پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 642 |
| تعداد مقالات | 9,374 |
| تعداد مشاهده مقاله | 68,054,549 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 31,231,327 |
نقد غزل طنز «خودسانسوری» ابوالفضل زرویی نصرآباد با رویکرد نشانه‌شناسی ریفاتر | ||
| مطالعات زبانی و بلاغی | ||
| دوره 16، شماره 41، مهر 1404، صفحه 1-28 اصل مقاله (946 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/jlrs.2025.37300.2631 | ||
| نویسندگان | ||
| شیرزاد طایفی* 1؛ صابر قدیمی2 | ||
| 1دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علّامه طباطبائی، تهران، ایران. | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علّامه طباطبائی، تهران، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 16 اسفند 1403، تاریخ بازنگری: 27 فروردین 1404، تاریخ پذیرش: 31 فروردین 1404 | ||
| چکیده | ||
| ابوالفضل زرویی نصرآباد، طنزپرداز معاصر، با آثار خود کوشیده است ضمن بازتاب و نقد مسائل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، مخاطب را به تأمل و آگاهی اجتماعی بیشتر سوق دهد. این جستار به روش تحلیل کیفی و با بهرهگیری از نظریۀ نشانه‌شناسی مایکل ریفاتر، به نقد غزل طنزی از زرویی نصرآباد پرداخته است و رویکرد او را در فهم عمق معانی و دلالت‌های نهفته در طنز او بررسی می‌کند. ضمن اینکه کوشش شده از خوانش‌های اکتشافی و پس‌کنشانه به ساختارهای معنایی و مفهومی غزل خودسانسوری دست یابیم. تحلیل‌های انجام‌شده از انباشت‌ها و منظومه‌های توصیفی در این اثر طنز زرویی نصرآباد نشان می‌دهد که او با بهرهگیری از زبان طنز، مسائلی همچون بی‌عدالتی، فقر، تبعیض و ریاکاری را نقد کرده است. سه منظومۀ توصیفی اصلی، حول «فرد دردمند»، «ظالم قلدر» و «عدالت» شکل گرفته و از طریق عناصر زبانی، به هم پیوند خورده‌اند. این ساختار به زرویی نصرآباد اجازه داده است تا به‌گونه‌ای نظام‌مند، ناهنجاری‌های اجتماعی و اقتصادی جامعه را منعکس کند. ماتریس اصلی (غزل طنز خودسانسوری)، یعنی ضرورت بیان نقد طنزآمیز برای کاهش بی‌عدالتی و یأس اجتماعی، بیانگر دیدگاه انتقادی او است که از طنز به‌عنوان ابزاری برای بیان اعتراض و آگاهی‌بخشی اجتماعی استفاده کرده است. تمهیدات طنزآمیز در این غزل منجر به تعمیق انتقادات و تأثیرگذاری بیشتر بر مخاطب می‌شود و طنز او را به ابزاری برای اصلاح اجتماعی تبدیل می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ابوالفضل زرویی نصرآباد؛ غزل طنز خودسانسوری؛ نشانه‌شناسی طنز؛ نشانه‌شناسی ریفاتر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Analysis of Abolfazl Zarūyi Nasrābād’s Satirical Ghazal "Self-Censorship" Based on Michael Riffaterre’s Semiotic Theory | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Shirzad Tayefi1؛ Saber Ghadimi2 | ||
| 1Associate Professor of Persian Language and Literature, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran. | ||
| 2Ph.D. student of Persian language and literature, Allameh Tabataba’i University, Iran, Tehran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Abolfazl Zarūyi Nasrābād, a contemporary satirist, endeavors to mirror and critique social, cultural, and political issues in his works while fostering deeper public awareness. This qualitative research, utilizing Michael Riffaterre’s semiotic theory, analyzes Zarūyi Nasrābād’s satirical ghazal to explore his approach to uncovering hidden meanings in this text. Through heuristic and retroactive readings, the study identifies semantic and conceptual structures in the ghazal "Self-Censorship." The analysis reveals that Zarūyi Nasrābād critiques issues such as injustice, poverty, discrimination, and hypocrisy using satire. Three interrelated descriptive systems—"the suffering individual," "the tyrannical oppressor," and "social justice"—are connected through linguistic elements, enabling a systematic reflection of socio-economic anomalies. The core matrix of "Self-Censorship," i.e. the necessity of satirical critique to reduce injustice and social despair, underscores Zarūyi Nasrābād’s critical perspective, for which he employs satire as a means of expressing protest and raising social awakening. The use of satirical devices deepens critiques, enhances audience engagement, and ultimately transforms satire into an instrument of social reform. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Abolfazl Zarūyi Nasrābād, Michael Riffaterre’s Semiotics, Satirical Ghazal, "Self-Censorship", Semiotics of Satire | ||
| مراجع | ||
|
- انوشیروانی، علیرضا (1384). «تأویل نشانه‌شناختی ساختارگرایی شعر زمستان اخوان ثالث». دانشگاه تهران: پژوهش‌های زبان‌های خارجی.10 (23). 20-5.
- ایگلتون، تری (1390). پیش‌درآمدی بر نظریۀ ادبی. ترجمۀ عباس مخبر. چ 6. تهران: مرکز.
- بهزادی اندوهجردی، حسین (1378). طنز و طنزپردازی در ایران. تهران: صدوق.
- پاینده، حسین (1398). نظریه و نقد ادبی (درسنامة میان‌رشته‌ای). ج 2. چ 2. تهران: سمت.
- خیری، فروزنده (1395). بررسی نظریه نشانه‌شناسی مایکل ریفاتر در غزل فارسی. پایان‌نامة کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز. استاد راهنما: دره دادجوی توکلی.
- دریاباری، کلثوم (1394). بررسی نشانه‌شناختی صد غزل از شهریار بر مبنای رویکرد مایکل ریفاتر. پایان‌نامة کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه الزهرا. استاد راهنما: نسرین فقیه ملک‌مرزبان
- زرویی نصرآباد، ابوالفضل (1391). رفوزه‌ها. چ 2. تهران: نیستان.
- سلدن، رامان (1384). راهنمای نظریۀ ادبی معاصر. ترجمۀ عباس مخبر. چ 3. تهران: طرح نو.
- شیری، قهرمان (1402). «عوامل طنزآفرین و انواع اصلی طنز». دانشگاه سمنان: مطالعات زبانی و بلاغی. 15(36). 152-119.
- صادقی، نوشین (1398). بررسی و تحلیل نشانه‌شناختی اشعار شاملو طبق نظریة ریفاتر (ابراهیم در آتش و آیدا در آیینه). رسالة دکتری زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه اراک. استاد راهنما: محمدرضا عمران‌پور.
- طهماسبی، فرهاد (1393). «بررسی نشانه‌شناختی شعر مسافر سپهری (بر مبنای نشانه‌شناسی ساختارگرا؛ الگوی ریفاتر و یاکوبسن)». دانشگاه تهران: پژوهش‌های زبان‌شناختی در زبان‌های خارجی. 4 (2). 242-215.
- عمومی، الهام و دیگران (1402). «بررسی زیبایی‌شناختی کتاب رفوزه‌ها اثر ابوالفضل زرویی از نظر زبانی، معنایی و موسیقایی». دانشگاه سمنان: مطالعات زبانی و بلاغی. 14 (33). 176-145.
- غلامی، سارا (1391). نقد ساختاری غلاغه به خونه‌ش نرسید» اثر ابوالفضل زرویی نصرآباد. پایان‌نامة کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه الزهرا. استاد راهنما: نسرین فقیه ملک‌مرزبان.
- کالر، جاناتان (1388). در جستجوی نشانه‌ها (نشانه‌شناسی، ادبیات، واسازی). ترجمۀ لیلا صادقی و تینا امرالهی. تهران: علم.
- قدیمی، صابر (1396). ابزارهای بدیعی در شعر طنز معاصر (با تکیه بر اشعار ایرج میرزا، ابوتراب جلی و ابوالفضل زرویی نصر آباد). پایان‌نامة کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران. استاد راهنما: فرهاد طهماسبی.
- نبی‌لو، علیرضا (1390). «کاربرد نظریۀ نشانه‌شناسی مایکل ریفاتر در تحلیل شعر ققنوس نیما». دانشگاه تهران : پژوهش‌های زبان‌شناختی در زبان‌های خارجی. 1 (2). 94-81.
- نبی‌لو، علیرضا (1392). «خوانش نشانه‌شناختی زمستان اخوان و پیامی در راه سپهری». پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی: فصلنامه ادبیات پارسی معاصر. 3 (4). 136-113. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 16 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 8 |
||