پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 654 |
| تعداد مقالات | 9,570 |
| تعداد مشاهده مقاله | 68,480,683 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 47,934,751 |
تحلیل سیاست کیفری ناظر بر حدود در قانون مجازات اسلامی 1392(رویکردها، نوآوری ها، نارسایی ها) | ||
| مطالعات فقه و حقوق اسلامی | ||
| مقاله 7، دوره 14، شماره 27، تیر 1401، صفحه 125-170 اصل مقاله (612.49 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/feqh.2021.21593.2615 | ||
| نویسندگان | ||
| مجید جهان شیر1؛ سیدمحمود مجیدی* 2؛ محمدحسن حسنی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه حقوق جزا و جرمشناسی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران | ||
| 2استادیار گروه حقوق دانشگاه دامغان، دامغان، ایران (نویسنده مسئول) | ||
| 3استادیار گروه حقوق دانشگاه دامغان، دامغان، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 26 مهر 1399، تاریخ بازنگری: 25 اسفند 1399، تاریخ پذیرش: 15 فروردین 1400 | ||
| چکیده | ||
| در مقرّرات ناظر بر حدود در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، رویکردهای جدید از سوی قانونگذار قابل مشاهده است. به نظر می‌رسد رفع خلأهای تقنینی موجود در مقرّرات پیشین در زمره این رویکردها می باشد. از اینرو نسبت به موضوعاتی به مانند زنای در حال مستی و خواب، میزان تعزیر در صورت اسقاط مجازات حدّی و نیز تصریح به جرم انگاری های مقیّد جرایم محاربه و قوّادی در قانون مجازات اسلامی مصوّب 1392 ابهامات کمتری وجود دارد. تعمیم مقرّرات مشابه در موضوعاتی نظیر بکارگیری علم قاضی، تأثیر توبه در اسقاط کیفرهای حدّی، تأثیر انکار پس از اقرار و نیز تکرار در جرایم حدّی به همراه حذف مقرّرات غیر ضروری، از قبیل حذف قید پنهانی از تعریف سرقت، حذف شرایط عام مسئولیت کیفری از شرایط سرقت حدّی نیز در زمره اقدامات قانونگذار در قانون مجازات اسلامی 1392 می باشد. تبیین رویکردهای سنجیده در قانون مجازات جدید، به معنای عدم وجود نارسایی های شکلی و ماهوی در مقرّرات یاد شده نمی‌باشد. برخی از نارسایی های تقنینی در سیاست کیفری حاکم بر جرائم مستوجب حدّ وجود دارد که تلاش نگارندگان بر این بوده تا با ارائه پیشنهادهای اصلاحی زمینه رفع آن موارد فراهم شود؛ از اینرو لزوم توسعه زنای در حکم عنف به حالت اغفال زنان بالغه به همراه ضرورت تغییر رویکرد قانونگذار در حمایت کامل از اصل قانونمندی جرائم و مجازات ها در زمره پیشنهادهای مطرح مقاله می باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حدود؛ قانون مجازات اسلامی 1392؛ رویکردهای تقنینی؛ جلوه های کارآمد و ناکارآمد | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis of penal policy overseeing the Hudod (definite punishments) in the Islamic Penal Code 2013 (Approaches, innovations, shortcomings) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Majid Jahanshir1؛ Sayyed Mahmoud Majidi2؛ Mohammad hasan Hasani3 | ||
| 1Azad Islamic University-Dameghan | ||
| 2Dameghan University | ||
| 3Dameghan University | ||
| چکیده [English] | ||
| New approaches by the legislator can be seen in the regulations on the limits of the Islamic Penal Code adopted in 2013. It seems that eliminating the legislative gaps in the previous regulations is one of these approaches. Therefore, there are less ambiguities in issues such as adultery while intoxicated and sleeping, the amount of Ta'zir (indefinite punishment) in case of abolition of definite punishments and also the stipulation of crimes related to Moharebeh (Armed uprising( and also specify the criminalizations of Moharebeh and Ghavadi (Panderism)crimes in the Islamic Penal Code approved in 2013. Generalization of similar rules in matters such as the application of the judge's knowledge, the effect of repentance on the abolition of Had (definite) crimes, the effect of denial after confession, and also the repetition of Had (definite) crimes, along with the elimination of unnecessary regulations, such as the removal of the hidden clause from the definition of theft, the removal of the general conditions of criminal liability from the conditions of Had theft is also among the legislator's actions in the 2013 Islamic Penal Code. Explaining prudent approaches in the new penal code does not mean that there are no formal or substantive shortcomings in the mentioned regulations. There are some legislative shortcomings in the penal policy governing the Hodod crimes (with definite punishments), which the authors have tried to provide with corrective proposals to address them. Therefore, the need to develop adultery in the sentence of rape to deceive adult women, along with the need to change the legislator's approach in full support of the principle of legality of crimes and punishments is among the suggestions of the article authors have tried to provide corrective suggestions to address these issues. The need to develop adultery into rape by deceiving adult women, the need to criminalize Ta'zir (indefinite punishment) adultery, and also, full support for the principle of legality of crimes and punishments are among the suggestions of the article. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Hudod (definite punishments), Islamic Penal Code 2013, Legislative Approaches, Efficient and Inefficient Effects | ||
| مراجع | ||
|
- آخوندی، محمود (1388)، آئین دادرسی کیفری، ج1و4، چ2، تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
- آقابابایی، حسین (1395)، دکترین مقابله با بغی در اسلام و نحوه انعکاس آن در قانون مجازات اسلامی 1370 و 1392، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 15، 9-36.
- آقایی نیا، حسین (1394)، جرایم علیه اشخاص (شخصیّت معنوی)، چ7، تهران: میزان.
- ابن اثیر جزری، مبارک بن محمد (بی تا)، النهایه فی غریب الحدیث و الأثر، ج1، قم: اسماعیلیان.
- ابن منظور، جمال الدین مکرم (1408ق)، لسان العرب، ج5،2،3و11، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- اردبیلی(محقق)، احمد بن محمد (1403ق)، مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان، ج7، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- اردبیلی، محمد علی (1397)، کلّیات حقوق جزا، تهران: میزان.
- اردبیلی، محمد علی (1397)، حقوق جزای عمومی، ج3، چ16، تهران: میزان.
- البستانی، فواد افرام (1378)، منجد الطلاب، ترجمه محمد بندر ریگی، تهران: حرّ.
- الهام، غلامحسین؛ برهانی، محسن (1394)، درآمدی بر حقوق جزای عمومی، ج1، تهران: میزان.
- بازگیر، یدالله (1382)، قانون مجازات اسلامی در آئینه آراء دیوانعالی کشور-حدود(جرایم علیه اخلاق حسنه)، چ2، تهران: بازگیر.
- برهانی، محسن (1394)، افساد فی الارض، ابهام مفهومی، مفاسد عملی، مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی، 2 و 3، 19-44.
- پوربافرانی، حسن (1391)، تحلیل جرم محاربه، فقه و حقوق اسلامی، 4، 49-78.
- پوربافرانی، حسن (1395)، جرایم علیه امنیّت و آسایش عمومی، چ2، تهران: جنگل جاودانه.
- پیمانی، ضیاء الدین (1380)، جرایم علیه امنیّت و آسایش عمومی، چ5، تهران: میزان.
- تبریزی، میرزا جواد بن علی (1417ق)، أسس الحدود و التعزیرات، قم: دفتر مؤلّف.
- جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی (1410ق)، الروضه البهیّه فی شرح اللمعه الدمشقیه، محشّای سید محمد کلانتر، ج9، قم: داوری.
- جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی (1413ق)، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، ج14و15، قم: مؤسسه المعارف الاسلامیه.
- جعفری، مجتبی (1394)، آخرین تحلیل انتقادی مرزهای رضایت در جرم تجاوز جنسی: حقوق موضوعه و ضرورت های اصلاح آن، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، 10، 113-127.
- جعفری، مجتبی (1394)، مقدمه علم حقوق کیفری، تهران: میزان.
- حاجی ده آبادی، احمد (1395)، حاکمیّت یا عدم حاکمیّت اصل 167 ق.ا در امور کیفری با نگاهی به قانون مجازات اسلامی 1392، پژوهشهای فقهی، 12/2، 257-288.
- حبیب زاده، محمد جعفر (1370)، بررسی جرم محاربه و افساد فی الارض، تهران: کیهان.
- حبیب زاده، محمد جعفر؛ توحیدی فرد، محمد (1388)، قانون مداری در قلمرو حقوق کیفری، چ2، تهران: دادگستر.
- حجّتی، سید مهدی؛ باری، مجتبی (1384)، قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی، تهران: میثاق عدالت.
- حسینی، سید محمد (1383)، سیاست جنایی در اسلام و نظام جمهوری اسلامی ایران، تهران: سمت.
- حلّی(علامه)، حسن بن یوسف (1410ق)، ارشاد الاذهان الی احکام الایمان، ج2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- حلّی(علامه)، حسن بن یوسف (1413ق)، قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام، ج3، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- حلّی(محقّق)، جعفر بن حسن (1408ق)، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج4، چ2، قم: اسماعیلیان.
- حلّی(محقّق)، جعفر بن حسن (1416ق)، المختصر النافع فی فقه الامامیه، چ2، تهران: مؤسسه البعثه.
- خمینی(امام)، سید روح الله (1379)، تحریرالوسیله، ج2، قم: دار العلم.
- خوئی، سید ابوالقاسم (1422ق)، مبانی تکمله المنهاج، ج1، قم: مؤسسه احیاء آثار الامام خوئی(ره).
- دهخدا، علی اکبر (1377)، لغت نامه دهخدا، ج 9، چ12، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
- راغب اصفهانی، حسین (1412ق)، مفردات الفاظ القرآن، لبنان: دار العلم.
- رهامی، محسن (1378)، تقریرات درس حقوق جزای اختصاصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، مقطع کارشناسی ارشد.
- زراعت، عباس (1386)، توبه عذر معاف کننده یا عامل سقوط مجازات؟، مطالعلا اسلامی(فقه و اصول)، 77، 29-54.،
- زراعت، عباس (1394)، شرح مبسوط قانون مجازات اسلامی 1392، بخش حدود، ج1، چ2، تهران: جنگل جاودانه.
- سپهوند، امیرخان (1386)، جرایم علیه اشخاص، تهران: مجد.
- سیوری حلّی(فاضل مقداد)، مقداد بن عبدالله سیوری (بی تا)، کنزالعرفان فی فقه القرآن، ج1، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
- شاکری، ابوالحسن؛ غلام نژاد، یاسر (1390)، بررسی حکم قتل سابّ النبیّ(ص) و ائمه اطهار(ع)، فقه و مبانی حقوق اسلامی، 44/1، 99-115.
- شامبیاتی، هوشنگ (1382)، جرایم علیه اموال و مالکیّت، چ6، تهران: مجد.
- شکری، رضا؛ سیروس، قادر (1383)، قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی، چ3، تهران: مهاجر.
- طباطبائی(صاحب ریاض)، سید علی (1418ق)، ریاض المسائل فی بیان الاحکام بالدلائل، ج16، قم: مؤسسه آل البیت.
- طریحی، فخرالدین (1416ق)، مجمع البحرین، چ3، تهران: کتابفروشی مرتضوی.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (1387ق)، المبسوط فی فقه الامامیه، ج8، چ3، تهران: المکتبه المرتضویه لاحیاء الآثار الجعفریه.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (1407ق)، الخلاف، ج5، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- عاملی(شهید اول)، محمد بن مکّی (1383)، اللمعه الدمشقیه، چ17، قم: دارالفکر.
- غفرانی، محمد (1391)، قاموس عصری فی المصطلحات الحدیثه، ج2، تهران: امیرکبیر.
- فاضل لنکرانی، محمد (1422ق)، تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله(الحدود)، قم: مرکز فقهی ائمه الاطهار(ع).
- فاضل هندی، محمد بن حسن (1416ق)، کشف اللّثام و الابهام عن قواعد الاحکام، ج10، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- فرجیها، محمد (1393)، مفهوم عنف در جرایم منافی عفت، از مجموعه نشست های نقد و بررسی آرای قضایی، تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضائیه.
- کاتوزیان، ناصر (1385)، مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران، چ52، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- کاتوزیان، ناصر (1393)، فلسفه حقوق، ج2، چ5، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- کوشا، جعفر (1392)، بایسته های حقوق جزای اختصاصی 1و2و3، چ2، تهران: مجد.
- گلدوزیان، ایرج (1383)، محشّای قانون مجازات اسلامی، چ3، تهران: مجد.
- گلدوست جویباری، رجب (1387)، جرایم علیه امنیّت کشور، تهران: جنگل جاودانه.
- مرعشی شوشتری، سید محمد حسن (1376)، دیدگاه های نو در حقوق کیفری اسلام، ج1، چ2، تهران: میزان.
- مرعشی شوشتری، سید محمد حسن (1377)، محاربه و افساد فی الارض، مجله دادرسی، 9، 10-16.
- مرکز تحقیقات فقهی و حقوقی قوه قضائیه، (1398)، ره توشه قضایی (استفتائات قضایی از محضر رهبر معظّم انقلاب حضرت آیه الله العظمی خامنه ای)، قم: قضا.
- مرکز تحقیقات فقهی و حقوقی قوه قضائیه، (بی تا)، گنجینه استفتائات قضایی، قم.
- مشکینی، علی (1434ق)، مصطلحات الفقه، قم: مؤسسه دار الحدیث العلمیه و الثقافیه.
- معین، محمد (1375)، فرهنگ فارسی معین، ج2، چ10، تهران: امیرکبیر.
- منصورآبادی، عباس (1395)، کلّیات حقوق جزا، تهران: میزان.
- موسوی اردبیلی، سید عبدالکریم (1427ق)، فقه الحدود و التعزیرات، ج3، چ2، قم: مؤسسه النشر لجامعه المفید(ره).
- موسوی گلپایگانی، سید محمد رضا (1412ق)، الدّر المنضود فی احکام الحدود، ج3، قم: مؤسسه دار القرآن الکریم.
- موسوی گلپایگانی، سید محمد رضا (1409ق)، مجمع المسائل، ج3، چ2، قم: دار القرآن الکریم.
- میرمحمد صادقی، حسین (1393)، جرایم علیه اشخاص، چ14، تهران: میزان.
- میرمحمد صادقی، حسین (1393)، جرایم علیه امنیّت و آسایش عمومی، چ25، تهران: میزان.
- میرمحمد صادقی، حسین (1399)، جرایم علیه شخصیّت معنوی اشخاص، تهران: میزان.
- نجفی(صاحب جواهر)، محمدحسن (1412ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج41، بیروت: مؤسسه التاریخ العربی.
- نجفی(کاشف الغطاء)، جعفر بن خضر مالکی (بی تا)، کشف الغطاء عن مبهمات الشریعه الغراء، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- نوبهار، رحیم (1389)، اهداف مجازات ها در جرایم جنسی، تهران: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- هاشمی شاهرودی، سید محمود (1378)، بایسته های فقه جزا، تهران: میزان.
- هاشمی، سید حسین (1395)، نقد فقهی- حقوقی استقلال جرم افساد فی الارض در قانون مجازات اسلامی 92، فصلنامه حقوق تطبیقی، 12/2، 123-146.
- ولایی، عیسی (1391)، جرایم و مجازات ها در اسلام، تهران: مجد. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 677 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 561 |
||