پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 610 |
| تعداد مقالات | 9,026 |
| تعداد مشاهده مقاله | 67,082,756 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,656,168 |
بررسیِ ویژگی‌های آوایی و دستوریِ کتابِ «پانزده‌گفتار» از مجتبی مینُوی | ||
| مطالعات زبانی و بلاغی | ||
| دوره 15، شماره 37، آبان 1403، صفحه 47-86 اصل مقاله (1.22 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/jlrs.2024.32999.2409 | ||
| نویسندگان | ||
| نگار خان محمدی1؛ ناصر رحیمی* 2 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران. | ||
| 2استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران (نویسنده مسئول). | ||
| تاریخ دریافت: 26 دی 1402، تاریخ بازنگری: 07 بهمن 1402، تاریخ پذیرش: 08 بهمن 1402 | ||
| چکیده | ||
| مجتبی مینُوی(1282-1355 هـ. ش.) از محقّقانِ نامدارِ نزدیک به عصرِ ماست که به زبان و نثرِ فارسی توجّهِ بسیار داشت و می‌کوشید در نوشته‌های خود نکته‌ها و شگردهایی را که به هرچه بهتر شدنِ نثر کمک می‌کنند، به‌کار بندد؛ ازاین‌رو بررسیِ نثرِ او فایده‌های بسیار دارد. از میانِ آثارِ او، کتابِ پانزده‌گفتار را که نخستین بار سالِ 1333 هـ. ش. انتشار یافت، برگزیدیم و ویژگی‌های آوایی و دستوریِ آن را کاویدیم. آنچه در پی می‌آید، حاصلِ این کندوکاو است که با توجّه به سبک‌شناسیِ لایه‌ای صورت گرفته است. جستجوی ما نشان می‌دهد که مینُوی به‌خصوصیّاتِ آوایی و دستوریِ زبان و واج‌شناسیِ تاریخیِ فارسی توجّهِ بسیار دارد. این امر او را بر آن داشته است تا در پانزده‌گفتار نکته‌هایی را به‌کار بندد که در نثرِ معاصر کمتر به چشم می‌خورند؛ مانندِ آوردنِ صورت‌های کهنِ بعضی کلمات همچون اسپ و افگندن و پیگار یا استفاده از علامت‌های فتحه، کسره، ضمّه، ساکن، همزه و تشدید برای نشان دادنِ تلفّظِ دقیقِ کلمات و نام‌های غیرِ ایرانی اعم از اروپایی و غیرِ اروپایی؛ به‌کار بردنِ «اصلاً» و «اصلا» در دو معنای متفاوت و مواردِ دیگر. در سطحِ دستوری نیز، نثرِ پانزده‌گفتار ویژگی‌های خاصّی دارد؛ مانندِ آوردنِ صفتِ مؤنّثِ عربی برای موصوف‌های جمعِ مکسّر یا مفردِ عربی؛ کاربردِ حروفِ اضافة مرکّب به‌صورت کامل، مانندِ از برایِ، در تحتِ، در موقعِ؛ کاربردِ فعلِ مفرد برای فاعلِ جمعِ غیرِ انسان؛ استفادة فراوان از وجهِ وصفی و برخی ویژگی‌های دیگر. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مجتبی مینوی؛ پانزده گفتار؛ ویژگی‌هایِ آواییِ پانزده گفتار؛ ویژگی‌هایِ دستوریِ پانزده‌گفتار؛ نثرِ معاصرِ فارسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Phonetic and Grammatical Characteristics of Mojtabā Minovi’s Pānzdah Goftār | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Negar Khan Mohammadi1؛ Naser Rahimi2 | ||
| 1Master's student in Persian Language and Literature, Semnan University, Semnan, Iran. | ||
| 2Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Semnan University , Semnan, Iran (corresponding author). | ||
| چکیده [English] | ||
| Mojtabā Minovi (1903-1977), a renowned scholar from the recent past, paid much attention to Persian prose and tried to use nuances and techniques in his writings that helped improve the prose. Therefore, analyzing his prose is deemed beneficial. Among his works, Pānzdah Goftār (Fifteen Speeches), first published in 1954, was selected to examine the phonetic and grammatical characteristics of this book. Based on a layered stylistics method, our search shows that Minovi paid great attention to the phonetic and grammatical characteristics of language and historical phonology of Persian. This led him to use nuances in Fifteen Speeches that are less common in contemporary prose. For example, he used the archaic forms of some words such as asp (horse), afgandan (to throw), and peygar (combat), or included Arabic diacritics to indicate the precise pronunciation of non-Iranian words and names, including European and non-European ones. He also used aslan and asla in two different meaning (originally versus never), and some other cases. At the grammatical level, the prose of Fifteen Speeches also has its own characteristics. For example, he used feminine Arabic adjectives for broken/internal plural (jam'-e mokassar) or singular Arabic nouns, compound prepositions in their complete form, such as az baraye (for), dar tahte (under), and dar moghe-ye (while), singular verb for a non-human plural subject, descriptive (participial) form frequently, and other such characteristics. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Mojtabā Minovi, Pānzdah Goftār (Fifteen Speeches), phonetic characteristics, grammatical characteristics, contemporary Persian prose | ||
| مراجع | ||
|
- آرین‌پور، یحیی (1374). از نیما تا روزگارِ ما (تاریخِ ادبِ فارسیِ معاصر). تهران: انتشاراتِ زوّار.
- باقریِ میشنی، مهری (1355). «استاد مجتبی مینُوی». نشریۀ دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانیِ تبریز، 28(120)، 434-431.
- بهار، محمّدتقی (ملک‌الشّعرا) (1373). سبک‌شناسی یا تاریخِ تطوّرِ نثرِ فارسی. ج ، تهران: مؤسّسة انتشاراتِ امیرکبیر.
- خاقانیِ شروانی، افضل الدّین بدیل بن علی نجّار (1374). دیوانِ خاقانیِ شروانی. به کوششِ دکتر ضیاءالدّین سجّادی. تهران: انتشاراتِ زوّار.
- زرّین‌کوب، عبدالحسین (1371). شعرِ بی‌دروغ، شعرِ بی‌نقاب(بحث در فنونِ شاعری، سبک و نقدِ شعرِ فارسی)، تهران: انتشاراتِ علمی.
- ساغروانیان، سیّدجلیل (1369). فرهنگِ اصطلاحاتِ زبان‌شناسی، مشهد: نشرِ نما.
- سعدی، مصلح بن عبدالله (1376). کلّیاتِ سعدی. به اهتمامِ محمّدعلی فروغی. تهران: مؤسّسة انتشاراتِ امیرکبیر.
- سعدی، مصلح بن عبدالله (1394). گلستانِ سعدی. تصحیح توضیحِ غلامحسین یوسفی. چاپِّ دوازدهم، تهران: شرکتِ سهامیِ انتشاراتِ خوارزمی.
- شمیسا، سیروس (1377). معانی. تهران: نشرِ میترا.
- شمیسا، سیروس (1386). نگاهی تازه به بدیع. ویرایشِ سوّم. تهران: نشرِ میترا.
- صادقی، علی‌اشرف (1380). مسائلِ تاریخیِ زبانِ فارسی. تهران: انتشاراتِ سخن.
- صفوی، کورش (1373). از زبان‌شناسی به ادبیّات. جلدِ اوّل: نظم. تهران: نشرِ چشمه.
- فرشیدورد، خسرو (1375). جمله و تحوّلِ آن در زبانِ فارسی. تهران: مؤسّسة انتشاراتِ امیرکبیر.
- فرشیدورد، خسرو (1382). دستورِ مفصّلِ امروز، تهران: انتشاراتِ سخن.
- فرشیدورد، خسرو (1383). فعل و گروهِ فعلی و تحوّلِ آن در زبانِ فارسی. تهران: انتشاراتِ سروش.
- فرشیدورد، خسرو (1380). لغت‌سازی و وضع و ترجمة اصطلاحاتِ علمی و فنّی. تهران: شرکتِ انتشاراتِ سورة مهر.
- قریب، عبدالعظیم و همکاران (1373). دستورِ زبانِ فارسی(معروف به دستورِ پنج استاد). به کوششِ امیر اشرف الکتّابی، چاپِّ یازدهم (چاپِّ اوّلِ جهانِ دانش). تهران: نشرِ جهانِ دانش.
- کزّازی، میر جلال الدّین (1385). معانی. تهران: کتابِ ماد (وابسته به نشرِ مرکز).
- مسکوب، شاهرخ (1354). سوگِ سیاوش(در مرگ و رستاخیز). تهران: شرکتِ سهامیِ انتشاراتِ خوارزمی.
- مینُوی، مجتبی (1367). پانزده گفتار. تهران: انتشاراتِ توس.
- مینُوی، مجتبی (1381). مینُوی بر گسترة ادبیّاتِ فارسی، به کوششِ ماه‌منیر مینُوی. تهران: انتشاراتِ توس.
- ناصرخسرو قبادیانی (1381). سفرنامه. به کوششِ دکتر محمّد دبیرسیاقی. تهران: انتشاراتِ زوّار.
- همایی، جلال الدّین (1373). معانی و بیان. به کوششِ ماهدخت بانو همایی. تهران: مؤسّسة نشرِ هما.
- یوسفی، غلامحسین (1386). برگهایی در آغوشِ باد. ج2، تهران: انتشاراتِ علمی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 174 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 203 |
||