تاریخ دریافت: 21 بهمن 1400،
تاریخ بازنگری: 25 فروردین 1401،
تاریخ پذیرش: 29 فروردین 1401
چکیده
نقش فراوان وقف در مسائل دینی، اخلاقی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی باعث شده است که وقف در زمره مباحث مهمّ فقهی قرار بگیرد. وقف به جهات مختلفی قابل تقسیم است. یکی از تقسیمات وقف به اعتبار زمان است. وقف به لحاظ زمان، یا مطلق است و یا مقیّد. صحّت وقف مطلق، مورد اتّفاق همه فقهاست، اما وقف مقیّد به زمان مورد قبول مشهور فقها قرار نگرفته است هرچند برخی از فقها که کم هم نیستند، حکم به صحّت آن نیز نموده‌اند. هدف این نوشتار، بررسی این پرسش است که آیا دلایل شرط بودن ابدیّت در وقف می‌تواند این شرط را اثبات کند که نتیجه اش حکم به بطلان وقف مقیّد به زمان (موقّت) شود یا خیر؟ این پژوهش پس از توضیح مختصر وقف موقّت و مؤبّد، به روش توصیفی-تحلیلی، دلایل شرط بودن ابدیّت در وقف را مورد بررسی قرار داده و این فرضیه را پی‌گرفته است که این دلایل، نه تنها انحصار صحّت وقف به وقف مؤبّد را اثبات نمی‌کند بلکه با تبیین حقیقت وقف و بررسی دلایل نظریه صحّت وقف موقّت، می‌توان درست بودن آن را تقویت کرد و در صورت اثبات صحّت وقف موقّت، ثمرات فروانی به دنبال خواهد داشت که وجود این ثمرات، ضرورت این بحث را نیز تضمین می‌کند.
A Critical Revision on the Condition of the Eternity of Endowment
نویسندگان [English]
Rahmatollah Karimzadeh
Assistant professor of Razavi University of Islamic Sciences, Mashhad, Iran.
چکیده [English]
The important role of waqf (endowment) in religious, moral, cultural, social and economic issues has made it one of the basic jurisprudential issues. The endowment is dividable in different aspects. One of its division is in respect of time. Waqf in terms of time is either absolute or limited. The validity of absolute waqf is accepted by all jurists, but time-bound waqf has not been accepted by majority, although some, not a few, have accepted its validity. The purpose of this article is to examine the question of whether the reasons for the condition of the eternity of waqf can prove this condition, and as a result, the time-bound waqf becomes invalid, or not? After a brief explanation of the temporary and eternal endowment, this study evaluates the reasons for the condition of eternity of endowment in a descriptive-analytical manner and follows the hypothesis that these reasons not only do not limit the validity of the endowment to the eternal endowment. Rather, by reviewing the truth of the endowment and explaining the reasons for the theory of the validity of the temporary endowment, its correctness can be strengthened. Proving the validity of this type of endowment has many fruits that guarantee the necessity of this discussion.
