پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 610 |
| تعداد مقالات | 9,028 |
| تعداد مشاهده مقاله | 67,082,831 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,656,340 |
رتوریک جابجایی و مفصل بندی در گلستان سعدی | ||
| مطالعات زبانی و بلاغی | ||
| دوره 15، شماره 36، مرداد 1403، صفحه 153-190 اصل مقاله (963.69 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/jlrs.2023.31707.2343 | ||
| نویسندگان | ||
| عمر محمد سعید1؛ پارسا یعقوبی جنبه سرائی* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسیِ قرارداد مشترک دانشگاه کردستان و دانشگاه سلیمانیه، سلیمانیه، عراق. | ||
| 2استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران (نویسنده مسئول) | ||
| تاریخ دریافت: 14 شهریور 1402، تاریخ بازنگری: 24 آبان 1402، تاریخ پذیرش: 29 آبان 1402 | ||
| چکیده | ||
| در هر متنی دو سطح از ابهام ترجمه و نسبت وجود دارد که مبنای تبیین رتوریک آن متن از منظرهای مختلف متن کاوی اعم از فرمالیستی و گفتمانی است. در اغلب متن های کلاسیک سطوح مذکور ابهام، کم‌وبیش توأمان وجود دارند؛ اما در برخی از متنها، یک سطح بر دیگری چربیده است. گلستان سعدی از جمله متنهایی است که اساس رتوریک آن بر پایۀ ابهام نسبت و انواع جابه‌جایی و مفصل بندی سامان یافته است. در این نوشتار، رتوریک گلستان یا مواجهۀ مؤلف-راوی با شنونده/ خواننده برمبنای ابهام نسبتِ برسازندۀ آن متن در قالب انواع جابه‌جایی و مفصل بندی زبانی‌روایی دلالت یابی، طبقه بندی و تفسیر شده است. مبنای تحلیل، مفاهیم و اصطلاحات چند حوزۀ ارتباط شناختی همچون معناشناسی، بلاغت، روایت شناسی و گفتمان کاوی است. نتیجه نشان می دهد که بنا به وجه غالب ابهام نسبت در گلستان، مؤلف- راویِ متن از چهار شکل دلالت ورزیِ توسیع/ شناورسازی، پیش اطلاع رسانی، پیوند/ التقاط و تکرار/ انباشت جهت تبادل معنا یا انتقالِ «پیام_نیرو» بهره برده است که برخی از این موارد ضمن ایجاد تنوع حاوی نوع‌گشودگی و چندصدایی بوده؛ بر همین اساس، توجه شنونده/ خوانندگان را به خود جلب کرده است. در مواردی هم وجه هدایت/ بازدارندگی متن، شنونده/ خواننده را زیر چتر حمایت یاکنترلِ مؤلف-راوی مهار کرده است. البته همنشینی همۀ موارد، ضمن جهت دهی به شنونده/خوانندگان، در اغلب موارد آنها را به صحنی گشوده از برساخت واقعیت سوق داده است و استنباط آنان را در مواجهه با موضوع بازنمایی محدود نکرده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| گلستان سعدی؛ رتوریک گلستان؛ جابه‌جایی؛ مفصل بندی؛ پیام‌نیرو | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Displacement and Articulation Rhetoric in Sa'adi's Golestān | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Omer Mohammad Saeed1؛ Parsa Yaghoobi Janbeh saraei2 | ||
| 1Ph.D. student of Persian language and literature under the joint agreement of Kurdistan University and Sulaymani University, Sulaymani, Iraq. | ||
| 2Professor of Persian Language and Literature, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran (Corresponding Author) | ||
| چکیده [English] | ||
| In every text, there are two levels of ambiguity of translation and ratio, which are the basis of the rhetorical explanation of the text from different perspectives of textual analysis, whether formalistic or discursive. In most of the classical texts, the aforementioned levels of ambiguity more or less exist, but in some texts, one aspect outweighs the other. Sa’adi's Golestān is one of the texts whose rhetorical basis is based on the ambiguity of ratio and types of displacement and articulation. In this article, the rhetoric of Golestān or the confrontation of the author-narrator with the listener/reader is classified and interpreted based on the ambiguities of the relationship between the creator of the text in the form of displacement and the significance of linguistic-narrative articulations. The basis of the analysis is the concepts and terms of several communicative fields such as semantics, rhetoric, narratology and discourse analysis. The result shows that, according to the dominant aspect of ratio ambiguity in Golestān, the author-narrator of the text uses four levels of extension / floating, pre-information, connection / eclecticism and repetition/accumulation in order to convey meaning or communicate the "Message–Force." Some of these cases, while creating diversity, contain the type of openness and polyphony, which help to draw the attention of listeners/readers. In some cases, the direction-inhibition aspect of the text restrains the listener/reader under the support-control umbrella of the author-narrator. Of course, all cases considered, while directing the listeners/readers, in most cases the text leads them to an open state of reality, which does not limit inferences in the reader’s encounter with the textual and conceptual representations. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Golestān. Sa’adi, rhetoric, displacement, articulation, message | ||
| مراجع | ||
|
- آلن، گراهام (1380)، بینامتنیت، ترجمۀ پیام یزدانجو، تهران: مرکز.
- آقاگلزاده، فردوس (1392)، فرهنگ توصیفی تحلیل گفتمان و کاربردشناسی، تهران: علمی.
- آهنی، غلامحسین (1357)، معانی و بیان، تهران: مدرسۀ عالی ادبیات و زبانهای خارجی.
- آیخنباوم، بوریس (1385)، «نظریۀ روش فرمال»، نظریۀ ادبیات: متنهایی از فرمالیستها، تزوتان تودوروف، ترجمۀ عاطفه طاهایی، تهران: اختران.
- ارسطو (1358)، فن شعر، ترجمۀ عبدالحسین زرین کوب، تهران: امیرکبیر.
- استور، آنتونی (1383)، موسیقی و ذهن، ترجمۀ غلامحسین معتمدی، تهران: مرکز.
- اسمیت، لیندا توهیوای (1394)، استعمارزدایی از روش. ترجمة احمد نادری و الهام اکبری، تهران: ترجمان.
- اسنایدر، گریگوری جی. (1401)، «هاورد بکر»، پنجاه متفکر کلیدی جرمشناسی، کیت هیوارد و دیگران، ترجمۀ ایوب اسلامیان و دیگران، تهران: ثالث، صص287-279.
- الوت، نیکولاس (1399)، کلیدواژههای کاربردشناسی، ترجمۀ مهرداد امیری و بهداد امیری، تهران: نویسه فارسی.
- باختین، میخائیل (1378)، تخیل مکالمهای: جستارهایی دربارۀ رمان، ترجمۀ رویا پورآذر، تهران: نی.
- بارت، رولان (1381)، «مرگ مؤلف»، به‌سوی پسامدرن، ترجمۀ پیام یزدانجو، تهران: مرکز.
- براون، ام. نیل و استیوارت ام. کیلی (1392)، راهنمای تفکر نقادانه: پرسیدن سؤال‌های بجا، ترجمۀ کورش کامیاب، تهران: مینوی خرد.
- برانون، مارتین و فلیزیتاس رینام (1397)، واژهنامه توصیفی نشانهشناسی، ترجمۀ مهدی منتظرالقائم و زهرا اسدی، تهران: لوگوس.
- بر، ویوین (1398)، برساختگرایی اجتماعی، ترجمۀ اشکان صالحی، تهران: نی.
- پالامبو، گیزپه (1391)، اصطلاحات کلیدی در مطالعات ترجمه، ترجمۀ فرزانه فرحزاد و عبداللّه کریمزاده، تهران: قطره.
- پرینس، جرالد (1391)، روایتشناسی: شکل و کارکرد روایت، ترجمۀ محمد شهبا، تهران: مینوی خرد.
- تاملینگ، جرمی (1401)، تمثیل، ترجمۀ مریم رامیننیا، تهران: خاموش.
- جرجانی، عبدالقاهر (1374)، اسرارالبلاغه، ترجمۀ جلیل تجلیل، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- حاجی علی لو، حسین (1390)، «بررسی ساختاری حکایتهای گلستان»، پژوهشهای نقدادبی و سبکشناسی، شماره 3، صص26-9.
- ریمون-کنان، شلومیت (1387)، روایت داستانی: بوطیقای معاصر، ترجمۀ ابوالفضل حرّی، تهران: نیلوفر.
- زیرک، ساره و حدیث عزیزیان گیلان (1399)، «تبیین ویژگی سهل ممتنع در حکایتهای گلستان سعدی»، مجله مطالعات زبانی و بلاغی دانشگاه سمنان، دوره 11، شماره 21، صص154-129.
- ژنت، ژرار (1398)، گفتمان روایت: جستاری درباب روش، ترجمۀ معصومه زواریان، تهران: سمت.
- سجویک، پیتر (1397)، «رتوریک»، مفاهیم بنیادی نظریۀ فرهنگی، اندرو ادگار و پیتر سجویک، ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران:آگه.
- سعدی شیرازی، مصلح بن عبدالله (1376)، کلیات سعدی، محمدعلی فروغی، تهران: امیرکبیر.
- عبداللهی، منیژه (1385)، «شیوههای روایتپردازی در گلستان»، مجله علوم انسانی و اجتماعی شیراز، دوره 25، شماره 3، صص 146-133.
- فاولر، راجر (1390)، زبانشناسی و رمان، ترجمۀ محمّد غفاری، تهران: نی.
- فاولر، راجر (1395)، سبک و زبان در نقدادبی، ترجمۀ مریم مشرف، تهران: سخن.
- فرهادی، سمانه و علیرضا خانجان (1394)، «سعدی مترجم در گلستان ادب پارسی»، مطالعات زبان و ترجمه، شماره 23، 77-53.
- فلاحی، محمدهادی و دیگران (1389)، «بررسی و نقد روایی گلستان براساس نظریۀ تحلیل گفتمان انتقادی»، پژوهش زبان وادبیات، شماره 16، صص 193-179.
- کالر، جاناتان (1388)، بوطیقای ساختگرا: ساختگرایی، زبانشناسی و مطالعه ادبیات، ترجمۀ کورش صفوی، تهران: مینوی خرد.
- گذشتی، محمدعلی و لیلا الهیان (1393)، « بررسی پیکربندی بافتی گلستان»، پژوهشنامۀ ادبیات تعلیمی، سال 6، شمارۀ 24، صص 130-101.
- گودین، دیوید (1385)، «نقد رتوریکی»، دانشنامۀ نظریههای ادبی معاصر، ایرنا ریما مکاریک، ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه، صص 371-366.
- گیررتس، دیرک (1393)، نظریههای معنیشناسی واژگانی، ترجمۀ کورش صفوی، تهران: علمی.
- لاینز، جان (1383)، مقدمهای بر معناشناسی زبانشناختی، ترجمۀ حسین واله، تهران: گام نو.
- لو، جان (1394)، در جست‌وجوی روش: سردرگمی در پژوهش علوم اجتماعی، ترجمۀ سید مجتبی عزیزی، تهران: ترجمان.
- لوته، یاکوب (1386)، مقدمهای بر روایت در ادبیات و سینما، ترجمۀ امید نیکفرجام، تهران: مینوی خرد.
- لوسی، نیل (1393)، فرهنگ واژگان دریدا، ترجمۀ جمعی از مترجمان، سرویراستار مهدی پارسا، تهران: رخداد نو.
- مارونا، شاد (1401)، «ادوین ام.لمرت»، پنجاه متفکر کلیدی جرمشناسی، کیت هیوارد و دیگران، ترجمۀ ایوب اسلامیان و دیگران، تهران: ثالث.
- مجد، امید و شفق غلامیشعبانی (1398)، «روشهای اقناع مخاطب در گلستان سعدی»، زبان و ادب فارسی، شمارۀ 86، صص 193-176.
- نورگارد نینا و دیگران (1394)، فرهنگ توصیفی سبکشناسی، ترجمۀ احمدرضا جمکرانیرضایی و مسعود فرهمندفر، تهران: مروارید.
- وحدانی فر، امید (1397)، «رتوریک روایت در آثار سعدی»، مجلۀ سعدیشناسی، شماره 6، صص 146-133.
- وُمک، پیتر (1396)، دیالوگ، ترجمۀ مژده ثامتی، تهران: سینا.
- ونلیوون، تئو (1395)، آشنایی با نشانهشناسی اجتماعی، ترجمۀ محسن نوبخت، تهران: علمی.
- هلیدی، مایکل و رقیه حسن (1393)، زبان، بافت و متن، ترجمۀ مجتبی منشیزاده و طاهره ایشانی، تهران: علمی.
- یاکوبسن، رومن (1391)، «زبانشناسی و شعر»، نظریههای ارتباطات: مفاهیم انتقادی در مطالعات رسانهای و فرهنگی، سرویراستار پل کوبلی، ترجمۀ شاهو صبّار، ج اول، سرویراستار فارسی سعییدرضا عاملی، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی، صص324-305.
- یانگ، یوجین ب. (1401)، «تکرار»، فرهنگ اصطلاحات دلوز و گتاری، یوجین ب. یانگ و دیگران، ترجمۀ مهدی رفیع، تهران: نوشه.
-Gumperz, John J.(1982) Discourse Strategies. Cambridge: Cambridge University. -Myers-Scotton, Carol. (2006) Multiple voices: An introduction to bilingualism. Oxford/ MA: Blackwell. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 160 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 187 |
||