پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 632 |
| تعداد مقالات | 9,272 |
| تعداد مشاهده مقاله | 67,805,597 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 10,102,721 |
ارزیابی ظرفیت‌های اکوتوریسم در اکوسیستم‌های مرتعی دیلمان (گیلان) با تأکید بر دیدگاه‌های ذینفعان کلیدی | ||
| اقلیم و بوم سازگان مناطق خشک و نیمه خشک | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 خرداد 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/ceasr.2025.37978.1053 | ||
| نویسندگان | ||
| معصومه استاک1؛ مژگان سادات عظیمی* 2؛ الهه حسینی1 | ||
| 1گروه مدیریت مرتع، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
| 2گروه مدیریت مرتع- دانشکده مرتع و آبخیزداری- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان- گرگان- ایران | ||
| تاریخ دریافت: 14 خرداد 1404، تاریخ بازنگری: 17 خرداد 1404، تاریخ پذیرش: 17 خرداد 1404 | ||
| چکیده | ||
| سابقه و هدف: اکوتوریسم به‌عنوان رویکردی پایدار در بهره‌برداری از منابع طبیعی، نقش مهمی در حفظ محیط‌زیست و توانمندسازی جوامع محلی دارد. اکوسیستم‌های مرتعی به‌دلیل تنوع زیستی، مناظر طبیعی و پیوند با فرهنگ سنتی، ظرفیت مناسبی برای توسعه این نوع گردشگری دارند. منطقه دیلمان در استان گیلان با برخورداری از مراتع کوهستانی، گیاهان دارویی، حیات‌وحش و سبک زندگی عشایری، از جمله نواحی مستعد اکوتوریسم محسوب می‌شود. با این حال، فقدان شناخت دقیق از دیدگاه‌های ذینفعان، مانع بهره‌برداری پایدار از این ظرفیت‌هاست. این پژوهش با هدف شناسایی جاذبه‌ها و ارزیابی ظرفیت‌های اکوتوریسم در منطقه دیلمان، با تمرکز بر تحلیل نظرات گردشگران، دامداران، و کارشناسان منابع طبیعی و محیط‌زیست انجام شده است. مواد و روشها: این پژوهش به‌صورت توصیفی–تحلیلی انجام شد. جامعه آماری شامل چهار گروه از ذینفعان کلیدی در منطقه دیلمان واقع در شهرستان سیاهکل (استان گیلان) بود: دامداران، گردشگران، کارشناسان اداره منابع طبیعی و اداره محیط‌زیست. داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه‌ای ساختاریافته با سؤالات بسته (مقیاس لیکرت) جمع‌آوری شد. نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند انجام و داده‌ها با نرم‌افزار Excel و تحلیل‌های آماری توصیفی (میانگین، انحراف معیار، فراوانی) تحلیل شدند. همچنین از رتبه‌بندی میانگین نمرات برای شناسایی جاذبه‌های اولویت‌دار استفاده شد. یافته‌ها: نتایج تحلیل پرسش‌نامه‌ها نشان داد که ذینفعان، ظرفیت‌های طبیعی، فرهنگی و آموزشی منطقه دیلمان را برای توسعه اکوتوریسم مناسب ارزیابی کرده‌اند. در میان گزینه‌های بررسی‌شده، تور بازدید از دشت سوسن چلچراغ، دشت شقایق، جنگل‌نوردی با معرفی گیاهان دارویی بومی، و بازار سنتی اسپیلی، بالاترین میانگین نمره را کسب کردند. در مقابل، تجربه کوچ پیاده با عشایر کمترین استقبال را داشت، هرچند همچنان در بازه مثبت ارزیابی شد. همچنین، اکثر پاسخ‌دهندگان از ساکنان بومی منطقه بودند که به شناخت بیشتر آن‌ها از جاذبه‌های محلی اشاره دارد. میانگین بالای نمرات و پراکندگی پایین داده‌ها، نشان‌دهنده هم‌گرایی در نگرش گروه‌های مختلف نسبت به ظرفیت‌های منطقه بود. به‌طور کلی، یافته‌ها بر وجود زمینه مساعد برای توسعه گردشگری طبیعی با مشارکت جوامع محلی تأکید دارند. نتیجه‌گیری: بررسی ظرفیت‌های اکوتوریسم در منطقه دیلمان نشان داد که این ناحیه به‌لحاظ برخورداری از جاذبه‌های طبیعی متنوع، فرهنگ بومی غنی و اقلیم مناسب، پتانسیل قابل توجهی برای توسعه گردشگری پایدار دارد. مشارکت فعال ذینفعان محلی، به‌ویژه دامداران و کارشناسان منابع طبیعی، می‌تواند نقش مهمی در تحقق این هدف ایفا کند. نتایج پژوهش بر لزوم برنامه‌ریزی مشارکتی، آموزش جوامع محلی، و طراحی تورهای متناسب با ویژگی‌های اکوسیستم مرتعی تأکید دارد. به‌علاوه، توجه به چالش‌های زیست‌محیطی و هماهنگی میان بهره‌برداری گردشگری و حفاظت منابع طبیعی از الزامات توسعه موفق اکوتوریسم در این منطقه است. این یافته‌ها می‌توانند مبنای سیاست‌گذاری و اجرای طرح‌های گردشگری در نواحی مشابه قرار گیرند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کلمات کلیدی: مراتع؛ جاذبه های طبیعی؛ جوامع محلی؛ بهره برداری پایدار؛ مدیریت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Assessment of Ecotourism Potential in the Rangeland Ecosystems of Deylaman (Gilan) with Emphasis on the Perspectives of Key Stakeholders | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Masoumeh Astak1؛ Mojgansadat Azimi2؛ Elahehsadat Hosseini1 | ||
| 1Department of Rangeland Management, Faculty of Rangeland and Watershed Management, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources | ||
| 2Faculty of Rangeland and Watershed Management, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Ecotourism, as a sustainable approach to the utilization of natural resources, plays a significant role in environmental conservation and the empowerment of local communities. Rangeland ecosystems, due to their biodiversity, natural landscapes, and connection to traditional culture, possess considerable potential for the development of this type of tourism. This study was conducted using a descriptive–analytical approach. The statistical population consisted of four groups of key stakeholders in the Deylaman region, located in Siahkal County (Gilan Province): livestock owners, tourists, and experts from the Natural Resources and Environmental Protection departments. Data were collected using a structured questionnaire with closed-ended questions based on a Likert scale. Purposeful sampling was employed, and the data were analyzed using Excel software and descriptive statistical methods, including mean, standard deviation, and frequency. In addition, mean score ranking was used to identify and prioritize ecotourism attractions.The analysis of the questionnaires revealed that stakeholders assessed the natural, cultural, and educational capacities of the Deylaman region as suitable for ecotourism development. Among the options evaluated, the highest average scores were assigned to tours of the Lilium ledebourii plain, the poppy fields, forest hiking with the introduction of native medicinal plants, and the traditional Espili market. The assessment of ecotourism potential in the Deylaman region demonstrated that, due to its diverse natural attractions, rich local culture, and favorable climate, the area holds significant potential for the development of sustainable tourism. The active participation of local stakeholders—particularly livestock owners and natural resource experts—can play a vital role in achieving this goal. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Keywords: Rangeland, Natural attractions, Local communities, Sustainable utilization, Management | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 8 |
||