پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 651 |
| تعداد مقالات | 9,503 |
| تعداد مشاهده مقاله | 68,339,166 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 47,845,916 |
مطالعه تطبیقی کتیبه های مسجد سنگی و مسجد جامع شهر داراب از منظر ویژگی های تزیینی و فنی | ||
| نشریه هنرهای کاربردی | ||
| دوره 4، شماره 3 - شماره پیاپی 15، آذر 1403، صفحه 21-37 اصل مقاله (1.3 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/aaj.2025.33767.1234 | ||
| نویسندگان | ||
| اشکان رحمانی* 1؛ ساسان سامانیان2؛ نرجس گودرزیان3 | ||
| 1دانشیار، گروه هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. | ||
| 2استادیار، گروه هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. | ||
| 3دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه پژوهش هنر، موسسه آموزش عالی ارم شیراز، شیراز، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 24 فروردین 1403، تاریخ بازنگری: 13 مهر 1403، تاریخ پذیرش: 29 دی 1403 | ||
| چکیده | ||
| کتیبه نگاری در مسجد جامع متعلق به دوره سلجوقیان و مسجد سنگی محتملاً متعلق به اتابکان در شهر داراب فراوان دیده می شود و به‌طورکلی آیات قرآنی و عناوین بر در و دیوار این دو مسجد تاریخی شهر جلوه گری می کند. هدف این پژوهش بررسی و مقایسه ویژگی های تزیینی (نوع خط، نقوش، رنگ، ترکیب بندی طرح) و فنی (مصالح، تکنیک کار، نحوه اجرا، ابزار) کتیبه های مسجد سنگی و مسجد جامع شهر داراب است. این مطالعه به شناسایی ویژگی های هر یک از این کتیبه ها کمک می کند و در پی پاسخ به این پرسش است که چه شباهت ها و تفاوت هایی در ویژگی های تزیینی و فنی کتیبه های مسجد سنگی و مسجد جامع داراب وجود دارد؟ روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی و رویکرد آن تطبیقی است و جمع آوری اطلاعات در آن، به صورت مطالعات اسنادی و مشاهدات میدانی انجام پذیرفته‌است. ضرورت این پژوهش در شناخت دقیق تر و عمیق تر از میراث فرهنگی و هنری داراب نهفته است. با توجه به اهمیت کتیبه ها در تاریخ نگاری و تزیینات معماری، تحلیل این آثار می تواند به حفاظت و حفظ آن ها و همچنین افزایش آگاهی عمومی از ارزش های فرهنگی این منطقه کمک کند. این پژوهش از مبانی نظری هنر اسلامی، تاریخ هنر و همچنین مطالعات تزیینی و فنی در معماری اسلامی بهره می برد. به‌علاوه، تحلیل های تاریخی در زمینه تاثیرات فرهنگی و محلی بر هنر نیز مورد توجه قرار می گیرد. یافته های پژوهش نشان می دهد تزیینات این دو مسجد تاریخی داراب در محراب و مناره ها به‌چشم می آیند، شباهت آن ها در تزییناتی است که شامل خطوط می شود. تفاوت ها در کتیبه های دو مسجد سنگی و مسجد جامع بیش از همه در نوع خطوط و جنس مصالح به‌کاررفته مشاهده می شود و با توجه به بررسی متون کتیبه های مسجد سنگی و مسجد جامع داراب این گمان تقویت شد که طراحی و اجرا تزیینات در کتیبه های مسجد جامع کامل تر از تزیینات کتیبه های مسجد سنگی به‌نظر می رسد. به‌طور کلی موضوعات کتیبه های مسجد سنگی صرفاً تاریخی و بیشتر شامل تاریخ ساخت مسجد و بانی بنا و به خط ثلث می باشد اما در مناره های مسجد جامع داراب کتیبه هایی با محتوای آیات قرآن و اسماء متبرک با اشکال تزیینی و به خط کوفی بنایی دیده می شود، این کتیبه ها شاخص ترین و متعددترین کتیبه ها در مساجد داراب هستند که در قالب نوشته برجسته و هندسی اجرا شده اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مسجد جامع؛ مسجد سنگی؛ داراب؛ کتیبه | ||
| موضوعات | ||
| تزیینات معماری،فنون و تکنیک ها | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Comparative Study of the Inscriptions of the Sangi Mosque and the Grand Mosque in the City of Darab from the Perspective of Decorative and Technical Features | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ashkan Rahmani1؛ Sasan Samanian2؛ Narjes Goodarzian3 | ||
| 1Associate Professor, Department of Art, Faculty of Art and Architecture, Shiraz University, Shiraz, Iran. | ||
| 2Assistant Professor, Department of Art, Faculty of Art and Architecture, Shiraz University, Shiraz, Iran | ||
| 3Master's Degree Graduate, Art Research Department, Eram Shiraz Institute of Higher Education, Shiraz, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Inscription is abundantly observed in the Grand Mosque, belonging to the Seljuk period, and the Sangi Mosque, which is likely attributed to the Atabeg period, in the city of Darab. Generally, Quranic verses and titles adorn the doors and walls of these two historical mosques in the city. The purpose of this research is to investigate and compare the decorative (scripts type, motifs, color, design composition) and technical (materials, work techniques, execution methods, tools) features of the inscriptions of the Sangi Mosque and the Grand Mosque of Darab. This study helps to identify the characteristics of each of these inscriptions and seeks to answer the question of what similarities and differences exist in the decorative and technical characteristics of the inscriptions of these mosques. The research methodology is descriptive-analytical, with a comparative approach, and data collection is based on library studies and field observations. The necessity of this research lies in a more detailed and deeper understanding of the cultural and artistic heritage of Darab. Considering the importance of inscriptions in historiography and architectural decorations, the analysis of these works can help to protect and preserve them as well as increase public awareness of the cultural values of this region. This project uses the theoretical foundations of Islamic art, art history, as well as decorative and technical studies in Islamic architecture. In addition, historical analyzes in the field of cultural and local influences on art are also considered. The findings of the research indicate that the decorations in these two historical mosques of Darab are most prominent in the mihrabs and minarets, their similarity is in the decorations that include scripts. The differences in the inscriptions of the two Sangi mosques and the Grand Mosque can be seen mostly in the type of scripts and materials used. Based on the examination of the inscriptions of the Sangi Mosque and the Grand Mosque of Darab, it appears that the design and execution of the decorations in the inscriptions of the Grand Mosque are slightly more refined compared to those of the Sangi Mosque. Overall, the themes of the inscriptions in the Sangi Mosque are purely historical, mainly including the date of the mosque's construction and the name of its founder, written in Thuluth script. In contrast, the minarets of the Grand Mosque of Darab feature inscriptions with Quranic verses and blessed names, decorated with Kufic Banna'i script. These inscriptions are the most distinctive and numerous in the mosques of Darab, executed in the form of raised and geometric writing. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Grand Mosque, Sangi Mosque, Darab, Inscription | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 18 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 11 |
||