- صدر، سید محمدباقر (1434ق)، موسوعه الشهید سید محمد باقر الصدر، ج12، قم: پژوهشگاه علمی و تخصّصی صدر.
- طباطبائی یزدی، محمدکاظم (1410ق)، حاشیه المکاسب، ج1، چ4، قم: اسماعیلیان.
- طباطبائی(صاحب ریاض)، سید علی بن محمد (1418ق)، ریاض المسائل فی بیان الاحکام بالدلائل، ج8، قم: مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (1387)، المبوسط فی فقه الامامیه، ج2، چ3، تهران: المکتبه المرتضویّه.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (1400ق)، النهایه فی مجرّد الفقه و الفتاوی، چ2، بیروت: دار الکتب العربیه.
- عباس نژاد، محسن (1385)، قرآن، ادب، هنر، مشهد: مؤسسه انتشاراتی بنیاد پژوهش های قرآنی.
- عراقی، آقا ضیاء الدین (1414ق)، روائع الأمالی فی فروع العلم الاجمالی، ج4، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- علوی، جعفر (1394)، موضوعات احکام، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
- فاضل‌لنکرانی، محمدجواد (1396)، مکاسب محرّمه، ج1، قم: مرکز فقهی ائمه اطهار(ع).
- فتاحی، سید محسن (1393)، میراث فرهنگی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- فلاح، محمد؛ زراعت، عباس؛ یزدیان جعفری، جعفر (1401)، جایگاه قاعده تسبیب با سایر قواعد در جرائم ساختمانی، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 26، 225-256.
- کاظمی، علی (1401)، واکاوی مالیّت منغعت انسان و کیفیّت تسلیم آن در فقه و حقوق ایران، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 27، 360-333.
- کرکی(محقق)، علی بن حسین (1414ق)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، ج3، چ2، قم: مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث.
- کلانتر، محمد (1410ق)، المکاسب، ج2، قم: دار الکتاب.
- مامقانی، محمدحسن (1323ق)، غایه الآمال فی شرح المکاسب و البیع، ج1، قم: مجمع الذخائر الاسلامیه.
- مجلسی(علامه)، محمدباقر (1403ق)، بحار الانوار الجامعه لدرر أخبار الائمه الأطهار، ج43، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- محقّق داماد، سید مصطفی (1406ق)، قواعد فقه، ج1، چ2، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
- مختاری، رضا؛ اوسط ناطقی، علی (1430ق)، موسوعه الشهید الاول، ج9، قم: مرکز العلوم و الثقافه الاسلامیه.
- مرتضوی لنگرودی، محمدحسن (1412ق)، الدر النضید فی الاجتهاد و الاحتیاط و التقلید، ج2، قم: انصاریان.
- مشکینی، علی (1374)، مصطلحات الاصول، قم: الهادی.
- مشهدی، علی (1394)، تاملی بر رویکردهای حمایت از میراث فرهنگی از منظر فقه حکومتی، فقه و حقوق اسلامی، 10، 127-144.
- مفید(شیخ)، محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (1410ق)، المقنعه، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (1386)، شیعه پاسخ می‌گوید، قم: مدرسه امام علی بن ابیطالب.
- مکارم شیرازی، ناصر (1411ق)، القواعد الفقیهه، ج2، چ3، قم: مدرسه الامام امیرالمؤمنین.
- منتظری نجف آبادی، حسینعلی (1409ق)، دراسات فی ولایه الفقیه و فقه الدوله الاسلامیه، ج4، چ2، قم: المرکز العالمی للدراسات اسلامیه.
- منتظری نجف آبادی، حسینعلی (1415ق)، دراسات فی المکاسب المحرّمه، ج2، قم: تفکّر.
- موسوی بجنوردی، سید حسن (1377)، القواعد الفقهیّه، ج5، چ2، قم: الهادی.
- نجفی(صاحب جواهر)، محمدحسن (1421ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج19، قم: مؤسسه دائره المعارف فقه بر مذهب اهل بیت.
- نراقی، ملااحمد (1415ق)، مستند الشیعه فی احکام الشریعه، ج14، قم: مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث.
- همدانی، رضا (1376)، مصباح الفقیه، ج14، قم: المؤسسه الجعفریه لاحیاء التراث.
- هوشنگی، حسین (1393)، بنیادگرایی و سلفیه: بازشناسی طیفی از جریان های دینی، تهران: دانشگاه امام صادق(ع). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 306 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 210 |
||