پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 628 |
| تعداد مقالات | 9,179 |
| تعداد مشاهده مقاله | 67,526,977 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,061,691 |
تحلیل بن مایه «خار سر دیوار» در غزلیات صائب | ||
| مطالعات زبانی و بلاغی | ||
| مقاله 12، دوره 14، شماره 31، خرداد 1402، صفحه 295-320 اصل مقاله (691.61 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/jlrs.2022.25800.2031 | ||
| نویسندگان | ||
| مرتضی قاسمی* 1؛ حسین حسن رضایی2؛ نوشین قاسمی3 | ||
| 1استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان (نویسنده مسئول) | ||
| 2استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان | ||
| 3کارشناس ارشد ادبیات فارسی | ||
| تاریخ دریافت: 16 دی 1400، تاریخ بازنگری: 13 تیر 1401، تاریخ پذیرش: 21 تیر 1401 | ||
| چکیده | ||
| امروزه در مطالعات سبک‌شناختی و نیز نقد و تحلیل آثار ادبی، بررسی بن‌مایه‌ها (موتیف یا موتیو) از نظر بسامد و کارکرد آن‌ها، یکی از ارکان مهم شناخت سبک و از ابزارهای اصلی سنجش و نقد به شمار می‌رود. در میان سبک‌های شعر فارسی، سبک هندی و از بین شاعران سبک هندی، صائب در بهره‌گیری از بن‌مایه سرآمد است؛ به‌گونه‌ای که این امر، یکی از برجسته‌ترین خصایص سبک هندی و شعر صائب قلمداد می‌شود. در این جستار، منظور ما از بن‌مایه، واژگان، ترکیب‌ها، تصویرها، عبارت‌های کلیشه‌ای یا هر عنصر تکرارشونده‌ای است که شاعر بر محور آن‌ها تصویرسازی، مضمون‌پردازی و ایجاد شبکۀ تداعی می‌کند. «خار سر دیوار» از بن‌مایه‌های پرکاربرد با بیش از نود بار تکرار در شعر صائب است. او بر اساس ویژگی‌ها و جنبه‌های مختلف این بن‌مایه، مضامین و تصاویر متعدّد و متنوّعی آفریده که در این مقاله کوشیده‌ایم با روش توصیفی-تحلیلی، خوشۀ خیال این عنصر و تصویرگری صائب بر محور آن را تجزیه و تحلیل و بررسی کنیم. دستاورد پژوهش، نشانگر آن است که صائب به‌مدد قدرت تخیّل شگفت‌انگیزش، از منظرهای متفاوت به یک پدیدۀ واحد می‌نگرد و در هر نگاه، معنایی تازه بر آن می‌افزاید و مضمونی نو می‌آفریند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سبک هندی؛ صائب؛ بن مایه یا موتیف؛ تصویر؛ شبکۀ تداعی؛ خار سر دیوار | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Analysis of the Motif of the "Thom on the Wall" in the Collection of Lyric Poems of Sa'eb | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Morteza Ghasemi1؛ hossein hassan rezaei2؛ Noshin Ghasemi3 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Persian language and literature, Farhangian University, Tehran, Iran. | ||
| 2Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Farhangian University. tehran.Iran | ||
| 3Master of Persian literature | ||
| چکیده [English] | ||
| Nowadays, in stylistic studies, as well as in the criticizing and analyzing of literary works, the study of motives is one of the important factors of cognition styles and one of the main instruments of measurement and critique in terms of their frequency and function. Among the styles of Persian poetry, The Indian style and among the Indian style poets, Saeb came to enjoy the motif as one of the most prominent features of the Indian style and Sa'eb poetry. In this research, Motif, means the words by which the poet relies on illustration, theme design, and the creation of associate network, such as dew, bubbles, tear of kebab and paper flowers. “Thom on the wall” is one of the most popular motifs with more than 90 repetitions in Sa'eb poetry. Based on the various features and aspects of this motif, he created various themes and images. In this paper the researcher applied a descriptive-analytic method to analyze the illusion cluster of this element to study the of Sa'eb's image on its basis. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Indian Style, Sa'eb, Motif of the Thom on the wall, Image, Associate network | ||
| مراجع | ||
|
- اسماعیلی، عصمت (1393)، مطالعۀ تطبیقی موتیو خط در دیوان نظیری و غزل‌های صائب، فصلنامۀ مطالعات زبانی و بلاغی، شمارۀ 9، صص 7-28.
- تقوی، محمّد و الهام دهقان (1388)، موتیف چیست و چگونه شکل می‌گیرد؟، فصلنامۀ نقد ادبی، سال 2، شمارۀ 8، صص 7-31.
- حیدری، خلیل (1389)، شبکۀ تداعی خیال در غزلیات کلیم کاشانی، نشریۀ رشد آموزش زبان و ادب فارسی، شمارۀ 94، صص 14- 17.
- خاکپور، محمّد (1392)، نگاه انتقادی و تحلیلی به جایگاه معنایی و ساختاری چند موتیو در شعر صائب، نشریۀ دانشکدۀ ادبیات دانشگاه تبریز، سال 66، شمارۀ 228، صص 33-60.
- خلف تبریزی، محمّدحسین‌بن‌خلف تبریزی (1376)، برهان قاطع، ج2، به‌اهتمام محمبد معین، چ6، تهران: امیرکبیر.
لوح فشردۀ درج 3 (کتابخانۀ الکترونیکی شعر فارسی) (1386)، تهران: شرکت مهرارقام رایانه.
- شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1366)، شاعر آینه‌ها: بررسی سبک هندی و شعر بیدل. چ1، تهران: آگاه.
- صائب تبریزی (1375)، دیوان، تصحیح محمّد قهرمان، چ3، تهران: علمی و فرهنگی.
- طباطبایی، سیدمهدی (1393)، بن‌مایۀ حباب و شبکۀ تصویرهای آن در غزلیات عبدالقادر بیدل دهلوی، متن‌پژوهی ادبی، سال 18، شمارۀ 62، صص 81-123.
- فتوحی رودمعجنی، محمود (1385)، بلاغت تصویر، چ1، تهران: سخن.
- فتوحی رودمعجنی، محمود(1391)، سبک‌شناسی؛ نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها، چ1، تهران: سخن.
- فتوحی رودمعجنی، محمود (1395)، مضمون در فنّ شعر سبک هندی، فصلنامۀ نقد ادبی، سال 9، شمارۀ 34، صص 119-156.
- فتوحی رودمعجنی، محمود (1399)، تماشای هستی از چشم مور: مبانی تجربۀ باریک‌اندیشی در سبک هندی، ایران‌نامگ (فصلنامۀ ایران‌شناسی)، شمارۀ 3، صص 89-105.
- قاسمی، مرتضی (1398)، بن‌مایه‌های نمادین در شعر سهراب سپهری، فصلنامۀ مطالعات زبانی و بلاغی، سال 10، شمارۀ 19، صص 265-292.
- محمّدی، محمّدحسین (1374)، بیگانه مثل معنی: نقد و تحلیل شعر صائب و سبک هندی، چ1، تهران: میترا.
- مرتضایی، جواد (1389)، نقد و تحلیل موتیوهای نو و سنّتیِ همراه با تغییر زاویۀ دید در شعر صائب، مجموعه مقالات الکترونیکی پنجمین همایش پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت‌معلّم سبزوار، صص2334-2446.
- میرصادقی، جمال و میمنت میرصادقی (1377)، واژه‌نامۀ هنر داستان‌نویسی، چ1، تهران: کتاب مهناز. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 297 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 392 |
||