پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شمارهها | 676 |
| تعداد مقالات | 9,865 |
| تعداد مشاهده مقاله | 69,974,767 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 49,267,429 |
بررسی فقهی و حقوقی تعارض منافع در بانک های غیر دولتی | ||
| مطالعات فقه و حقوق اسلامی | ||
| دوره 14، شماره 26، فروردین 1401، صفحه 359-386 اصل مقاله (577.64 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/feqh.2021.24960.3074 | ||
| نویسندگان | ||
| زینب نوابی مقدم1؛ علی زارع* 2؛ احمد یوسفی صادقلو3؛ جعفر جمالی4 | ||
| 1دانشجوی دکتری حقوق خصوصی ،گروه حقوق خصوصی،دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال ، تهران، ایران | ||
| 2استادیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق الهیات و علوم سیاسی ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات ،تهران ، ایران (نویسنده مسؤول) | ||
| 3استادیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق ،الهیات و علوم سیاسی ،دانشگاه آزاد اسلامی ،واحد علوم و تحقیقات، تهران ،ایران | ||
| 4استادیار گروه حقوق ، دانشکده حقوق ، دانشگاه آزاد اسلامی،واحد الکترونیک ،تهران ، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 27 شهریور 1400، تاریخ بازنگری: 02 آذر 1400، تاریخ پذیرش: 06 آذر 1400 | ||
| چکیده | ||
| بانک های غیر دولتی، بر خلاف بانک های دولتی که تأمین سرمایه و اداره آن توسط دولت انجام می شود، به موجب قانون زیرمجموعه شرکت های سهامی عام بوده، و از همین رو همواره دچار تعارض منافع است. مصداق بارز این تعارضات را میتوان در تصمیمات مدیرانی که معاملاتی را به نمایندگی و به طرفیّت شرکت هایی که اعضای خانواده یا خویشان آنان حضور داشته و یا با طرف مقابل دعوی یا دارای عداوت دنیوی می باشند جستجو نمود. این امر خود، سبب عدم بیطرفی مدیر بانک در این شرایط خواهد بود. از روش های حلّ این تعارضات، رجوع به مبانی اسلامی و فقهی است. هرچند در خصوص تکالیف این دسته از مدیران، دستور صریحی در شرع مقدّس یافت نمی شود لیکن این مسأله با توجه به عدم وجود معادل فقهی، میتواند با وحدت ملاک از احکام مشابه مانند جهات ردّ دادرس، منع شهادت در موارد عداوت، تکلیف مدیران در خصوص اموال محجوران و نیز امور وکالت و تبیین مقرّرات مناسب به دست آمده و با یاری و نظارت مستمرّ قانونی به خصوص نظارت شرعی توسط شورای فقهی بانک مرکزی - که هماکنون هم فعالیّت داشته، لیکن تصمیمات آن لازم الاجرا نبوده و تنها جنبه مشورتی دارد - تا حدود زیادی قابل حلّ باشد. این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی به تبیین موضوع و مقایسه آن با موارد مشابه در فقه پرداخته است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| بانک های غیر دولتی؛ تعارض منافع؛ شورای فقهی؛ نظارت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Jurisprudential and Legal Study of Conflict of Interest in Non-Governmental Banks | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zeinab Navabi moghadam1؛ Ali Zare2؛ Ahmad Yousefi Sadeghloo3؛ Jafar Jamali4 | ||
| 1PhD student, Department of Private Law, Islamic Azad University, Tehran Branch | ||
| 2Assistant Professor, Department of Private Law, College of Law, Theology and Political Science, Tehran science and research branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. | ||
| 3Assistant Professor, Department of Private Law, Faculty of Law, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran | ||
| 4Assistant Professor, Law Department, Faculty of Law, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Unlike governmental banks funded and run by the government, non-governmental banks are a subsidiary of public limited companies, thus always experience a conflict of interest. An obvious example of these conflicts may be found in the decisions of managers transacting on behalf of companies whose family members or relatives are there, or who have a worldly enmity or lawsuit with the other party. This will in turn lead the bank manager not to be neutral in this situation. Referring to Islamic and jurisprudential principles is one of the ways to solve these conflicts. Although there is no explicit order in the holy Sharia law regarding the duties of this group of managers, given the lack of a jurisprudential equivalent, this issue may be solved to a large extent by unitizing similar laws like rejecting the judge, prohibiting testimony about enmity, managers’ duties regarding the property of the wards, the advocacy affairs and the explanation of the appropriate regulations, and with the help as well as continuous legal supervision, especially the religious supervision by the jurisprudential council of the Central Bank that is still active but its decisions are not binding and only are advised. Relying on descriptive-analytical method, the present study explains the issue and compares it with similar cases in jurisprudence. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Non-Governmental Banks, Conflict of Interest, Jurisprudential Council, Supervision | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم.
- «نهجالبلاغه»، ترجمه محمد دشتی.
- اسکینی، ربیعا (1385)، حقوق تجارت، ج2، تهران: سمت.
- امینی، علیرضا؛ آیتی، محمدرضا (1391)، فقه استدلالی(ترجمه تحریر الروضه فی شرح اللعمه)، ترجمه: مهدی دادمرزی، قم: طه.
- پرهیزکاری، عباس؛ رزقی، ابوالفضل (1396)، تعارض منافع1. دسته بندی و مفهوم شناسی، معاونت پژوهشهای اقتصادی، مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.
- تقی زاده، خدیجه (1391)، بانکداری اسلامی دربرخی کشورهای جهان، بررسی مسائل و سیاست های اقتصادی، 6و7، 47-80.
- توحیدی، مهرداد؛ شاهی، محمدشریف؛ احمدی، محمدصادق؛ دائیکریم زاده، سعید (1399)، تحلیل ابعاد حقوقی نظارت بانک مرکزی بر نظام بانکداری در ایران، تحقیقات حقوقی حقوق خصوصی و کیفری، 45، 87-113.
- جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی (1381)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، ترجمه: اسدالله لطفی، تهران: مجد.
- جوادی آملی، عبدالله (1390)، ادب قضا در اسلام، قم: اسراء.
- خمینی(امام)، سید روح الله (1391)، تحریر الوسیله، ج4، چ4، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم: دار العلم.
- خوئی، سید ابوالقاسم (1397)، مبانی تکملهالمنهاج، ج1، ترجمه: محمدرضا شبخیز، تهران: آوا.
- رضائیان، علی (1387)، مدیریت تعارض و مذاکره، چ3، تهران: سمت.
- روحانی، علی؛ بنیطباء، مهدی (1395)، آسیبشناسی نظام بانکی، 7 نظارت شرعی بانک مرکزی، معاونت پژوهشهای اقتصادی مجلس شورای اسلامی.
- روحانی، علی؛ پرهیزکاری، عباس (1396)، ضرورت، ابعاد و وضعیت استقلال مقام ناظر بانکی در ایران، پژوهشها و سیاست های اقتصادی، 81، 33-84.
- روحانی، علی؛ بنیطباء، مهدی (1396)، پیامدهای نبود نظارت شرعی بر نظام بانکی ایران، دلالتهای سیاستی، اقتصاد اسلامی، 68، 87-117.
- زیدان، عبدالکریم (1419ق)، نظامالقضاء فی الشریعه الاسلامیه، بیروت: مؤسسه الرساله.
- سلطانی، محمد (1398)، حقوق بانکی، تهران: میزان.
- سندگل، مرتضی و دیگران (1396)، مدیریت تعارض در آثار مدیریتی مبتنی بر دیدگاه اسلام، مدیریت تحول، سال هفتم، ش 13، 95-115.
- سیفعلی یی، فاطمه؛ مروتی، سهراب؛ حسینینیا، سید محمدرضا (1399)، بازنمایی سبک های مدیریت و راهبردهای حل تعارض در قرآن کریم، مددکاری اجتماعی، 17، 190-151.
- صالحیمالستانی، حسین (1396)، پیامبر اکرم(ص) و شأن قضاوت از دیدگاه امام خمینی، پرتال امام خمینی(ره).
- صدوق(شیخ)، محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمّی (1376)، الامالی، تهران: کتابچی.
- صفری، اسفندیار، (1391)، بررسی فقهی-حقوقی اداره مال غیر(ماده 306 ق.م)، مشهد: آستان قدس رضوی.
- عرفانی، محمود (1392)، حقوق بانکی تطبیقی، تهران: جنگل.
- عزیزی، آریا (1398)، نقش مدیران بانک ها در پیشگیری از فساد اقتصادی در نظام بانکداری اسلامی، همایش علمی پژوهشی فقه و حقوق اسلامی.
- فرمهینی فراهانی، محسن؛ میرزامحمدی، محمدحسن؛ و امیرسالاری علی (1388)، بررسی تربیت اخلاقی از منظر امام صادق (ع) (مبانی، اصول، روش های تربیتی)، دو ماهنامه علمی پژوهشی دانشور رفتار/تربیت واجتماع / دانشگاه شاهد، 29،صص65-79.
- محققداماد، سید مصطفی؛ درویشزاده، محمد (1400)، حقوق را جدی بگیریم(جای خالی قانون مدیریت تعارض منافع در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم)، دانشنامه های حقوقی، 10، 130-157.
- مکارم شیرازی، ناصر (1374)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
- منتظری نجف آبادی، حسینعلی (1379)، مبانی فقهی حکومت اسلامی، تهران: سرایی.
- موسوی بجنوردی، سید محمد؛ روحانی، سمیه (1391)، شاخصههای عدالت قضایی از منظر امیرالمؤمنین علی(ع) با رویکردی بر آرای امام خمینی، متین، 54، 19-43.
- موسویان، عباس؛ نظرپور، محمدتقی؛ کفشگرجلودارزاده، حسین، (1389)، نقش شورای تخصصی فقهی در ارتقای سطح مشروعیت و کارایی بانک های اسلامی (مطالعه تجربه چند کشور اسلامی)، اقتصاد اسلامی، 36، 59-88.
- میرکو، حمیدرضا؛ بهنیافر، احمدرضا؛ ذوالفقاری، مهدی (1399)، واکاوی درحکم معامله با خود در نهاد نمایندگی، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 23، 389-414.
- میلانی فر، علیرضا؛ آخوندی، محمدمهدی؛ لاریجانی، باقر (1390)، ارزیابی حقوقی تعارض منافع در نظام سلامت ایران، اخلاق و تاریخ پزشکی، 5/1، 1-16.
- نجفی(صاحب جواهر)، محمدحسن (1362)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج40، بیروت: دار إحیاء الثرات العربی.
- نجفیان، مهدی؛ علوی، حمیدرضا (1389)، مدیریت تعارض در سیره عملی حضرت علی(ع) از منظر نهجالبلاغه، مطالعات اسلامی در علوم رفتاری، 2، 45-70.
- نیلی، فرهاد؛ سپهوند، مهرداد (1392)، نظارت بر بانکها: ابهام در مفهوم، تردید در عمل، تازه های اقتصاد، 139، 130-132. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 662 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,322 |
||