دانشگاه سمنان

 آمار

تعداد نشریات21
تعداد شماره‌ها655
تعداد مقالات9,594
تعداد مشاهده مقاله68,579,754
تعداد دریافت فایل اصل مقاله48,045,552
برومندیان, نیکتا, محمدی, نوراله, رحیمی طاقانکی, چنگیز, ایمان, محمدتقی. (1404). عاملیت ادراک‌شده در تجربه پریشانی روان‌شناختی مبتنی بر هویت روایتی در افراد پیش بزرگ‌سال. نشریه هنرهای کاربردی, 17(3), 1-18. doi: 10.22075/jcp.2025.36766.3118
نیکتا برومندیان; نوراله محمدی; چنگیز رحیمی طاقانکی; محمدتقی ایمان. "عاملیت ادراک‌شده در تجربه پریشانی روان‌شناختی مبتنی بر هویت روایتی در افراد پیش بزرگ‌سال". نشریه هنرهای کاربردی, 17, 3, 1404, 1-18. doi: 10.22075/jcp.2025.36766.3118
برومندیان, نیکتا, محمدی, نوراله, رحیمی طاقانکی, چنگیز, ایمان, محمدتقی. (1404). 'عاملیت ادراک‌شده در تجربه پریشانی روان‌شناختی مبتنی بر هویت روایتی در افراد پیش بزرگ‌سال', نشریه هنرهای کاربردی, 17(3), pp. 1-18. doi: 10.22075/jcp.2025.36766.3118
برومندیان, نیکتا, محمدی, نوراله, رحیمی طاقانکی, چنگیز, ایمان, محمدتقی. عاملیت ادراک‌شده در تجربه پریشانی روان‌شناختی مبتنی بر هویت روایتی در افراد پیش بزرگ‌سال. نشریه هنرهای کاربردی, 1404; 17(3): 1-18. doi: 10.22075/jcp.2025.36766.3118

عاملیت ادراک‌شده در تجربه پریشانی روان‌شناختی مبتنی بر هویت روایتی در افراد پیش بزرگ‌سال

روان شناسی بالینی
مقاله 1، دوره 17، شماره 3 - شماره پیاپی 67، مهر 1404، صفحه 1-18    اصل مقاله (1.14 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/jcp.2025.36766.3118
نویسندگان
نیکتا برومندیان1؛ نوراله محمدی* 2؛ چنگیز رحیمی طاقانکی2؛ محمدتقی ایمان3
1دانشجوی دکتری روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شیراز، ایران
2استاد، گروه روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شیراز، ایران.
3استاد، گروه جامعه شناسی، دانشکده مدیریت، اقتصاد و جامعه شناسی، دانشگاه شیراز، ایران
تاریخ دریافت: 19 بهمن 1403،  تاریخ بازنگری: 16 تیر 1404،  تاریخ پذیرش: 26 تیر 1404 
چکیده
چکیده:

مقدمه: نقش عاملیت یا خودمختاری در شکل‌دهی هویت همواره مورد سؤال انسان بوده است؛ هدف پژوهش حاضر بررسی عاملیت ادراک‌شده هنگام تجربه پریشانی روان‌شناختی در مرحله گذار به بزرگ‌سالی در بافت هویت روایتی در حال تحول فرد است.

روش: این پژوهش، پژوهشی کاربردی، به شیوه کیفی و با استفاده از روش روایتی بر 8 نفر از افراد 18 تا 23 ساله مراجعه‌کننده به مرکز مشاوره دانشگاه شیراز در سال‌های 1400-1402 انجام گرفت که به‌طور هدفمند بر اساس مصاحبه بالینی و پرسشنامه خود سنجی پریشانی روان‌شناختی کسلر (2002)، دارای پریشانی روان‌شناختی ارزیابی‌ شدند. داده‌ها با مصاحبه نیمه ساختاریافته داستان زندگی مک آدامز (2001) بررسی و با مصاحبه‌های تکمیلی عمق یافت و به روش تحلیل مضمون و طبق الگوی شش مرحله‌ای براون و کلارک (2006) مورد تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که افراد در دوره پیش بزرگ‌سالی، عاملیت خود را بر اساس مضامین پایه شامل میزان کنترل بر دنیای درونی اثرگذاری بر دنیای بیرونی و چگونگی اسناد و مواجهه با آسیب‌های روان‌شناختی برآورد می‌کنند.

نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد اثرگذاری بیرونی فرد بر تعاملات اجتماعی به‌ویژه بر واکنش مراقبان می‌تواند سبب اعتباربخشی به اطلاعات درونی شامل افکار و احساسات شده و از سوی دیگر اسناد آسیب‌های روان‌شناختی به عوامل قابل‌تغییر سبب بهبود حس عاملیت در زندگی گردد.





واژگان کلیدی: هویت روایتی، داستان زندگی، عاملیت، پریشانی روان‌شناختی، پیش بزرگ‌سالی
کلیدواژه‌ها
هویت روایتی؛ داستان زندگی؛ عاملیت؛ پریشانی روان‌شناختی؛ پیش بزرگسالی
عنوان مقاله [English]
Perceived Agency in Psychological Distress Experiences Based on Narrative Identity in Emerging Adults
نویسندگان [English]
Nikta Boroomandian1؛ Nurallahe Mohammadi2؛ Changiz Rahimi Taghanaki2؛ Mohammad Taghi Iman3
1PhD candidate in clinical psychology, Faculty of Education and Psychology, Psychology department, Shiraz University, Shiraz, Iran
2Professor of Clinical Psychology, Faculty of Education and Psychology, Shiraz University, Shiraz, Iran
3Professor of Social Science, Faculty of Economics, Management and Social Science, Social Science Department, Shiraz University, Shiraz, Iran.
چکیده [English]
Abstract
Introduction: The role of agency or autonomy in shaping identity has long been a fundamental human inquiry. This study examines perceived agency during experiences of psychological distress in the transition to adulthood, situated within an individual's evolving narrative identity framework.

Method: This applied qualitative research employed a narrative methodology. Participants comprised eight individuals (aged 18-23) seeking counseling at Shiraz University's Counseling Center between 2021-2023.They were purposively selected based on clinical interviews and the Kessler Psychological Distress Scale (K10; Kessler et al. 2002), confirming significant psychological distress The data using McAdams' (2001) semi-structured life story interview were examined, gained depth through supplementary interviews, and were analyzed via thematic analysis following Brown and Clarke's (2006) six-stage model.

Results: The results indicated that emerging adults estimate their agency through foundational themes: 1) mastery of internal states, 2) efficacy in external environments, and 3) attributional patterns for confronting psychological trauma.

Conclusion: External efficacy within social interactions—particularly caregivers' responses—appears to validate internal information (thoughts/feelings). Furthermore, attributing psychological traumas to malleable factors may enhance one's sense of life agency.
کلیدواژه‌ها [English]
Narrative identity, life story, agency, psychological distress, emerging adult
مراجع
منابع

  1. Potterton R, Austin A, Robinson L, Webb H, Allen KL, Schmidt U. Identity development and social-emotional disorders during adolescence and emerging adulthood: a systematic review and meta-analysis. Journal of youth and adolescence. 2022:1-14. https://doi.org/10.1007/s10964-021-01536-7
  2. McCrae RR, Costa PT. Validation of the five-factor model of personality across instruments and observers. Journal of personality and social psychology. 1987;52(1):81. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0022-3514.52.1.81
  3. Cantor N. From thought to behavior:" Having" and" doing" in the study of personality and cognition. American psychologist. 1990;45(6):735. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0003-066X.45.6.735
  4. Luyckx K, Teppers E, Klimstra TA, Rassart J. Identity processes and personality traits and types in adolescence: Directionality of effects and developmental trajectories. Developmental Psychology. 2014;50(8):2144. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/a0037256
  5. McAdams DP. Narrative identity: What is it? What does it do? How do you measure it? Imagination, cognition and personality. 2018;37(3):359-72. https://doi.org/10.1177/0276236618756704
  6. McAdams DP, McLean KC. Narrative identity. Current directions in psychological science. 2013;22(3):233-8. https://doi.org/10.1177/0963721413475622
  7. Adler JM, Clark LA. Incorporating narrative identity into structural approaches to personality and psychopathology. Journal of Research in Personality. 2019;82:103-857. https://doi.org/10.1016/j.jrp.2019.103857
  8. McLean KC. And the story evolves: The development of personal narratives and narrative identity. Personality development across the lifespan: Elsevier; 2017. p. 325-38. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-804674-6.00020-X
  9. McAdams DP, Bauer JJ, Sakaeda AR, Anyidoho NA, Machado MA, Magrino‐Failla K, et al. Continuity and change in the life story: A longitudinal study of autobiographical memories in emerging adulthood. Journal of personality. 2006;74(5):1371-400. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.2006.00412.x
  10. Thorne A. Personal memory telling and personality development. Personality and Social Psychology Review. 2000;4(1):45-56. https://psycnet.apa.org/doi/10.1207/S15327957PSPR0401_5
  11. Arnett JJ. Emerging adulthood: The winding road from the late teens through the twenties: Oxford University Press; 2023. https://doi.org/10.1093/oso/9780197695937.001.0001
  12. McAdams DP. The psychology of life stories. Review of general psychology. 2001;5(2):100-22. https://doi.org/10.1037/1089-2680.5.2.100
  13. Jung E, Pick O, Schlüter-Müller S, Schmeck K, Goth K. Identity development in adolescents with mental problems. Child and adolescent psychiatry and mental health. 2013;7:1-8. https://doi.org/10.1186/1753-2000-7-26
  14. Adler JM, Skalina LM, McAdams DP. The narrative reconstruction of psychotherapy and psychological health. Psychotherapy research. 2008;18(6):719-34. https://doi.org/10.1080/10503300802326020
  15. Bauer JJ, McAdams DP. Personal growth in adults' stories of life transitions. Journal of personality. 2004;72(3):573-602. https://doi.org/10.1111/j.0022-3506.2004.00273.x
  16. Schönau A, Dasgupta I, Brown T, Versalovic E, Klein E, Goering S. Mapping the dimensions of agency. AJOB neuroscience. 2021;12(2-3):172-86. https://doi.org/10.1080/21507740.2021.1896599
  17. McAdams DP, Kaplan B, Machado M, Huang Y. Coding systems for themes of agency and communion. Retrieved March. 2002;8:2016. https://cpb-us-e1.wpmucdn.com/sites.northwestern.edu/dist/4/3901/files/2020/11/Agency-and-Communion-2002.pdf
  18. Adler JM, Lodi-Smith J, Philippe FL, Houle I. The incremental validity of narrative identity in predicting well-being: A review of the field and recommendations for the future. Personality and Social Psychology Review. 2016;20(2):142-75. https://doi.org/10.1177/1088868315585068
  19. Bandura A. Social cognitive theory: An agentic perspective. Annual review of psychology. 2001;52(1):1-26. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.52.1.1
  20. Burenkova OV, Dolgorukova TA, An I, Kustova TA, Podturkin AA, Shurdova EM, et al. Endogenous oxytocin and human social interactions: A systematic review and meta-analysis. Psychological bulletin. 2023;149(9-10):549. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/bul0000402
  21. Bourdieu P. Structures and the habitus. Material culture: Critical concepts in the social sciences. 2004;1(Part 1):116-77. https://doi.org/10.1017/CBO9780511812507.004
  22. Foucault M. The subject and power. Critical inquiry. 1982;8(4):777-95. https://doi.org/10.1086/448181
  23. Haggard P. Sense of agency in the human brain. Nature Reviews Neuroscience. 2017;18(4):196-207. https://doi.org/10.1038/nrn.2017.14
  24. Ashby FG, Zetzer HA, Conoley CW, Pickering AD. Just do it: A neuropsychological theory of agency, cognition, mood, and dopamine. Journal of Experimental Psychology: General. 2024;153(6):1582. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/xge0001587
  25. Drapeau A, Marchand A, Beaulieu-Prévost D. Epidemiology of psychological distress. Mental illnesses-understanding, prediction and control. 2012;69:105-6. https://doi.org/10.5772/1235
  26. Cruz C, Duarte J, Nelas P, Antunes A, Almeida M. Anxiety and depression in adolescents with hostile behaviour. Atencion primaria. 2014;46:107-11. https://doi.org/10.1016/S0212-6567(14)70075-7
  27. Ross CE, Mirowsky J. Explaining the social patterns of depression: Control and problem solving--or support and talking? Journal of health and social behavior. 1989:206-19. https://doi.org/10.2307/2137014
  28. Bilek EL, Ehrenreich-May J. An open trial investigation of a transdiagnostic group treatment for children with anxiety and depressive symptoms. Behavior Therapy. 2012;43(4):887-97. https://doi.org/10.1016/j.beth.2012.04.007
  29. Pimple P, Lima BB, Hammadah M, Wilmot K, Ramadan R, Levantsevych O, et al. Psychological distress and subsequent cardiovascular events in individuals with coronary artery disease. Journal of the American Heart Association. 2019;8(9):e011866. https://doi.org/10.1161/JAHA.118.011866
  30. Boroomandian N, Mohammadi N, Rahimi Taghanaki C. The effectiveness of interactive group therapy and psychodrama on identity orientation in adolescent girls with psychological distress. 2019. [Persian] https://sanad.iau.ir/Journal/jip/Article/1055079
  31. Adler JM. Living into the story: Agency and coherence in a longitudinal study of narrative identity development and mental health over the course of psychotherapy. Journal of personality and social psychology. 2012;102(2):367. https://doi.org/10.1037/a0025289
  32. Sheldon L. Grounded theory: issues for research in nursing. Nursing Standard (through 2013). 1998;12(52):47. https://journals.rcni.com//doi/abs/10.7748/ns1998.09.12.52.47.c2524
  33. Lincoln YS, Guba EG. Naturalistic inquiry. Newberry Park. CA: Sage; 1985. http://dx.doi.org/10.1016/0147-1767(85)90062-8
  34. Kessler RC, Andrews G, Colpe LJ, Hiripi E, Mroczek DK, Normand S-L, et al. Short screening scales to monitor population prevalences and trends in non-specific psychological distress. Psychological medicine. 2002;32(6):959-76. https://doi.org/10.1017/S0033291702006074
  35. Hides L, Lubman DI, Devlin H, Cotton S, Aitken C, Gibbie T, et al. Reliability and validity of the Kessler 10 and Patient Health Questionnaire among injecting drug users. Australian & New Zealand Journal of Psychiatry. 2007;41(2):166-8. https://doi.org/10.1080/00048670601109949
  36. Yaghubi H. Psychometric Properties of the 10 Questions Version of the Kessler Psychological Distress Scale (K-10). Applied Psycalogical Research Quarterly. 2015;22(6):45-58. [Persian] https://doi.org/10.22059/japr.2016.57963
  37. McAdams DP. The life story interview. Evanston, IL: Northwestern University. 2008. https://cpb-us-e1.wpmucdn.com/sites.northwestern.edu/dist/4/3901/files/2020/11/The-Life-Story-Interview-II-2007.pdf
  38. Braun V, Clarke V. Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology. 2006;3(2):77-101. https://doi.org/10.1191/1478088706qp063oa
  39. Ryan RM, Deci EL. Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American psychologist. 2000;55(1):68. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/h0092976
  40. Basharpoor S, Aghajani S, Atadokht A, Zarei Nouroozi M. The Relationship between Attachment Styles and Childhood Trauma with Social-Emotional Problems in Adolescents: The Mediating Role of Borderline Personality Disorder. Journal of Clinical Psychology. 2025;In Press:-. [Persian] https://doi.org/10.22075/jcp.2025.35815.3041
  41. Rotter JB. Generalized expectancies for internal versus external control of reinforcement. Psychological monographs: General and applied. 1966;80(1):1. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/h0092976
  42. Akhavan-Abiri, F, Shairi, M.R, Gholami-Fesharaki, M. Structural Relationships between Attachment Style and Psychological Distress: Mediating Role of Cognitive Emotion Regulation. Journal of Clinical Psychology. 2018;10(3):63-76. [Persian] https://doi.org/10.22075/jcp.2019.15976.1528
  43. Ryan RM, Deci EL. A self-determination theory perspective on social, institutional, cultural, and economic supports for autonomy and their importance for well-being. Human autonomy in cross-cultural context: Perspectives on the psychology of agency, freedom, and well-being: Springer; 2010. p. 45-64. https://doi.org/10.1007/978-90-481-9667-8_3
  44. Hayes SC. Acceptance and commitment therapy, relational frame theory, and the third wave of behavioral and cognitive therapies. Behavior therapy. 2004;35(4):639-65. https://doi.org/10.1016/S0005-7894(04)80013-3
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 256
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 101


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب