پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 628 |
| تعداد مقالات | 9,179 |
| تعداد مشاهده مقاله | 67,528,968 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,063,779 |
مشروعیّت سنجی اشتراط قرارداد مشارکت مدنی به عاملیّت تبرّعی | ||
| مطالعات فقه و حقوق اسلامی | ||
| مقاله 4، دوره 12، شماره 23، اسفند 1399، صفحه 97-122 اصل مقاله (527.44 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/feqh.2020.19825.2347 | ||
| نویسندگان | ||
| عبدالرضا رضائی* 1؛ طاهر علیمحمدی2؛ کریم کوخایی زاده3 | ||
| 1دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه ایلام، ایلام، ایران | ||
| 2دانشیار فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه ایلام، ایلام، ایران (نویسنده مسئول) | ||
| 3استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه ایلام، ایلام، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 04 اسفند 1398، تاریخ بازنگری: 11 اردیبهشت 1399، تاریخ پذیرش: 12 اردیبهشت 1399 | ||
| چکیده | ||
| یکی از قرارداد های مرسوم در نظام بانکداری ایران، قرارداد مشارکت مدنی، برگرفته از شرکت عنان در فقه امامیّه است. بر اساس ماده 7 قرارداد نمونه مشارکت مدنی بانک مرکزی مصوّب 1392 اداره امور شرکت، تبرّعاً بر عهده شریک با نظارت بانک و طبق اسناد مورد توافق گذاشته شده است. با توجه به این که در شرکت عنان و به تبع آن در قرارداد مشارکت مدنی، عامل، مستحقّ أجرت خواهد بود واز طرفی، تبرّعی بودن عامل در قرارداد مشارکت مدنی شرط شده و توسّط بانک مورد اجرا قرار گرفته است، از اینرو، بررسی صحّت و مشروعیّت چنین شرطی در ضمن قرارداد مذکور از اهمیّت خاصّی برخوردار است. در این تحقیق که به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته، ثابت شده است که شرط تبرّع، به دلیل عدم پیش بینی استحقاق اجرت برای عامل، به عنوان شرطی تحمیلی و بدون رضایت شریک، شرطی خلاف مقتضای شرع و ذات عقد و در نتیجه، باطل است و سبب تبدیل و تغییر ماهیّت قرارداد مشارکت مدنی به قرض ربوی خواهد شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرارداد مشارکت مدنی؛ شرط تبرّع؛ شرکت عنان؛ قرض ربوی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Validation of the stipulating the Civil Partnership Contract to Gratuitous agency | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Abdolreza Rezaei1؛ Taher Alimohammadi2؛ Karim Kokhaii3 | ||
| 1ilam University student | ||
| 2ilam University | ||
| 3ilam University | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the common contracts in the Islamic banking system is the civil partnership contract adopted from voluntary trade partnership in Imamiah jurisprudence. According to Article 7 of civil partnership contract, taken from their participation in the Central Bank’s Civil partnership model, that was approved in 2013, the responsibility for managing the company's affairs is voluntarily (gratuitously) on the partner under the supervision of the bank and based on the agreed upon documents. As in voluntary trade partnership (properties partnership) and consequently, in the civil participation contract, the agent is entitled to be paid, gratuitousness of the bank partner agency in the civil partnership contract will question its legitimacy. Therefore, the investigation of the authenticity and legitimacy of such a condition of the above mentioned contract is of paramount importance. In the present research, which was conducted using descriptive analytical method, it was found that the gratuitous contract is contrary to the Islamic law and the nature of the contract. As a result, it is void and will turn the nature of the civil contract into a prohibited loan based on the religious norms. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Civil partnership contract, Gratuitous condition, Voluntary trade partnership, usurious loan | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم. - ابن ابی جمهور، محمد (1405ق)، عوالی اللّئالی، ج1و2، قم: دار سید الشهداء. - ابن برّاج طرابلسی، عبدالعزیز (1407ق)،المهذّب،ج2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. - ابن عباد، اسماعیل (1414ق)، المحیط فی اللغه، ج2، بیروت: عالم الکتاب. - ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق)، لسان العرب، چ3، بیروت: دار الفکر. - اردبیلی(مقدّس)، احمد بن محمد (1421ق)، زبده البیان فی احکام القرآن، تحقیق: رضا استادی و علی اکبر زمانی نژاد ، قم: مؤمنین. - اصفهانی، محمد حسین (بی تا)، حاشیه بر مکاسب، ج1، چاپ سنگی، بی جا. - امامی، سید حسن (1374)، حقوق مدنی، ج1و2، تهران: کتابفروشی اسلامیه. - انصاری(شیخ)، مرتضی بن محمدامین (1415ق)، کتاب المکاسب، ج3و5و6، قم: کنگره بزرگداشت شیخ اعظم انصاری(ره). - انصاری(شیخ)، مرتضی بن محمدامین (بی تا)، فرائد الاصول، قم: مجمع الفکر الاسلامی. - ایزانلو، محسن (1390)، شروط محدود کننده و ساقط کننده مسئولیت در قراردادها، تهران: شرکت سهامی انتشار. - آخوند خراسانی، محمدکاظم (1412ق)، کفایه الأصول، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. - تبریزی، میرزا جواد (1385)، استفتائات جدید، قم: سرور. - تقی زاده، ابراهیم؛ احمدی، افشین (1394)، جایگاه شروط غیر منصفانه در حقوق ایران با نگاهی به ماده «46» قانون تجارت الکترونیکی، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، 19، 9-42. - جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی (1414ق)، مسالک الأفهام الی تنقیح شرائع الاسلام، ج4، بیروت: مؤسسه البلاغ. - حرّ عاملی، محمد بن حسن (بی تا)، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، ج10، قم: مؤسسه آل البیت. - حسینی حائری، کاظم ( 1421ق)، فقهالعقود، ج1، قم: مجمع الفکر الإسلامی. - حسینی مراغی، سید میرعبدالفتاح (1417ق)، العناوین، ج2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. - حسینی واسطی زبیدی، محمدمرتضی (1414ق)، تاج العروس من جواهر القاموس، ج13، بیروت: دار الفکر. - حلّی(علامه)، حسن بن یوسف (1418ق)، قواعد الأحکام، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. - حلّی(فخرالمحققین)، محمد بن حسن بن یوسف (1387)، ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، قم: اسماعیلیان. - خمینی(امام)، سید روح الله (1375)، استفتائات جدید، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. - خمینی(امام)، سید روح الله (1413ق)، تحریر الوسیله، ج1، قم: مطبوعات دار العلم. - خمینی(امام)، سید روح الله (1421ق)، کتاب البیع، ج1،تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). - خوئی، سید ابوالقاسم (1420ق)، المستند فی شرح العروه الوثقی، قم: مؤسسه احیاء آثار الامام الخوئی. - داورزنی، حسین؛ رضوی، سید محمد (1393)، امکان سنجی تعمیم عقد مضاربه به تمام فعالیت های تجاری، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 11، 94-77. - درویش زاده، محمد (1387)، گزیده ای از پایان نامه های علمی در زمینه حقوق مدنی، ج5، تهران: جاودانه. - راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق)، مفردات الفاظ القرآن، لبنان: دار العلم. - رضائی دوانی، مجید (1394)، فقه معاملات جدید1و2، چ2، قم: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی. - سبحانی تبریزی، جعفر (1388)، شرکت« اعمال» در فقه اسلامی، فقه آل البیت، 59و58، 67-93. - سبزواری، عبدالاعلی (1411ق)، مهذّب الأحکام، قم: دار التفسیر. - سیّاح، احمد (1382)، فرهنگ بزرگ جامع نوین، تهران: اسلام. - سیفی مازندرانی، علی اکبر (1425ق)، دلیل تحریر الوسیله، قم: مؤسسه تنظیم و نشرآثار امام خمینی(ره). - سیوری حلّی(فاضل مقداد)، مقداد بن عبدالله سیوری (1384)، کنز العرفان فی فقه القرآن، ج2، تهران: المکتبه المرتضویّه لإحیاء الآثار الجعفریّه. - شعرانی، ابوالحسن (1419ق)، تبصره المتعلّمین فی أحکام الدین، چ5، تهران: اسلامیّه. - شهنازی، روح الله؛ پناهی، مجتبی (1394)، سنجش میزان صوری بودن قراردادهای تسهیلات بانکی، فصلنامه اقتصاد و بانکداری اسلامی، 16، 175-202. - طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم (1378ق)، حاشیه المکاسب، ج2و3، تهران: دار المعارف الإسلامیه. - طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم (1414ق)، تکمله العروه الوثقی، ج2، قم: داوری. - طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم (1419)، العروه الوثقی فیما تعمّ به البلوی، ج2و5، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. - طباطبائی(صاحب ریاض)، سید علی (1419ق)، ریاض المسائل فی بیان الاحکام بالدلائل، قم: مؤسسه النشر الإسلامی. - طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (1407ق)، کتاب الخلاف، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. - فاضل لنکرانی، محمد (1422)، الأحکام الواضحه، چ4، قم: مرکز فقه ائمه اطهار(ع). - فیروزآبادی، محمد بن یعقوب (1408ق)، القاموس المحیط، دمشق: مؤسسه النوری. - قاسم زاده، سید مرتضی؛ قربانی جویباری، محمد (1397)، اثر بطلان عقد بر شرط مستقل (توجیه و تحلیل رویه قضائی)، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، 22، 115-137. - قبولی درافشان، سید محمد مهدی؛ قبولی درافشان، سید محمدهادی (1391)، بررسی لزوم یا عدم لزوم شرائط اساسی صحّت قراردادها در مورد شروط ضمن عقد، دانش حقوق مدنی، 1/1391، 27-36. - قبولی درافشان، سید محمدمهدی؛ محسنی، سعید (1390)، تأملی فقهی- حقوقی بر ماده 575 قانون مدنی، مطالعات اسلامی: فقه و اصول، 1/87 ، 185-216. - قمی، ابوالقاسم (1371)، جامع الشّتات، تهران: کیهان. - قنواتی، جلیل (1389)، اصل آزادی قراردادی: قراردادها و شروط غیر عادلانه، مطالعات اسلامی، 1/85 ، 135-157. - کاتوزیان، ناصر (1372)، قواعد عمومی قراردادها، ج1، چ2، تهران: مدرس. - کاتوزیان، ناصر (1386)، اعمال حقوقی، چ12، تهران: شرکت سهامی انتشار. - کاتوزیان، ناصر (1389)، حقوق مدنی، ج1، تهران: کتابخانه گنج دانش. - کاتوزیان، ناصر (1393)،حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، ج3، تهران: شرکت سهامی انتشار. - کرکی(محقّق)، علی بن حسین (1414ق)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، ج8، چ2، قم: آل البیت(ع). - کریمی، عباس و مرادی، یاسر (1394)، سوء استفاده از شروط قراردادهای مشارکت مدنی در بانکداری اسلامی و مطالعه تطبیقی با آموزه های دایرکتیو اتحادیه اروپا، فصلنامه مطالعات مالی و بانکداری اسلامی، 1، 39-70. - مرادی، یاسر؛ کریمی، عباس (1396)، مسئولیّت بانک ها در عقود مشارکتی(مشارکت مدنی و مضاربه)، فصلنامه اقتصاد و بانکداری اسلامی، 1، 135-156. - مشهدی، میرزا محمد (1410ق)، تفسیر کنز الدقائق، ج3، قم: مؤسسه النشر الإسلامی. - مصطفوی، محمدکاظم (1412ق)، القواعد، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. - مطهّری(شهید)، مرتضی (1361)، بررسی فقهی مسأله بیمه، تهران: میقات. - مطهّری(شهید)، مرتضی (1371)، مسأله ربا به ضمیمه بیمه،چ4، تهران: صدرا. - مظفّر(علامه)، محمدرضا (1368)، اصول الفقه، ج1، چ3، قم: دفتر تبلیغات اسلامی. - موسویان، سید عباس (1393)، مقدّمه ای بر بانکداری بدون ربا در ایران، تهران: بانک کشاورزی. - نائینی، محمدحسین (1373)، منیه الطالب فی حاشیه المکاسب، تهران: المکتبه المحمدیّه. - نجفی(صاحب جواهر)، محمدحسن (1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج22و26، چ7، بیروت: دار احیاء التراث العربی. - نراقی، ملّا احمد (1366)، عوائدالأیام، چ2، قم: مکتبه بصیرتی. - نظرپور، محمدنقی؛ ملا کریمی، فرشته (1394)، بررسی قرارداد مشارکت مدنی بانک مرکزی از دید قواعد فقهی، فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، 57، 137-166. - نوری، میرزا حسین (1408)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج13، بیروت: مؤسسه آل البیت(ع). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 470 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 971 |
||