پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 610 |
| تعداد مقالات | 9,026 |
| تعداد مشاهده مقاله | 67,082,751 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,656,166 |
مشروعیت مشروط در دستکاری ژنوم انسانی | ||
| مطالعات فقه و حقوق اسلامی | ||
| دوره 16، شماره 35، شهریور 1403، صفحه 87-112 اصل مقاله (620.23 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/feqh.2023.28771.3420 | ||
| نویسنده | ||
| بهنام قنبرپور* | ||
| استادیار گروه حقوق و الهیات، واحد قائم شهر، دانشگاه آزاداسلامی، قائم شهر، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 09 آبان 1401، تاریخ بازنگری: 10 دی 1401، تاریخ پذیرش: 18 دی 1401 | ||
| چکیده | ||
| از جمله دستاوردهای حیرت انگیز بشری در قرن اخیر میتوان به تصرّفات و مداخلات دانشمندان در حوزه ژنتیک اشاره کرد. متخصّصان با کشف فنّاوری نوین در ویرایشگری ژن، این توانایی را ایجاد نموده اند که با حذف یا ویرایش ژنهای نامطلوب و بیماریزا در بدن، به درمان بیمار مبادرت ورزند و یا صفات مطلوبی را در نهاد انسان محقّق نمایند. حکم به جواز یا عدم جواز چنین عملی در هاله ای از ابهام و مورد اختلاف فقیهان معاصر است. پژوهش حاضر با هدف بررسی مشروعیّت مداخلات ژنتیکی در نهاد انسان به روش توصیفی - تحلیلی، دیدگاه فقیهان مخالف و موافق را موردبررسی قرار داده است. یافته های پژوهش حکایت از آن داردکه حکم جواز بهینه سازی ژنتیکی را میتوان با ادلهای چون اصل اباحه، اصل مداوا و درمان، قاعده وجوب حفظ نفس، قاعده تسلیط و عروض احکام ثانوی توجیه پذیر دانست. در نتیجه، این پژوهش، تغییرات لازم در ژنوم انسانی را چه در حوزه جنسیّتی و غیر آن، مشروط بر این که با مقاصد درمانی همراه بوده و منفعت عقلایی در پی داشته باشد و با ارتقای کمالات جسمانی یا روانی جنین را بعد از تولّد فراهم نماید با رعایت شروطی مقرّر و تصویب قوانین نظارتی را بر این فنّاوری، بلامانع می داند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ویرایش ژن؛ تغییر خلقت؛ مداخلات ژنتیکی؛ جواز مشروط | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Conditional Legitimacy in Human Genome Editing | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Behnam Ghanbarpor | ||
| Assistant Professor, Department of Law and Theology, Qaemshahr Branch, Islamic Azad University, Qaemshahr, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the most astonishing achievements of humanity in recent decades is the interventions and manipulations carried out by scientists in the field of genetics. By discovering modern gene-editing technology, specialists have gained the ability to treat diseases by removing or editing undesirable and disease-causing genes in the human body or to instill desirable traits in individuals. The ruling on the permissibility or prohibition of such practices remains ambiguous and is a subject of debate among contemporary jurists. This study, using a descriptive-analytical method, examines the legitimacy of genetic interventions in humans by exploring the views of both opposing and supportive jurists. The findings suggest that the permissibility of genetic optimization can be justified with arguments such as the principle of permissibility (Asl al-Ibaha), the principle of treatment and healing, the rule of preserving life (Hifz al-Nafs), the rule of authority (Taslit), and the application of secondary rulings (Ahkam al-Thaniyah). Consequently, the study concludes that necessary changes in the human genome—whether in the area of gender or otherwise—are permissible under certain conditions, provided they are accompanied by therapeutic purposes, yield rational benefits, and promote the physical or psychological development of the fetus after birth. Additionally, the study recommends the establishment of regulations and supervisory laws over this technology. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Genome Editing, Altering Creation, Genetic Interventions, Verse of Subjugation (Ayat al-Taskhir) | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم.
- انصاری(شیخ)، مرتضی بن محمدامین (1411ق)، المکاسب، ج1، قم: دار الذخائر.
- پروین، محمدرضا (1396)، فنّاوری ویرایش ژن کریسپرکس 9 از منظر حقوق مالکیّت فکری و ایمنی زیستی، 42، 191-228.
- تسخیری، محمدعلی (1368)، نگاهی به موضوع شبیه سازی انسان به کمک تکنولوژی جدید، فقه اهل بیت، 52، 59-70.
- جرجانی، ابوالفتح بن مخدوم (1362)، تفسیر شاهی یا آیات الاحکام، ج2، تهران: نوید.
- جواهری، اسماعیل بن حماد (1410ق)، الصحاح تاج اللّغه و صحاح العربیه، بیروت: دار العلم.
- حرّ عاملی، محمد بن حسن (1412ق)، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، ج6و25، قم: مؤسسه آل النبیّ.
- حسینی سیستانی، سید علی (1425ق)، المسائل المنتخبه، قم: مکتب آیه الله العظمی سید علی سیستانی.
- حکیم، سید محسن (1391ق)، مستمسک العروه الوثقی، ج10، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- خمینی(امام)، سید روح الله (بی تا)، کتاب البیع، ج1، قم: اسماعیلیان.
- خمینی(امام)، سید روح الله، (1421ق)، تحریر الوسیله، ج2، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
- خوئی، سید ابوالقاسم (1411ق)، کتاب الطّهاره، ج5، قم: چاپ علمیّه.
- رحمانی منشادی، حمید؛ جعفری ندوشن، علی اکبر (1396)، مبانی فقهی و حقوقی مشروعیّت ژن درمانی در ادیان توحیدی»، فصلنامه حقوقی پزشکی، 43، 7-21.
- ستوده، حمید؛ فرهادیان عبدالرضا (1400)، واکاوی ادله فقهی مشروعیّت اصلاح ژنتیکی تخمک، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 24، 143-168.
- صانعی، یوسف (1382)، مجمع المسائل، قم: میثم تمّار.
- صبور، مجتبی (1397)، بررسی فقهی و حقوقی ژن درمانی، فقه و اجتهاد، 9، 97 -120.
- طباطبائی(علامه)، سید محمدحسین (1366)، المیزان فی تفسیر القرآن، ج5، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (1387ق)، المبسوط فی فقه الامامیه، ج6، تهران: مرتضوی.
- عربشاهی، هدا (1399)، قیچی کریسپر، جام جم، 12، 5890.
- علی دوستی، ابوالقاسم (1395)، مبانی فقهی مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته، فصلنامه دین و قانون، 14، 11-48
- قره یاضی، بهزاد (1398)، زیست فنّاوری بیوتکنولوژی مهندسی ژنتیک و تراریخته در کلام و فتاوی مقام معظم رهبری و سایر مراجع عظام»، تهران: پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی.
- کاظمی(فاضل جواد)، جواد بن سعد (1389)، مسالک الافهام الی آیات الاحکام، ج2، تهران: مرتضوی.
- کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق)، الکافی، ج1، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
- مجلسی(علامه)، محمدباقر(1403ق)، بحار الانوار الجامعه لدرر أخبار الائمه الأطهار، ج74، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- مسجدسرائی، حمید؛ نظری، اعظم (1401)، واکاوی مبانی فقهی حکم سقط درمانی بعد از ولوج روح، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 26، 285-322.
- مطهّری(شهید)، مرتضی (1351)، نظام حقوق زن در اسلام، تهران: صدرا.
- مغنیه، محمدجواد (1400ق)، فقه الامام جعفر الصادق( ع)، ج4، قم: قدس.
- مکارم شیرازی، ناصر (1385)، القواعد الفقهیّه،ج2، قم: مدرسه الامام علی ابن ابی طالب.
- مکارم شیرازی، ناصر (1424ق)، الفتاوی الجدیده، ج2، قم: مدرسه الامام علی بن ابی طالب.
- مؤمن قمی، محمد (1384)، شبیه سازی، کاوشی نو در فقه اسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی، 46.
- نجفی(صاحب جواهر)، محمدحسن (1366)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج41، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
- نصر اصفهانی، ملیکا (1399)، تازه ترین اقدامات انجام شده در زمینه ویرایش ژن به کمک کریسپر، مجله پژوهش های معاصر در علوم تحقیقات، 9، 56-50.
- نقیبی، سید ابوالقاسم؛ قنبرپور، بهنام (1400)، بررسی جواز یا عدم جواز استفاده از تولیدات تراریخته از منظر قرآن، دومین همایش علمی پژوهش های میان رشته ای قرآن و انگاره های علوم زیستی، ساری.
- نوری، میرزا حسین (1408 ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج12، بیروت: مؤسسه آل البیت.
- ولیان بروجنی، صادق؛ محمدی فارسانی، فرزانه (1396)، تکنولوژی CRispr-cas9 و کاربرد آن در درمان بیماری ژنیتکی، فصلنامه آزمایشگاه و تشخیص، 37، 7-13.
سایت ها:
- تبریزیان ، عباس (1396)،تراریخته مصداق تغییردر خلقت الهی:
- تحریری نوری،روجا (1400)، کریسپر؛ "خیاط ژنتیکی" قیچی به دست:
https://www.isna.ir/news/1400072719041- توتونچی،مهدی (1400)، فنّاوری کریسپر؛ ابزاری برای درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها با مؤلفه ژنتیکی: https://acecr.ac.ir/fa/news/37015
- تولایی، محمود (1400)، نتایج امیدبخش درمان سرطان و کرونا با روش کریسپرپایه/پیشنهاد محققان برای توسعه کریسپر در کشور:https://www.isna.ir/news/1400072820035.
- رضوانی فرد، محمد حسین (1397)، قیچی جدید برش ژن شناسایی شد:- عربشاهی ، هدا (1399)، قیچی کریسپر نقص ایمنی را درمان می کند:
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 141 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 143 |
||