
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 642 |
تعداد مقالات | 9,414 |
تعداد مشاهده مقاله | 68,138,702 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 40,442,355 |
تحلیل انتقادی ایهام در بدایعالصنایع دشت بیاضی | ||
مطالعات زبانی و بلاغی | ||
دوره 16، شماره 41، مهر 1404، صفحه 183-214 اصل مقاله (1.03 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/jlrs.2025.36401.2577 | ||
نویسندگان | ||
حمیدرضا خوارزمی1؛ سید امیر جهادی حسینی* 2 | ||
1دانشیار بخش زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران. | ||
2دانشیار بخش زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران (نویسنده مسئول) | ||
تاریخ دریافت: 12 دی 1403، تاریخ بازنگری: 07 بهمن 1403، تاریخ پذیرش: 10 بهمن 1403 | ||
چکیده | ||
یکی از شگردهای شگفتانگیز شاعرانه در بیان مفاهیم و تصویرهای ذهنی اعم از نظم یا نثر، ایهام است که در بین بلاغیون بهعنوان زینتبخش کلام مورد بحث و تحلیل قرار گرفته است. هر کدام از نویسندگان، از دیدگاهی به این صنعت ادبی نگریستهاند. ریشه و پایه این نگرش را باید در کتابهای بلاغی عربی جستوجو کرد. یکی از نویسندگان قرن نهم هجری، به نام فصیحی هروی مشهور به دشت بیاضی، اثری به نام بدایع الصنایع پدید آورده است که از دیدگاههای گوناگون در هفت بخش به این صنعت نگریسته است و نهتنها نمیتوان ردّی از مثالهای او در کتب بلاغت پیشین جست، بلکه سعی کرده است با ذکر مثالهای فارسی از شاعران قرن هفتم و هشتم بهخصوص سلمان ساوجی، کمال خجندی، خواجوی کرمانی، حافظ شیرازی و... به تشریح و تعریف ایهام بپردازد. میتوان ادعا کرد که کاملترین دیدگاه در این زمینه مربوط به نویسندۀ یادشده است و نگارندگان ضمن مقایسۀ دیدگاه بلاغیون قبل از دشت بیاضی، اعم از فارسی و عربی، در پی پاسخ به این پرسش بودهاند که تفاوت و شباهت نگرش نویسنده به این صنعت در مقایسه با آثار بلاغی متقدم چه بوده است و چه نوآوریهایی در دیدگاه او وجود داشته است. نتایج بهدستآمده بیانگر این است که روش و نگرش دشت بیاضی و طرح بحث ایهام، شیوۀ جدیدی است که در کتب متقدم، چه عربی و چه پارسی، نمونهای ندارد. نویسنده در شش بخش از جهات گوناگون، ایهام را تحلیل و تجزیه کرده است و مثالهایی از شعر پارسی برای آن میآورد که از این جهت بر کتب بلاغی تألیفی پیش از خود در زبان فارسی برتری محسوسی دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
ایهام؛ بدایع الصنایع؛ بلاغت؛ دشت بیاضی؛ فصیحی هروی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Critical Analysis of ambiguity in Dasht-e-Biyāzi’s Badā'i' al-Sanā'i | ||
نویسندگان [English] | ||
Hamidreza , Kharazmi1؛ Sayed Amir Jahadi Hoseini2 | ||
1Associate Professor of Persian Language and Literature , Faculty of Literature and Humanities, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran. | ||
2Associate Professor of Persian Language and Literature , Faculty of Literature and Humanities, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
One of the most remarkable literary devices for conveying ideas and mental images in both poetry and prose is ambiguity (īhām), which has examined and analyzed by rhetoricians as a speech ornament. It is necessary to look for the origins and underpinnings of each author's unique perspective on this literary device in Arabic rhetorical texts. Fasīhī Heravī, one of the writers of the 9th century AH, also renowned as Dasht-e-Biyāzi, explores this device from a variety of angles in seven sections in his book, Badā'i' al-Sanā'i (Wonders of the Arts). He has tried to dissect and define ambiguity by using examples from Persian poets of the 7th and 8th centuries, including Salmān Sāvoji, Kamāl Khajandi, Khawaju Kermāni, Hāfiz Shirāzi, and others. In addition, some of his examples are not found in earlier works on rhetoric. It can be argued that the aforementioned writer has the most comprehensive viewpoint on this topic. The present authors compared the opinions of rhetoricians prior to Dasht-e-Biyāzi in both Persian and Arabic in an effort to determine what innovations exist in this writer's perspective as well as the similarities and differences between his approach to this device and the works of earlier rhetoricians. The findings show that Dasht-e-Biyāzi's methodology and approach, along with the treatment of ambiguity, constitute a novel style for which there is no precedent in earlier Arabic or Persian rhetorical texts. Dasht-e-Biyāzi clearly outperforms rhetorical works created in the Persian language before him because he dissects ambiguity from a variety of perspectives and offers examples from Persian poetry in six sections. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Ambiguity, Badā'i' al-Sanā'i, Dasht-e-Biyāzi, Rhetoric, Fasīhī Heravī | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2 |