پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 620 |
| تعداد مقالات | 9,108 |
| تعداد مشاهده مقاله | 67,350,901 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,829,231 |
بررسی راهبردهای ایدئولوژیکی صادق هدایت در تولید گفتمان برتری ایرانیان بر اساس نظریۀ تئون وندایک (مطالعۀ موردی: درام تاریخی «پروین دختر ساسان») | ||
| مطالعات زبانی و بلاغی | ||
| مقاله 13، دوره 12، شماره 26، دی 1400، صفحه 315-344 اصل مقاله (600.73 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/jlrs.2020.21650.1801 | ||
| نویسندگان | ||
| آیلین فیروزیان پوراصفهانی1؛ رضا قنبری عبدالملکی* 2 | ||
| 1استادیار زبانشناسی همگانی دانشگاه دامغان | ||
| 2استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه دامغان (نویسنده مسئول) | ||
| تاریخ دریافت: 02 آبان 1399، تاریخ بازنگری: 30 آذر 1399، تاریخ پذیرش: 30 آذر 1399 | ||
| چکیده | ||
| جستار حاضر با هدف سنجش کارایی مربّع ایدئولوژیک در تحلیل متون نمایشی، به بررسی ناسیونالیسم نژادی در گفتمان درام تاریخی «پروین دختر ساسان» پرداخته است. این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با کاربست راهبردهای گفتمانی وندایک، چگونگی انعکاس ایدئولوژی ناسیونالیسم را در گفتمان صادق هدایت نشان می‌دهد. در پیوند با این مسئله، پرسش اصلی مقاله آن است که ایدئولوژی مؤلّف به چه نحو در متن درام آشکار شده است و در تبیین آن، چه استراتژی‌های گفتمانی دخالت داشته‌اند؟ برای دستیابی به این هدف، متن اثر به‌دقّت مطالعه شد و با تمرکز بر کنشگران خودی و غیرخودی، مؤلّفه‌های گفتمان‌محور در آن شناسایی و تحلیل گردید. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد دشمنی هدایت با اعراب به ضدّیت شدیدتری نسبت به اسلام و نژاد سامی تعمیم یافته است، چنان‌که وی در گفتمان خود با انگیزه‌های نژادی درصدد حذف این عناصر از ساحت فرهنگ و هویت ایرانی است. نویسنده با کاربست راهبردهای ایدئولوژیک، خطای «خودی»ها را در اثر خود فروکاسته و عیب‌های غیرخودی، یعنی اعراب را برجسته کرده است. در این میان، گرچه ایدئولوژی هدایت نسبت به مدرنیته که گفتمان متعالی اوست، بر زبان وی جاری نشده است، با تحلیل گفتمان اثر می‌توان به آن دست یافت. در رابطه با رویکرد نظری پژوهش، راهبردهای واژگان‌گرایی، قطبی‌سازی، تعمیم، توصیف کنشگر و تمثیل، مهم‌ترین مقوله‌های تحلیل ایدئولوژیکی در این گفتمان هستند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مربع ایدئولوژیک؛ ون دایک؛ صادق هدایت؛ ایدئولوژی؛ ناسیونالیسم | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis of Sadegh Hedayat's Ideological Strategies in Producing a Discourse of Iranian Superiority Based on Teun Van Dijk's theory (Case Study: Historical drama "Parvin, Sasan’s daughter ") | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ailin Firoozian Pouresfahani1؛ Reza Ghanbari Abdolmaleki2 | ||
| 1Damghan Universiry | ||
| 2Damghan University | ||
| چکیده [English] | ||
| The present article, with the aim of measuring the effectiveness of the ideological square in the analysis of dramatic texts, examines racial nationalism in the discourse of the historical drama "Parvin, Sasan’s daughter". This research has a descriptive-analytical approach and shows how the ideology of nationalism is reflected in Hedayat's discourse using Van Dijk's discourse strategies. In this regard, the main question of this article is: how is the author's ideology manifested in the text of the drama, and what discourse strategies have been used to explain it? To achieve this goal, the authors carefully studied the text of the work and then identified and analyzed the discourse components in it, focusing on internal and external actors. Findings show that Hedayat's enmity with the Arabs is generalized to a stronger opposition to Islam and the Semitic race. In his discourse with racial motives, the author seeks to remove these elements from the field of Iranian culture and identity. Using ideological strategies, Hedayat has reduced the error of insiders in his work and highlighted the defects of outsiders, namely the Arabs. Although the author's ideology of modernity is not directly expressed in his language, it can be achieved by analyzing the discourse of the work. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ideological Square, Van Dijk, Sadegh Hedayat, Ideology, Nationalism | ||
| مراجع | ||
|
- آزاد، امید (1387)، تجزیه و تحلیل خبر 20:30 در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات.
-آقاگل‌زاده، فردوس (1386)، تحلیل گفتمان انتقادی و ادبیات، فصلنامۀ ادب‌پژوهی، شمارۀ اول، صص 17- 27.
- آقاگل‌زاده، فردوس و مسعود دهقان (1392)، تحلیل شیوه‌های بازنمایی گزینش خبر برمبنای رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی، جستارهای زبان، دورة 5، شمارة 4، صص 1-16.
- آقاگل‌زاده، فردوس و آیلین فیروزیان پوراصفهانی (1395)، بررسی بازنمایی ایدئولوژی در متون ترجمه‌شده سیاسی انگلیسی در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی: محورهای سبک و بلاغت، مجلة زبانشناسی و گویش‌های خراسان، سال 8، شمارة 14، صص 25-49.
- اریس، آزاده (1392)، بررسی ترجمة اخبار سیاسی با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی براساس مدل سه‌وجهی، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
- پنکیوک، الستر (1378)، گفتمان‌های قیاس‌ناپذیر، ترجمۀ سید علی‌اصغر سلطانی، فصلنامۀ علوم سیاسی، شمارۀ 4، صص 118- 157.
- تایسن، لوئیس (1387)، نظریه‌های نقد ادبی معاصر، ترجمۀ مازیار حسین‌زاده و فاطمه حسینی، تهران: نگاه امروز
- جهاندیده، سینا (1396)، تحلیل گفتمان انتقادی تلمیح و ایدئولوژی با تأکید بر شعر احمد شاملو برپایۀ نظریات فرکلاف و وندایک، مجلة مطالعات نظریه و انواع ادبی، دورة 2، شمارۀ 1، صص 149-176.
- حامدی شیروان، زهرا و مهدی زرقانی (1393)، تحلیل داستان رستم و شغاد براساس مربّع ایدئولوژیک وندایک، کاوش‌نامۀ زبان و ادبیات فارسی، دورۀ 15، شمارۀ 28، صص 99- 129.
- خالوزاده، احسان، حسین حیدری تبریزی و عزیزه چالاک (1391)، ترجمة متون خبری در مجلات سیاسی فارسی براساس مدل گفتمان انتقادی وندایک، مجلة مطالعات ترجمه، دورة 10، شمارة 40، صص 67-76.
- خیرآبادی، رضا (1395)، تحلیل گفتمان انتقادی شیوة نام‌گزینی و حضور یا عدم حضور ایران در مطالب نشریة آمریکایی تایم از دهة 1920، مجلة جستارهای زبانی، دورة 7، شمارة 2، صص 33-47.
- رضایی‌پور، ابراهیم و شیوا احمدی (1395)، کارکرهای استعاره دستوری اسم‌سازی در گفتمان سیاسی فارسی و انگلیسی: رویکرد وندایک، علم زبان، دورة 4، شمارة 6، صص 60-82.
- زمانی، محمّدمهدی، کوروش صفوی و نعمت‌الله ایران‌زاده (1396)، رابطۀ زبان و قدرت در نخستین شعر نو فارسی (تحلیل گفتمان انتقادی شعر «وفای به عهد»)، فصلنامة مطالعات زبانی و بلاغی، سال 8، شمارۀ 16، صص 157-188.
- شعیری، حمیدرضا (1388)، از نشانه‌شناسی ساخت‌گرا تا نشانه- معناشناسی گفتمانی، فصلنامۀ نقد ادبی، سال دوم، شمارۀ 8، صص 33-51.
- طبری، محمّد بن جریر (1363)، تاریخ طبری، جلد 4، ترجمۀ ابوالقاسم پاینده، چ 3، تهران: اساطیر.
- غیاثیان، مریم‌السادات، بلقیس روشن، علی‌اصغر سلطانی و زهرا نامور (1393)، تحلیل ایپزودی فعالیت هسته‌ای ایران در مطبوعات غرب، جستارهای زبانی، دورة 5، شمارة 2، صص 178-206.
- فاولر، راجر و دیگران (1386)، زبانشناسی و نقد ادبی، ترجمۀ مریم خوزان و حسین پاینده، تهران: نشر نی.
- فیروزیان پوراصفهانی، آیلین، فردوس آقاگل‌زاده، ارسلان گلفام و عالیه کامبوزیا (1397)، نقش راهبردهای نحوی در بازنمایی ایدئولوژی مترجمان فارسی در متون ترجمه‌شدة مکتوب سیاسی-اجتماعی با نگاه تحلیل گفتمان انتقادی، مجلة زبانشناسی و گویش‌های خراسان، دورة 10، شمارة 19، صص 1-21.
- قانون‌پرور، محمّدرضا (1384)، در آیینۀ ایرانی، ترجمة مهدی نجف‌زاده، چ 1، تهران: فرهنگ گفتمان.
- میراحمدی، حلیمه و اطهر تجلّی اردکانی (1396)، تحلیل گفتمان اوصاف طبیعت و احوال اجتماع در اشعار مهدی اخوان ثالث براساس رویکرد وندایک، پژوهش‌های ادبی، سال 14، شمارۀ 57، صص 29- 62.
- نیازی، شهریار، مسعود فکری و زینب قاسمی (1397)، مطالعة بازنمایی ایدئولوژیک ایران در روزنامه الشرق الاوسط با تکیه بر الگوی وندایک، پژوهش ادب عربی، سال 9، شمارة 34، صص 113-135.
- هدایت، صادق (1309)، پروین دختر ساسان، تهران: کتابخانۀ فردوسی.
- وندایک، تئون (1394)، ایدئولوژی و گفتمان، ترجمۀ محسن نوبخت، چ 1 تهران: نشر سیاهرود.
- وندایک، تئون (1382)، مطالعاتی در تحلیل گفتمان (از دستور متن تا گفتمان‌کاوی انتقادی)، ترجمۀ شعبانعلی بهرام‌پور و همکاران، تهران: انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
- یارمحمّدی، لطف‌الله (1383)، گفتمان‌شناسی رایج و انتقادی، تهران: هرمس. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 534 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 351 |
||