پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شمارهها | 677 |
| تعداد مقالات | 9,871 |
| تعداد مشاهده مقاله | 69,991,647 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 49,279,521 |
تحلیل آمایش سرزمین با استفاده از شاخص های تمرکز با محوریت توسعه پایدار و مدیریت زنجیره ارزش | ||
| مدیریت زنجیره ارزش راهبردی | ||
| مقاله 2، دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 6، آبان 1404، صفحه 27-52 اصل مقاله (892.84 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/svcm.2025.37952.1029 | ||
| نویسنده | ||
| سیدمحمد مستولی زاده* | ||
| استادیار گروه آموزشی اقتصاد، دانشکده اقتصاد،مدیریت و علوم اداری، دانشگاه سمنان ، سمنان، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 26 خرداد 1404، تاریخ بازنگری: 21 مرداد 1404، تاریخ پذیرش: 08 مهر 1404 | ||
| چکیده | ||
| سابقه و اهداف: آمایش سرزمین بهعنوان یکی از ابزارهای کلیدی در توسعه پایدار و مدیریت زنجیره ارزش، نقش مؤثری در تعادلبخشی به توزیع جمعیت، فعالیتها و منابع در سطح ملی و منطقهای ایفا میکند. روشها: در این پژوهش، با تمرکز بر شاخصهای کمی تمرکز نظیر شاخص هرفیندال–هیرشمن و نسبت تمرکز، به تحلیل الگوی تمرکز پراکندگی جمعیت، تمرکز تولید ناخالص داخلی و تمرکز ظرفیت صنعتی کشور پرداخته شده است. یافتهها: یافتههای پژوهش نشان میدهد که عدم تناسب پراکندگی جمعیت با میزان تولید ناخالص داخلی در همه استان ها، نمایانگر عدم توزیع بهینه فعالیتهای اقتصادی و امکانات در پهنه سرزمین میباشد. نتیجهگیری: توزیع ظرفیتهای صنعتی در سطح کشور متناسب با پراکندگی جمعیت نیست، این عدم تعادل، نشاندهنده گسست در زنجیره ارزش ملی و ناکارآمدی در بهرهگیری از توانمندیهای منطقهای است. در این راستا، استفاده از شاخصهای تمرکز بهعنوان ابزارهای تحلیلی، میتواند در بازنگری سیاستهای توسعه پایدار، اولویتبندی سرمایهگذاریهای منطقهای، و ارتقای بهرهوری زنجیرههای ارزش نقشی کلیدی ایفا کند. این مطالعه پیشنهاد میدهد که پیوند میان سیاستهای آمایش سرزمین، توسعه پایدار و مدیریت زنجیره ارزش باید با نگاهی فضامحور و عدالتمحور تقویت گردد. | ||
| کلیدواژهها | ||
| آمایش سرزمین؛ شاخص تمرکز هرفیندال-هیرشمن؛ شاخص نسبت تمرکز؛ مدیریت زنجیره ارزش | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| "An Analysis of Spatial Planning through Concentration Indices: Emphasizing Sustainable Development and Value Chain Management" | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyed Mohammad Mostolizadeh | ||
| Assistant Professor, Department of Economics, Faculty of Economics, Management and Administrative Sciences, Semnan University, Semnan, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Background and Objectives: Spatial planning, as one of the key tools for achieving sustainable development and managing value chains, plays a crucial role in balancing the distribution of population, activities, and resources at both national and regional levels. Methods: This study focuses on quantitative concentration indices—such as the Herfindahl-Hirschman Index and the Concentration Ratio—to analyze the spatial patterns of population distribution, GDP concentration, and industrial capacity across the country. Results: The findings reveal a significant mismatch between population distribution and the share of GDP across provinces, indicating suboptimal allocation of economic activities and resources across the territory. Conclusion: The spatial distribution of industrial capacities does not align with population dispersion, highlighting a disconnection within the national value chain and inefficiencies in leveraging regional potential. In this context, concentration indices serve as analytical tools that can support the revision of sustainable development policies, guide the prioritization of regional investments, and enhance the efficiency of value chains. The study suggests that stronger spatial and equity-oriented integration of spatial planning, sustainable development, and value chain management is essential. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Spatial Planning, Herfindahl–Hirschman Index (HHI), Concentration Ratio (CR), Value Chain Management | ||
| مراجع | ||
|
منابع ارزیابی جایگاه محیط زیستی ایران در شاخصهای بینالمللی. (1403). تهران: مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی. خنیفر، ح.، و ملکی، ح (1393). مقدمهای بر مدیریت آمایش سرزمین در ایران و جهان. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور. ذکایی، م. (1394). گزارش ملی وضعیت محیط زیست ایران 92-1383. تهران: سازمان حفاظت محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی. زیاری، ک. (1382). آمایش سرزمین: مبانی، روشها و کاربردها. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. شریفزادگان، م. ح.، و رضوی دهکردی، س. ا. (1389). ارزیابی فرایند برنامهریزی آمایش سرزمین در ایران و راهکارهای بهبود آن. علوم محیطی، 7(4). صالحی، ا.، و پوراصغر سنگاچین، ف. (1388). تحلیلی بر موانع فراروی آمایش سرزمین در ایران. فصلنامه راهبرد، 18(52). صنیعی، ا. (1390). آمایش سرزمین راهی بهسوی تعادل نظام شهری و توسعهیافتگی. ماهنامه بررسی مسائل و سیاستهای اقتصادی، 9 و 10. ضوابط ملی آمایش سرزمین. (1394). تهران: شورای آمایش سرزمین. مجموعه دادهها و اطلاعات دریافتی از مرکز آمار ایران و بانک مرکزی. مجموعه مطالعات منطقهای و آمایش سرزمین در ایران. (1394). بررسی نظام برنامهریزی استانی در ایران با تأکید بر ساختار شورای برنامهریزی و توسعه استان. تهران: معاونت پژوهشهای اقتصادی. مرکز ملی آمایش سرزمین ایران. . (1392) راهنمای آمایش سرزمین. تهران.
Bamber, P., Fernandez-Stark, K., & Taglioni, D. (2020). Supply Chain Resilience and Regional Development. World Bank. Barca, F., McCann, P., & Rodríguez‐Pose, A. (2012). The case for regional development intervention: Place-based versus place-neutral approaches. Journal of Regional Science, 52(1), 134–152. https://doi.org/10.1111/j.1467-9787.2011.00756.x Bristow, G. (2010). Critical reflections on regional competitiveness: Theory, policy and practice. Routledge. Coenen, L., Benneworth, P., & Truffer, B. (2012). Toward a spatial perspective on sustainability transitions. Research Policy, 41(6), 968–979. https://doi.org/10.1016/j.respol.2012.02.014 Cohen Shacham, E., et al. (2024). Nature-based solutions in spatial planning for climate adaptation. Global Change Biology. Connell, D. J. (2014). Agricultural land use planning in Canada. University of Northern British Columbia. Cubin, D. (1993). FAO development series. Food and Agriculture Organization of the United Nations.
European Commission. (2021). Territorial Agenda 2030: A future for all places. Faludi, A. (2000). The performance of spatial planning. Planning Practice and Research, 15(4), 299–318. https://doi.org/10.1080/713691907 Fessehaie, J. (2012). What determines the breadth and depth of Zambia’s backward linkages to copper mining? Resources Policy, 37(4), 443–451. https://doi.org/10.1016/j.resourpol.2012.06.003 Guidance notes on tools for pollution management. World Bank Group Publication. Hansen, N. M. (1978). Development from Above: The Center-Down Development Paradigm. In Regional Development Theory. Herzog, R. H., et al. (2022). Identifying public values and spatial conflicts in urban planning. arXiv. https://arxiv.org/abs/2207.04719 Humphrey, J., & Schmitz, H. (2002). How does insertion in global value chains affect upgrading in industrial clusters? Regional Studies, 36(9), 1017–1027. https://doi.org/10.1080/0034340022000022198 Kaplinsky, R., & Morris, M. (2001). A Handbook for Value Chain Research. IDRC. Kumar, A., & Lee, J. (2023). Spatial resilience of value chains under global crises: Insights from COVID-19 impacts. International Journal of Production Economics, 254, 108624. Li, G., et al. (2022). Spatial planning implementation effectiveness: Review and research prospects. Land, 11, 1279. Li, X., Huang, G., & Xu, S. (2022). Smart agriculture and value chain integration: A spatial planning perspective. Computers and Electronics in Agriculture, 199, 107066. Liang, X., & Kang, Y. (2024). A review of spatial network insights and methods. arXiv. https://arxiv.org/abs/2406.14692 McCann, P., & Ortega-Argilés, R. (2015). Smart specialisation, regional growth and applications to EU cohesion policy. Regional Studies, 49(8), 1291–1302. https://doi.org/10.1080/00343404.2013.799769 Metternicht, G. (2017). Land use planning. Global Land Outlook. MDPI. (2024). Special Issue on Spatial Planning and Land-Use Management. Neven, D., Odera, M. M., Reardon, T., & Wang, H. (2009). Kenyan supermarkets, emerging middle-class, and food demand: Implications for agrifood systems. Journal of Food Distribution Research, 40(3), 1–14. OECD. (2021). Rural Well-being: Geography of Opportunities. OECD Publishing. Porter, M. E. (1985). Competitive Advantage: Creating and Sustaining Superior Performance. Free Press. Porter, M. E., & Kramer, M. R. (2019). Creating shared value. Harvard Business Review. Rodriguez-Pose, A., & Crescenzi, R. (2008). Research and development, spillovers, innovation systems, and the genesis of regional growth in Europe. Regional Studies, 42(1), 51–67. https://doi.org/10.1080/00343400701654186 Rodríguez-Pose, A. (2018). The revenge of the places that don’t matter (and what to do about it). Cambridge Journal of Regions, Economy and Society, 11(1), 189–209. https://doi.org/10.1093/cjres/rsx024 Scott, A. J. (2001). Global City-Regions: Trends, Theory, Policy. Oxford University Press. Scott, A. J., & Storper, M. (2003). Regions, globalization, development. Regional Studies, 37(6–7), 579–593. https://doi.org/10.1080/0034340032000108697 Shirani, K., & Yazdani, S. (2019). Value chain development and regional resilience in Iran: A case study of saffron industry. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 50(3), 489–506. Smith, J., & Zhang, T. (2024). Spatial concentration indices for smart transportation infrastructure development. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 157, 303–316. Thackway, R. (2018). Land use in Australia. UN-Habitat. (2020). Strategic Spatial Planning and the 2030 Agenda. UNIDO. (2022). Value Chain Development for Inclusive and Sustainable Industrial Development. Wang, Y., Chen, L., & Zhao, H. (2023). AI-driven spatial analysis for sustainable land use planning. Journal of Environmental Management, 325, 116548. World Bank. (2017). Agribusiness Indicators: Synthesis Report. Washington, DC: World Bank. Yuen, B. (2007). Guiding spatial changes: Singapore urban planning. National University of Singapore. Ziari, K. (2003). Spatial Planning: Fundamentals, Methods, and Applications. University of Tehran Press.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 187 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 81 |
||