پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 628 |
| تعداد مقالات | 9,179 |
| تعداد مشاهده مقاله | 67,530,103 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,064,761 |
نقد بلاغیِ هدایه‌المتعلّمین فی‌الطّب (نخستین فرزندنامه در باب پزشکی) | ||
| مطالعات زبانی و بلاغی | ||
| مقاله 7، دوره 11، شماره 22، آبان 1399، صفحه 191-218 اصل مقاله (655.57 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/jlrs.2019.18125.1521 | ||
| نویسندگان | ||
| سیدمهدی رحیمی1؛ صبا جلیلی جشن آبادی* 2؛ اکبر شایان سرشت3؛ زینب نوروزی4 | ||
| 1دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند (نویسنده مسئول) | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند | ||
| 3دانشیار ربان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند | ||
| 4دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند | ||
| تاریخ دریافت: 04 تیر 1398، تاریخ بازنگری: 03 آذر 1398، تاریخ پذیرش: 05 آذر 1398 | ||
| چکیده | ||
| نقد بلاغی یکی از انواع نقد است که به چگونگی استفادۀ آگاهانۀ فرستنده از زبان یا هر نماد دیگر، پاسخ گیرنده و موقعیت یا بافتی که ارتباط در آن برقرار می‌شود، می‌پردازد. اثر ادبی یا غیرادبی هنگامی به پروردگی می‌رسد که خاصیت اقناعی داشته باشد و اثری موفق است که در زمینۀ خاص مورد نظر، بیشترین تأثیر را بگذارد. فرزندنامه‌نویسی، یکی از گونه‌های ادبیات تعلیمی است که پیشینه‌ای کهن دارد. آموزش اصول بهتر زیستن، اخلاق، پزشکی، سیاست، نجوم، دین و... به فرزندان از گذشته های دور تاکنون دغدغة پدران و مادران بوده است و به صورت کتبی (نامه، کتاب) و شفاهی صورت می‌گرفته است. هدایه المتعلّمین فی الطّب، نخستین فرزندنامۀ پزشکی به زبان فارسی است که نویسنده، آن را به خواهش پسرش نگاشته است. اخوینی در مقدّمۀ کتاب با صراحت بیان می‌کند که این اثر را برای تعلیم علم پزشکی به روشی آسان به مبتدیان نوشته است. با توجه به قدمت این اثر و نیز غرض نویسنده که تأثیر گذاری (بلاغت) بر مخاطب خاص است، به نظر می‌رسد این کتاب می‌تواند نمونه‌ای مناسب برای تحلیل بلاغی باشد. روش تحقیق این جستار، توصیفی- تحلیلی است که با رویکرد نقد بلاغی انجام شده است. نتایج حاصل از این بررسی نشان می‌دهد که نویسندۀ این اثر با بهره‌گیری از شگردهای بلاغی، تشبیه‌های محسوس، ذکر مثال، آوردن اَشکال، بیان تجربه‌های شخصی، توجه به مقتضای حال و مقام، پرهیز از درازگویی‌های بی‌فایده، به‌کارگیری وجه خطابی و امری، داشتن لحن انتقادی و صادقانه و... توانسته است به هدف خود برسد و از انجام تعهّد نگارش کتابی آسان و سبک به اندازۀ توان مبتدیان، برآید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ادبیات تعلیمی؛ نقد بلاغی؛ اندرزنامه؛ فرزندنامه؛ هدایه المتعلّمین فی الطّب؛ اخوینی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Rhetorical Critique of Hedayatol Motealemin fi Teb (The first child letter about medicine) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sayed Mahdi Rahimi1؛ Sabaa Jalili Jashnabadi2؛ Akbar Shayan seresht3؛ Zeinab Norouzi4 | ||
| 1University of Birjand | ||
| 2birjand university | ||
| 3University of Birjand | ||
| 4Associate professor in Persian language and literature, University of Birjand | ||
| چکیده [English] | ||
| Rhetorical critique is one type of critique dealing with how the sender uses the language or any other symbol intentionally, the respondent and the location or context in which the communication is made. When a literary or non-literary work comes to being that has a persuasive effect and a work is called successful which has the greatest effect on the particular subject matter. Child letter is a type of didactic literature with an ancient background. The teaching of principles for better life in society, ethics, medicine, politics, astronomy, religion and so on are those teachings that dedicated fathers have left for their children in the oral form or sometimes in the form of letter and book from previous periods up to now. Hedayatol Motealemin fi Teb is the first book of child letter about medicine in Persian that the writer wrote it by his son’s request and clearly states that it was written for teaching medicine to beginners in an easy way. Given the importance of this work and having specific audience and subject, it is a suitable example for rhetorical analysis. Using tangible similes, examples, forms, personal experiences, paying attention to the current state, avoiding the useless verbalization, vocative and imperative face, having a critical and honest tune, Akhaveini could achieve his goal and fulfill his obligation for writing an easy and simple book for beginners. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Rhetorical critique, Didactic literature, Child letter, Hedayatol Motealemin fi Teb | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم. - احمدی، محمد (1393)، درآمدی بر جایگاه فرایند اقناع در فنّ خطابه و مطالعات ادبی، پژوهش‌نامۀ نقد ادبی و بلاغت، شمارة 2، صص 93-111. - احمدی، محمد (1396)، جایگاه نقد رتوریکی در نظریه‌ها و مطالعات ادبی، دوفصلنامۀ بلاغت کاربردی و نقد بلاغی، سال اول، شمارة 1، صص 49-63. - احمدی، محمد (1397)، رتوریک؛ از نظریه تا نقد، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - اخوینی بخاری، ابوبکر (1344)، هدایه المتعلّمین فی الّطب، به کوشش جلال متینی، مشهد: دانشگاه مشهد. - ارزانی، محمداکبر (1381)، میزان الطّب، به‌کوشش هادی نصیری، چ1، قم: مؤسّسۀ فرهنگی سماء. - ارسطو (1377)، اخلاق نیکوماخوس، ترجمۀ محمدحسن لطفی، تهران: طرح نو. - اسلامی ندوشن، محمدعلی (1397)، نامه به فرزند؛ پندنامۀ دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن، چ1، تهران: سبزه. - اکبری، زینب و رجاء ابوعلی (1397)، بلاغت تمثیل در پرتو رویکردهای مختلف بلاغی، دوفصلنامۀ مطالعات زبانی و بلاغی، سال نهم، شمارة 18، صص 7-38. - تفضّلی، احمد (1376)، تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام، به‌کوشش ژاله آموزگار، تهران: سخن. - جرجانی، عبدالقاهر(1361)، اسرار البلاغه، ترجمۀ جلیل تجلیل، تهران: دانشگاه تهران. - خدادوست، کاظم (1391)، گفتاری دربارۀ زندگی و آثار ابوبکر اخوینی بخاری، مجلّۀ ایرانی اخلاق و تاریخ پزشکی، دورۀ پنجم، شمارة 3، صص 1-8.. - درایتی، مصطفی (1390)، فنخا، فهرستگان نسخه‌های خطی ایران، تهران: سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران. - دیانی، محمدعلی و صبورا مدرسی (1394)، فرزندنامه؛ درنگی بر فرزندنامه‌های مشاهیر و نام‌آوران، ساری: روش روشن. - ریچاردز، آی.ا. (1382)، فلسفۀ بلاغت، ترجمۀ علی محمّدی آسیابادی، چ1، تهران: قطره. - زمانی، رضا (1396)، نامه‌ای به فرزندم.، ج1، چ2، تهران: مؤلف با همکاری و حمایت معنوی کمیسیون ملّی یونسکو. - شبانکاره‌ای، محمد بن علی (1376)، مجمع الأنساب، به کوشش میرهاشم محدث، چ2، تهران: امیرکبیر. - شریف حسینی، ابوطالب (1387)، منهاج الصّناعه، با مقدمه محمّدمهدی اصفهانی، تهران: مؤسّسۀ مطالعات تاریخ پزشکی ایران. - شفیعی‌کدکنی، محمدرضا (1375)، صور خیال در شعر فارسی، چ6، تهران: آگاه. - صحفی، محمد (1371)، دورۀ کامل قصّه‌های قرآن. قم: اهل بیت. - صفا، ذبیح‌الله (1387)، تاریخ ادبیات در ایران، چ18، تهران: فردوس. - طبری، محمد بن جریر (1362)، تاریخ طبری، ج13، ترجمۀ ابوالقاسم پاینده، تهران: اساطیر. - عنصرالمعالی کیکاوس بن اسکندر (۱۳7۷)، قابوس‌نامه، تصحیح غلام‌حسین یوسفی. تهران: علمی و فرهنگی. - فتوحی رودمعجنی، محمود (1385)، بلاغت تصویر. تهران: سخن. - فرای، نورتروپ (1377)، تحلیل نقد، ترجمۀ صالح حسینی، تهران: نیلوفر. - فوشه‌کور، شارل هانری دو (1377)، اخلاقیات؛ مفاهیم اخلاقی در ادبیات فارسی از سدۀ سوم تا هفتم هجری، ترجمۀ محمّدعلی امیرمعزّی و عبدالمحمّد روح‌بخشان، تهران: مرکز نشر دانشگاهی و انجمن ایران‌شناسی فرانسه در ایران. - کرامتی، یونس (1380)، بررسی منابع هدایه المتعلّمین فی الطّب، مجلۀ مقالات و بررسی‌ها، شمارة 69، صص 177 -184. - کلانتری، محمّد (1394)، هدایه المتعلّمین فی الطّب، اولین کتاب پزشکی نوشته شده در زبان پارسی، فصلنامۀ پژوهش در تاریخ پزشکی، سال 4، شمارة 2، صص 99-108. - گزنفون (1342)، کوروش‌نامه، ترجمۀ رضا مشایخی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. - لونگینوس (1379)، رسالۀ لونگینوس در باب شکوه سخن، ترجمۀ رضا سیدحسینی، تهران: آگاه. - متینی، جلال (1344)، هدایه المتعلّمین فی الطّب، قدیم‌ترین کتاب طبّی فارسی، مجلّۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، سال اول، شمارة 1، صص 49-62. - مکاریک، ایرنا ریما (1390)، دانشنامۀ نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمۀ مهران مهاجر و محمّد نبوی، تهران: آگه. - منزوی، احمد (1382)، فهرست‌وارۀکتاب‌های فارسی، تهران: مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی. - نظامی عروضی سمرقندی (1327)، چهار مقاله، تصحیح محمد قزوینی، به کوشش محمد معین، چ1، تهران: ارمغان. - نهرو، جواهرلعل (1391)، نامۀ پدری به دخترش، ترجمۀ محمود تفضّلی، تهران: علمی و فرهنگی. - هنر، علی‌محمّد (1375)، تأمّلی در هدایه المتعلّمین فی الطّب، مجلۀ آیینۀ پژوهش، دورۀ 7، شمارة 41، صص 58-65. - Dickens, Charles (2012), The Letters of Charles Dickens, Ed. by Graham Storey; Tillotson and Nina Burfis, Pub: Create Space Independent Publishing Platform. - Dormer Stanehope, Philip (2012), Letters to Son on the Art of Becoming a Man of the World and a Gentleman 1748, (Retrirved from: htpp:// B-ok.xyz) - Janson, Tore (1964), Latin Prose Prefaces: Studies in Literary Conventions, Stockholm: Almqvist&Wiksell, (doanlowded from: www.academia.edu/533421/Latin(. - Kennedy, George Alexander (1984), New Testament Interpretation through Rhetorical Criticism, Chapel Hill: University of North Carolina Press. - Kennedy, George Alexander (1994), A new History of Classical Rhetoric, New Jersey: Princeton UP. - Wright Louis B. (1961), Advice to a son: precepts f lord Burghley, sir Walter Raleigh, and francs Osborne, Folger library, June 24. - Nerburn, Kent (1999), Letters to My Son: A Father's Wisdom on Manhood, Life, and Love, Foreword by: Richard Carlson, Pub: New World Library. - Lawson, Dorie McCullough (2004), Posterity: Letters of Great Americans to Their Children, Pub: Anchor. - LeMoine, Fannie. J (1991), Parental Gifts: Father-Son Dedications and Dialogues in Roman Didactic Literature, Illinois Classical Studies, Vol. 16, No. 1/2 (SPRING/FALL 1991), pp. 337-366. Published.By: University of Illinois Press. - Osborne, Francs (1658), Advice to a Son; or Directions for your Better Conduct, Ed.By: Thomas Robinson, 6th edition (Retrirved from: htpp://B-ok.xyz). - Raleigh, Sir Walter (1939), Sir Walter Raleigh Instructions to his son and to posterity, Pub: Roanke Island Historical Association. - Ustick, W. Lee (1932), Advice to a Son: A Type of Seventeenth-Century Conduct, BookStudies in Philology, Vol. 29, No. 3 (Jul., 1932), pp. 409-441, Published by: University of North Carolina Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 397 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 429 |
||