پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 654 |
| تعداد مقالات | 9,577 |
| تعداد مشاهده مقاله | 68,500,134 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 47,952,902 |
ارزیابی از مواجهه معرفتی اصولی با اخباری ذیل مسأله حجیّت ذاتی قطع | ||
| مطالعات فقه و حقوق اسلامی | ||
| مقاله 13، دوره 14، شماره 27، تیر 1401، صفحه 305-332 اصل مقاله (587.04 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/feqh.2021.23471.2876 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد حسین صفائی* 1؛ حسین واله2 | ||
| 1دانشجوی دکتری رشته فلسفه دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران (نویسندة مسئول) | ||
| 2دانشیار گروه فلسفه دانشگاه شهید بهشتی، تهران ، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 06 خرداد 1400، تاریخ بازنگری: 15 آبان 1400، تاریخ پذیرش: 14 شهریور 1400 | ||
| چکیده | ||
| سخن از معرفت شناسی اصول فقه در دو مقام توصیفی و هنجاری مطرح می‌شود. رویکرد توصیفی به معنای معرفت شناسی اصول فقه در مقام «هست» و شامل فقه اصولی و فقه اخباری خواهد بود که در این مقاله از آن سخن به میان می‌آید. رویکرد هنجاری در معرفت شناسی اصول فقه نیز در مقام «باید» و شامل چیستی معرفت فقهی، منابع معرفت فقهی و امکان معرفت فقهی است که می‌توان آن را در پژوهش های دیگری مورد بررسی قرارداد. در اینجا تلاش شده ضمن بیان جایگاه علم اصول فقه در استنباط های فقهی، نقش محوری و اهمیّت مسأله حجیّت ذاتی قطع به‌عنوان یک عنصر معرفتی مشترک در تمامی استدلال های فقهی توصیف شود. در همین راستا ابتدا خاستگاه این مسأله، چرایی طرح آن و مبانی مختلف اتّخاذ شده از سوی اصولیان در خصوص حجیّت ذاتی قطع در علم اصول فقه مورد بررسی قرارگرفته است؛ در ادامه با توجه به دقّت های عقلی و شناختی که از سوی اصولیان برای اثبات ذاتی بودنِ حجیّت قطع لحاظ شده است پیش فرض های معرفت شناسانه آنان نیز مشخّص‌شده و در پایان، ارزیابی از نزاع معرفتی اخباری با اصولی (واقع‌گرایی) و نحوه مواجهه ناکارآمد اصولی در پاسخ به اخباری (ذهن‌گرایی) مطرح می شود. طبق یافته های این تحقیق، امکان ارائه تبیینی کارآمدتر از ساختار حجیّت در اصول فقه به عنوان نظریه جایگزینِ حجیّت ذاتی قطع و در پاسخ به اخباریگری همچنان وجود دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قطع؛ حجیت ذاتی؛ طریقیت؛ کاشفیت؛ واقع‌نمایی؛ اخباری گری و اصولی گری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The examination of epistemological disagreement of Usulis and Akhbaris on Essential validity of certainty (qat’) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Hosein Safaee1؛ Hosein Vale2 | ||
| 1Shahid Beheshti University | ||
| 2Shahid Beheshti University | ||
| چکیده [English] | ||
| The epistemology of Principles of Islamic jurisprudence (usul al-fiqh) expressed in Descriptive and normative domains. The descriptive approach discusses about “is” problems and includes Usuli’s and Akhbari’s jurisprudence that will be discussed in this article. The normative approach talks about “oughts” and the nature of jurisprudencial knowledge, its sources and its possibility. The normative approach could be examined in other articles. Here, alongside with revealing the position of Principles of Islamic jurisprudence in jurisprudential derivations (istinbat fiqhi), we tried to mention the centrality of essential validity of certainty as a common epistemic element in all of jurisprudential arguments. To do so, first of all, the origin of this issue, the reason of its posing, and various bases adopted by Usulis about essential validity of certainty will be considered and afterwards, according to precise intellectual and epistemic Considerations of Usulis for proving the essential validity of certainty, their epistemic presuppositions will be determined and eventually, the epistemic disagreement of Akhbaris vs. Usulis (realism) will be The epistemology of Principles of Islamic jurisprudence (usul al-fiqh) expressed in Descriptive and normative domains. The descriptive approach discusses about “is” problems and includes Usuli’s and Akhbari’s jurisprudence that will be discussed in this article. The normative approach talks about “oughts” and the nature of jurisprudencial knowledge, its sources and its possibility. The normative approach could be examined in other articles. Here, alongside with revealing the position of Principles of Islamic jurisprudence in jurisprudential derivations (istinbat fiqhi), we tried to mention the centrality of essential validity of certainty as a common epistemic element in all of jurisprudential arguments. To do so, first of all, the origin of this issue, the reason of its posing, and various bases adopted by Usulis about essential validity of certainty will be considered and afterwards, according to precise intellectual and epistemic Considerations of Usulis for proving the essential validity of certainty, their epistemic presuppositions will be determined and eventually, the epistemic disagreement of Akhbaris vs. Usulis (realism) will be introduced and the disefficient confrontation of Usulis with Akhbaris (subjectivism) will be assessed. According to our findings, still the more effective explanation of validity’s structure in usul al-fiqh could be given as an alternative theory of essential validity of certainty and it could be taken as a reply to Akhbarism. introduced and the disefficient confrontation of Usulis with Akhbaris (subjectivism) will be assessed. According to our findings, still the more effective explanation of validity’s structure in usul al-fiqh could be given as an alternative theory of essential validity of certainty and it could be taken as a reply to Akhbarism. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| certainty, essential validity, instrumentality, context of truth discovering, representation of realty, Akhbarism, Usulism | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم.
- آخوند خراسانی، محمدکاظم (1409ق)، کفایه الاصول، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث.
- آخوند خراسانی، محمدکاظم (1410ق)، درر الفوائد فی الحاشیه على الفرائد، تهران: مؤسسه الطبع و النشر لوزاره الثقافه و الارشاد الاسلامی.
- آشتیانی، محمدحسن (1409ق)، تقریرات آیه الله مجدد شیرازی، ج3، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث.
- استرآبادی، محمّدامین (1426ق)، الفوائد المدنیّه، تحقیق: شیخ رحمه الله رحمتی أراکی، ج1، چ2، قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
- اصـفهانی غروی، محمدحسین (1414ق)، نهایه الدرایه فی شرح الکفایه، ج3، قم: موسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث.
- انصاری(شیخ)، مرتضی بن محمدامین (1419ق)، فرائد الاصول، ج2، قم: مجمع الفکر اسلامی.
- ایروانی، علی (1422ق)، الاصول فی علم الاصول، ج2، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
- حائری، عبدالکریم (1418ق)، درر الفرائد؛ چ5، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- حسن بن زین الدین (1418ق)، معالم الدین و ملاذ المجتهدین، بیروت: مؤسسه الفقه للطباعه و النشر.
- حسین زاده، محمد (1398)، عقل و روش عقلی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
- حسینی میلانی، سید علی (1432ق)، تحقیق الاصول، ج5، چ3، قم: مرکز الحقائق الاسلامیه.
- حیدری، علی نقی (1412ق)، اصول الاستنباط، قم: لجنه اداره الحوزه العلمیه.
- خمینی(امام)، سید روح الله (1420ق)، معتمد الاصول تقریرات محمد فاضل لنکرانی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ر)ه.
- خوئی، سید ابوالقاسم (1368)، أجود التقریرات، ج2، چ2، قم: کتابفروشی مصطفوی.
- رضی، سید شریف (1368) نهج البلاغه، به قلم فیض الاسلام، تهران: سازمان چاپ و انتشارات فقیه.
- روحانی، سید محمد (1413ق)، منتقی الاصول، ج2، قم: مطبعه الامیر نسخه غیر مصحّح.
- سیستانی، سید علی (1414ق)، الرافد فی علم الاصول، ج1، قم: مکتبه آیه الله السید علی سیستانی.
- صدر سید محمدباقر (1986م)، دروس فی علم الأصول(الحلقه الاولی)، ج1، چ2، بیروت: دار الکتب اللّبنانی.
- صدر، سید محمدباقر (1415ق)، جواهر الأصول، بیروت: دار التعارف.
- طباطبائی حکیم، سید محسن (1408ق)، حقائق الاصول، ج4، چ5، قم: مکتبه بصیرتی.
- طباطبائی(علامه)، سید محمدحسین (بی تا)، حاشیه الکفایه، ج2، قم: بنیاد فکری علامه طباطبائی.
- عراقی، آقاضیاء الدین (1417ق)، نهایه الافکار، ج3، چ3، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- علی پور، مهدی (1382)، درآمدی به تاریخ علم اصول، قم: مرکز جهانی علوم اسلامی.
- قائینی، علی فاضل (1376)، علم الاصول تاریخاً و تطوّراً، چ2، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
- قمّی، میرزا ابوالقاسم (بی تا)، قوانین الاصول، بی جا.
- کاظمى، محمدعلى (1406ق)، فوائد الاصول، ج1و3، نسخه غیر مصحّح، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- کاشف الغطاء، شیخ جعفر بن خضر مالکی (بی تا)، کشف الغطاء عن مبهمات الشّریعه الغراء، ج1، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
- کرباسی، محمدابراهیم (1411ق)، منهاج الأصول، ج3، بیروت: دار البلاغه.
- کلینی، محمد بن یعقوب (1369)، اصول الکافی، ج1، تهران: کتابفروشی علمیّه اسلامیه.
- مجلسی(علامه)، محمدباقر (1403ق)، بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الائمه الأطهار، ج36، چ2، بیروت: مؤسسه الوفاء.
- مرکز اطّلاعات و منابع اسلامی (1389)، فرهنگ نامه اصول فقه، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- مطهّرى(شهید)، مرتضى (1388)، کلّیات علوم اسلامی(فقه و اصول فقه)، تهران: صدرا.
- مظفّر، محمدرضا (1370)، أصول الفقه، ج1، چ4، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه.
- مفید(شیخ)، محمد بن محمد بن نعمان عکبری بغدادی (1413ق) مختصر التذکره بأصول الفقه، ج1، قم: المؤتمر العالمی لألفیّه الشیخ المفید.
- نجفی(صاحب جواهر)، محمدحسن (1362)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ج12، چ7، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- نوری(محدّث)، میرزا حسین (1415ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج9، چ2، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث.
- هدایی، علیرضا؛ داورزنی، حسین؛ حمیدی، محمدرضا (1394)، بازپژوهی مبانی حجیّت قطع و امارات در علم اصول، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 12، 277- 298.
- واعظ حسینی، سید محمد (1417ق)، مصباح الاصول، ج2، تقریر بحث آیه الله العظمی خوئی، قم: داوری.
- وحید بهبهانی، محمدباقر (1415ق)، الفوائد الحائریّه، قم: مجمع الفکر الاسلامی.
- وحید بهبهانی، محمدباقر (1416ق)، الرسائل الأصولیّه، قم: مؤسسه العلّامه المجدّد الوحید البهبهانی.
-Cornelis de Waal, Ed., (2001), American New Realism 1910-1920, Vol. 2, England: Thoemmes Continuum Press. PP 1-2. -Dancy, J., (1985), An Introduction to Contemporary Epistemology, New York: Basil Blackwell. -Edwards, Paul (Editor in chief), (1972), The Encyclopedia of Philosophy, Vol. 7, New York: McMillan Publishing Co. (P.77) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 416 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 379 |
||