پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 635 |
| تعداد مقالات | 9,313 |
| تعداد مشاهده مقاله | 67,881,130 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,080,349 |
طراحی مدل اثرات زیست‌محیطی بارگذاری و استقرار صنایع پیرامونی بر مناطق روستائی (مطالعه موردی: شهرستان مبارکه) | ||
| اقلیم و بوم سازگان مناطق خشک و نیمه خشک | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 تیر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/ceasr.2025.37864.1050 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدرضا شفیعی* 1؛ مهدی چراغی2؛ حسین فراهانی3؛ بهروز یگانه3 | ||
| 1کارمند | ||
| 2استادیار گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، | ||
| 3دانشیار گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان | ||
| تاریخ دریافت: 04 خرداد 1404، تاریخ بازنگری: 29 خرداد 1404، تاریخ پذیرش: 30 اسفند 1403 | ||
| چکیده | ||
| سابقه و هدف: امروزه پیشرفت در پروژه‌های صنعتی، علاوه بر تامین بخشی از نیازهای انسانی، خواسته و ناخواسته سبب بروز ناپایداری‌ها و مشکلات زیست‌محیطی فراوانی برای محیط زیست ساکنان مجاور این صنایع گردیده که این امر ضرورت ارزیابی اثرات زیست‌محیطی را در فضای جغرافیایی افزایش داده است. همزمان با اجرای سیاست توسعه صنایع بزرگ در منطقه مبارکه، ساختار اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و کالبدی اکوسیستم سکونتگاه‌های روستائی این شهرستان به ویژه طی 30 سال اخیر دستخوش ناپایداریهائی شده است. تحقیق حاضر با هدف کلی شناخت و ارزیابی اثرات زیست‌محیطی استقرار و بارگذاری صنایع بر سکونتگاه‌های روستائی منطقه مبارکه دنبال می‌شود. مواد و روش‌ها: منطقه مبارکه در دهه‌های اخیر به دلیل وجود صنایع مادر و همچنین صنایع بالادستی و یک شهرک صنعتی و یک ناحیه صنعتی به یکی از قطب‌های صنعتی کشور تبدیل شده و با دارا بودن 419 واحد صنعتی فعال، حدود31000 نفر شاغل را در خود جای داده است. در پژوهش حاضر داده‌های گردآوری شده با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS، Amos پردازش و تحلیل شد و برای تجزیه و تحلیل آنها از آمار توصیفی و معادلات ساختاری بهره گرفته شده است. یافته‌ها: در راستای اثرات زیست‌محیطی استقرار صنایع بر سکونتگاه‌های روستائی منطقه مبارکه 11 متغیر(گویه) مورد عنایت قرار گرفت که عبارتند از: افزایش نسبی درجه حرارت و کاهش نسبی بارش برف، پائین رفتن سطح آبهای زیرزمینی و سطحی و انتقال آب کشاورزی به نفع صنعت، فرسایش خاک و فرونشست زمین، تخریب پوشش گیاهی، آلودگی هوا، آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی، آلودگی صوتی، آلودگی خاک کشاورزی، شیوع بیماریهای ریوی و قلبی نظیرMS و انواع سرطان ها بواسطه آلودگی محیط، افزایش تراکم و ترافیک جاده‌ای و خطرات و سوانح آن، کاهش سطح کیفیت محصولات زراعی و باغی. در بین متغیرهای 11 گانه، متغیر آلودگی هوا با میانگین 05/4 در بالاترین رتبه قرار دارد. بارگذاری و استقرار صنایع پیرامونی اثرات اجنتاب‌ناپذیری را در راستای ناپایداری زیست‌محیطی سکونتگاه‌های روستائی منطقه مورد مطالعه گذاشته است که در این میان بیشترین تاثیرگذاری آن بر متغیرهای تخریب پوشش گیاهی، فرسایش خاک و فرونشست زمین، آلودگی درکیفیت آبهای سطحی و زیرزمینی به ترتیب با ضرایب 90/0، 81/0، 81/0 است. نتایج بارهای عاملی نشان می‌دهد که بارهای عاملی مربوط به متغیرهای استقرار و بارگذاری صنایع بر ناپایداری زیست‌محیطی سکونتگاه‌های روستائی با ضریب حداکثر 90/0 حاکی از این مسئله است که استقرار و بارگذاری صنایع در منطقه مبارکه باعث ناپایداری زیست‌محیطی سکونتگاه‌های روستائی شده است. نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از بررسی مذکور نشان داد که در پنجاه سال اخیر با بارگذاری و استقرار صنایع پیرامونی در منطقه مبارکه اکوسیستم و محیط زیست منطقه مورد مطالعه دستخوش ناپایداریهائی شده است به گونه‌ای که از دیدگاه سرپرستان خانوار، منطقه مورد مطالعه در بعد زیست‌محیطی با ناپایداریهائی نظیر نوسانات جوی و آبی، تخریب محیط، آلودگی و خطرات مواجه شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| صنایع؛ مناطق روستائی؛ زیست‌محیطی؛ اثرات؛ شهرستان مبارکه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Designing a Model of Environmental Impacts of Loading and Establishing Peripheral Industries on Rural Areas (Case Study: Mobarakeh County) | ||
| چکیده [English] | ||
| Background and purpose: Today, development in industrial projects in addition to supply some of human needs wanted or unwanted were caused of instabilities and lots of environmental problems for residents of near these industries. This matter was increased the necessity of environmental effects on geographical space. environmental and ecosystem framework structure in rural settlements of this city in recent 30 years have undergone instabilities. This research was followed with recognition and evaluation of environmental effects and loading of industries on rural settlements of Mobarakeh. Material and methods: In recent decades, Mobarakeh is converted to one of the industrial poles because it has mother industries and upstream industries and industrial town. This city has 419 active units and 31000 employed people. In this research, collected data was analyzed by using of SPSS and AMOS software and for analyzing these have been taken from descriptive statistics and structural equations. Findings: In direction of industries rule about environmental instability of Mobarakeh rural settlements were taken care of 11 variables such as: increasing of relative temperature, decreasing of relative snowfall, lowering of groundwater level, transferring of agriculture water for industry, Conclusion: Results of aforementioned reviewed showed that in recent 50 years loading and establishment of industries in Mobarakeh have undergone some instabilities of ecosystem and environment of study area, in such a way that perspective of household heads showed that study area on environmental dimension has encountered with some instabilities like atmospheric fluctuations, environmental destruction, pollution and dangers. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Industries, Rural Areas, Environmental, Impacts, Mobarakeh County | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1 |
||