پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 647 |
| تعداد مقالات | 9,475 |
| تعداد مشاهده مقاله | 68,299,398 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 47,819,169 |
تصاویر مرکب سیاسی‌ـ‌غنایی در غزلیات میرزا قهرمان ملایری | ||
| مطالعات زبانی و بلاغی | ||
| دوره 16، شماره 41، مهر 1404، صفحه 333-362 اصل مقاله (1.19 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/jlrs.2025.36830.2607 | ||
| نویسنده | ||
| سیدمحمد آرتا* | ||
| استادیار گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 18 دی 1403، تاریخ بازنگری: 06 اسفند 1403، تاریخ پذیرش: 12 اسفند 1403 | ||
| چکیده | ||
| شاعران زبان فارسی همواره ابزارها و فنون مختلف ادبی را دست‌مایۀ هنرورزی‌های خود قرار داده‌اند. یکی از این عناصر ادبی، تصویرپردازی است که ارزش‌های زیبایی‌شناختی فراوانی دارد. میرزا قهرمان پاک‌بین ملایری نیز با علم به اهمیت تصاویر شعری در غنای جوهر ادبی کلام، از این عنصر هنری بهره برده است. این پژوهش بر آن است تا با شیوۀ توصیفی - تحلیلی، به مطالعۀ تصاویر شعری در غزل‌های میرزا قهرمان ملایری بپردازد تا از این طریق، مخاطبان را با نوع جدید و کمترشناختهشدهای از تصاویر شعری که تا کنون مغفول مانده است، آشنا کند. برایند پژوهش بیانگر آن است که یکی از شگردهای سخنورِ ملایر، تلفیق تصاویر غنایی با تصاویر سیاسی و آفرینش نوعی تصویر جدید است که ما در پژوهش حاضر، آن را «تصویر مرکب» نام نهادهایم. شاعر، نه در محور عمودی غزل، بلکه در یک بیت، مضامین و وقایع سیاسی عصر خویش را در قالب تصاویر ادبی عرضه کرده و این تصاویر سیاسی را به‌شکلی هنرمندانه و ترکیبی، با تصاویر غنایی در هم آمیخته و تصویر مرکبی خلق کرده که با توجه به بسامد بالای آن، می‌توان گفت در ادب فارسی بی‌سابقه است. این دو تصویر از نظر زیبایی‌شناسی و معنایی، ارزش یکسانی دارند و از لحاظ گستردگی با یکدیگر برابرند و آنچنان با هم ممزوج شده‌اند که خواننده نمی‌تواند به‌راحتی یکی را بر دیگری ترجیح دهد. تلفیق خلاقانۀ این دو نوع تصویر، موجب شکل‌گیری ایهام در تصویر و به چالش کشیدن ذهن مخاطب و ابهام ادبی می‌شود که ذاتاً ارزش هنری والایی دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بلاغت؛ غزل؛ تصویر مرکب؛ سیاسی‌ـ‌غنایی؛ میرزاقهرمان ملایری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Compound Political-Lyrical Images in Mirzā Ghahramān Malāyeri's Sonnets | ||
| نویسندگان [English] | ||
| S.Mohammad Arta | ||
| Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Farhangian University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Persian poets have always used various literary tools and techniques as the subject of their artistic practices. One of these literary elements is imagery, which has many aesthetic values. Mirzā Ghahramān Pākbin Malāyeri, knowing the importance of poetic images in enriching the literary essence of poetry, has also used this artistic element. This research aims to study poetic images in Mirzā Ghahramān Malāyeri's sonnet using a descriptive-analytical method to introduce the audience to a new and unknown type of poetic imagery that has been neglected so far. The result of the research indicates that one of Malāyeri's techniques is the combination of lyrical and political images to create of a new type of image, which we have named "compound image" in the present study. In a single verse, the poet presents political themes and events of his era in the form of literary images and artistically and synthetically blends these political images with lyrical images, creating a composite image with high frequency, which can be said to be unprecedented in Persian literature. These two images have the same value in terms of aesthetics and meaning and are equal in terms of scope. And, these images are so intertwined that the reader cannot easily prefer one over the other. The innovative combination of these two types of images reinforces ambiguity in the image and challenges the mind with inherently high artistic value. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Rhetoric, Sonnet, Compound image, Political-Lyrical, Mirza Ghahraman Malayeri | ||
| مراجع | ||
|
- آبراهامیان، یرواند (۱۳۸۹). ایران بین دو انقلاب، از مشروطه تا انقلاب اسلامی. چ14. تهران: مرکز.
- ابن طباطبا العلوی، محمدابن‌احمد (1982). عیارالشعر. طبعهالاولی. بیروت: دارالکتب العلمیه.
- اتحادیه، منصوره (۱۳۷۵). مجلس و انتخابات از مشروطه تا پایان دورۀ قاجار. چ اول. تهران: تاریخ ایران.
- اخیانی، جمیله؛ مؤمنی هزاوه، امیر (۱۴۰۱). «تقارن تصاویر (قرینه‌سازی پنهان) در شعر حافظ». پژوهشنامۀ متون ادبی دورۀ عراقی. 3 (1). 12-1.
- البستانی، محمود (1371). اسلام و هنر. ترجمۀ حسین صابری. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
- امانت، عباس (۱۴۰۰). عهد قاجار و سودای فرنگ. ترجمۀ کاظم فیروزمند. چ 1. لندن: مهری.
- امیری، سمانه (1395). بازتاب مضامین اجتماعی‌‌‌سیاسی در اشعار میرزا قهرمان پاک‌بین ملایری. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. استاد راهنما: رسول حیدری. دانشگاه لرستان.
- انوری، حسن (1382). فرهنگ بزرگ سخن. 8 جلد. چ 2. تهران: سخن.
- انوشه، حسن (1381). فرهنگنامۀ ادبی فارسی (دانشنامۀ ادب فارسی، اصطلاحات، موضوعات و مضامین ادب فارسی). به سرپرستی حسن انوشه. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- بارت، رولان (1368). نقد تفسیری. ترجمۀ محمدتقی غیاثی. چ 1. تهران: بزرگمهر.
- براهنی، رضا (1371). طلا در مس (در شعر و شاعری). 3 جلد. چ 3. تهران. نویسنده.
برقعی، سیدمحمدباقر (1386). سخنوران نامی معاصر ایران، چ1، تهران: دارالعلم.
- بهار، محمدتقی (1386). تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، چ 3. تهران: امیرکبیر.
بهنامفر، محمد؛ طلایی، زینب (1393). «ترکیبات تصویری تلمیحی ملهم از آیات، احادیث و اساطیر در قصاید خاقانی». دانشگاه سمنان: مطالعات زبانی و بلاغی. 5(9). 79-108.
- پاک‌بین ملایری، قهرمان (۱۳۸۴). کلیات قهرمان. تصحیح و تحقیق محمدحسین فروغی. چ 1. تهران: کیان‌مهر.
- جاحظ، عمر ابن بحر (1969). الحیوان. تصحیح عبدالسلام هارون. چ 3. بیروت: المجمع العربی الاسلامی.
- جرجانی، عبدالقاهر (1389). اسرارالبلاغه. ترجمۀ جلیل تجلیل. چ 5. تهران: دانشگاه تهران.
- حافظ، شمسالدین محمد (1359). دیوان حافظ، ج1، غزلیات. به تصحیح و توضیح پرویز ناتل خانلری. چ 1. تهران: خوارزمی.
حقیقت، عبدالرفیع (1368). فرهنگ شاعران زبان فارسی. چ1. تهران: مؤلفان و مترجمان ایران.
- حیدری، رسول؛ امیری، سمانه (1400). «رویکردهای نوین تعلیم و تربیت در شعر شاعر مشروطه، میرزا قهرمان پاک‌بین ملایری» پژوهشنامۀ ادبیات تعلیمی. 13(49). 202-172.
- خرمشاهی، بهاءالدین (1379). حافظ‌نامه. ویراست 2، چ 11. تهران: علمی و فرهنگی.
- داد، سیما (1403). فرهنگ اصطلاحات ادبی: واژه‌نامۀ مفاهیم و اصطلاحات ادبی فارسی و اروپایی. چ 9. تهران: مروارید.
- دستگیر، ابراهیم؛ عبدلی، عزیزالله (۱۳۹۴). «بررسی بن‌مایه‌های اجتماعی صورخیال در غزلیات حافظ شیرازی». همایش بین‌المللی جستارهای ادبی. زبان و ارتباطات فرهنگی.
- زرین‌کوب، عبدالحسین (۱۳۶۷). مجموعه مقالات. چ 1. تهران: علمی.
- سبزیان، سعید؛ کزازی، میرجلال‌الدین (1388). فرهنگ نظریه و نقد ادبی (واژگان ادبیات و حوزههای وابسته). چ 1. تهران: مروارید.
- شفیعی‌کدکنی، محمدرضا (1391). صورخیال در شعر فارسی (تحقیق انتقادی در تطور ایماژهای شعر پارسی و سیر نظریۀ بلاغت در اسلام و ایران). چ 15. تهران. آگه.
- شکرو، هانی‌اوغلو (1395). سقوط امپراتوری و تولد جمهوری: نگاهی به نقش آتاترک در پیدایش ترکیه. ترجمۀ رضا جوادی. تهران: لوح فکر.
- شمیسا، سیروس (1383). نگاهی تازه به بدیع. چ 14. تهران: فردوس.
- شمیسا، سیروس (1388). سبک‌شناسی شعر. ویراست 2. چ 4. تهران: میترا.
- شمیم، علی‌اصغر (۱۳۸۴). ایران در دورۀ سلطنت قاجار. چ 11. تهران: مدبر.
- شوقی نوبر، احمد (۱۳۸۸). «تو در تویی صورخیال در شعر حافظ». مجلۀ زبان و ادبیات فارسی. 6 (3). ۵۳-۶6.
- صالحی‌زاده، خاطره (1400). بررسی جنبه‌های سنت و تجدد در شعر میرزا قهرمان پاک‌بین ملایری. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. استاد راهنما: رسول حیدری. دانشگاه لرستان.
- صرفی، محمدرضا (1388). «صور بیانی مضاعف در شعر فارسی». پژوهشنامۀ ادبیات تعلیمی (پژوهشنامۀ زبان و ادبیات فارسی). 1 (1). 132-107.
- صفوی، کورش (1401). درآمدی بر معنیشناسی. چ 7. تهران: سورۀ مهر.
- طاهری، حمید (۱۴۰۲). «تصویر در تصویر (پژوهشی در تصویرهای هم‌پیوند بر اساس غزلیات حافظ)». پژوهشنامۀ نقد ادبی و بلاغت. 12 (29). 40-19.
- عاقلی، باقر (1374). روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی. تهران: گفتار.
- فتوحی، محمود (۱۳۸۱). «تصویر خیال». مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز. 45 (127). 103-133.
- فتوحی، محمود (1401). بلاغت تصویر. چ 2. تهران: سخن.
- فرشیدورد، خسرو (۱۳۷۳). دربارۀ ادبیات و نقد ادبی. تهران: امیرکبیر.
- قدیانی، عباس (۱۳۷۶). فرهنگ فشردۀ تاریخ ایران از آغاز تا پایان قاجاریه. چ 1. تهران: جاودان خرد.
- کرمانی، ناظم‌الاسلام (۱۳۸۷). تاریخ بیداری ایرانیان. چ 8. تهران: امیرکبیر.
- گروه نویسندگان (1393). تاریخ مجالس قانون‌گذاری در ایران (از مشروطه تا پیروزی انقلاب اسلامی). تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
- مارکام، کلمنت (۱۳۶۷). تاریخ ایران در دورۀ قاجار. ترجمۀ میرزا رحیم فرزانه. چ 1. تهران: فرهنگ ایران.
- مروارید، یونس (۱۳۷۷). از مشروطه تا جمهوری: نگاهی به ادوار مجالس قانون‌گذاری در دوران مشروطیت. ۳ جلد. چ 1. تهران: اوحدی.
- مک‌دانو، فرانک (1400). هیتلر و ظهور حزب نازی. چ 3. تهران: نی.
- ملک‌زاده، مهدی (۱۳۷۳). تاریخ انقلاب مشروطیت ایران. ۷ جلد. چ 4. تهران: علمی.
- مهرکی. ایرج؛ بصیرپور، منصوره (۱۳۹۵). «خاستگاه تصاویر اجتماعی‌ـ‌سیاسی در شعر صائب تبریزی». مطالعات زبان و ادبیات غنایی. 6 (20). 30-21.
- میرصادقی، میمنت (1385). واژه‌نامۀ هنر شاعری (فرهنگ تفصیلی اصطلاحات فن شعر و سبکها و مکتبهای آن). چ 3. تهران: کتاب مهناز.
- نجمی، ناصر (1370). از سیدضیاء تا بازرگان. تهران: گلشایی.
- نوروزی، یعقوب (1394)، «نگاهی به منابع الهام شاملو در تصویرپردازی». دانشگاه سمنان: مطالعات زبانی و بلاغی. 6(11). 143-164.
- نوریعلاء، اسماعیل (1348). صور و اسباب در شعر امروز ایران. چ 1. تهران: بامداد. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1 |
||