پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 628 |
| تعداد مقالات | 9,179 |
| تعداد مشاهده مقاله | 67,527,018 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,061,760 |
تحلیل رویکردهای حافظ‌پژوهی در سدۀ اخیر با تأکید بر رویکرد بلاغی- ادبی | ||
| مطالعات زبانی و بلاغی | ||
| مقاله 8، دوره 13، شماره 30، بهمن 1401، صفحه 195-220 اصل مقاله (364.15 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/jlrs.2022.25765.2026 | ||
| نویسندگان | ||
| محمود عابدی1؛ بهادر باقری2؛ محسن معینی ازغدی* 3 | ||
| 1استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی | ||
| 2دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی | ||
| 3گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکدۀ علوم دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی (نویسندۀ مسئول) | ||
| تاریخ دریافت: 11 دی 1400، تاریخ بازنگری: 21 فروردین 1401، تاریخ پذیرش: 22 فروردین 1401 | ||
| چکیده | ||
| در یکصد سال اخیر، رویکرد پژوهشگران به شعر و شخصیت حافظ بسیار متفاوت بوده است. رویکرد برخی از آنان کل‌نگر و برخی جزءنگر، برخی صورت‌گرا و برخی معناگرا، برخی سنّتی و برخی مدرن بوده است. نویسندگان در این مقاله، با نگاهی فراگیر، نوشته‌ها دربارۀ شعر و شخصیت حافظ را در بیست رویکرد تقسیم و هجده رویکرد از رویکردهای بیست‌گانه را به اجمال معرفی کرده‌اند و سپس دربارۀ دو رویکرد ادبی یا معنی‌شناختی (شامل موضوعاتی چون حافظانگی و راز ماندگاری حافظ، مقایسۀ حافظ با سعدی و مقایسۀ حافظ با دیگر شاعران، بازنگری حافظ در شعر خویش، نظریۀ پاشانی، توالی و ترتیب ابیات و تأویل‌پذیری شعر حافظ)، رویکرد بلاغی (به‌ویژه بحث ایهام در شعر حافظ)، به‌تفصیل بحث کرده و در تحلیل رویکردها مشخّص ساخته‌اند که هرکدام از آن‌ها در شمار رویکرد کل‌نگر یا جزءنگر، صورت‌گرا یا معناگرا و سنّتی یا مدرن قرار می‌گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حافظ؛ رویکرد بلاغی؛ رویکرد ادبی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis of approaches to Hafiz in the last century emphasizing on the rhetorical-literary approach | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mahmood Abedi1؛ Bahador Bagheri2؛ Mohsen Moini Azghadi3 | ||
| 1Department of Persian Language and Literature, Kharazmi University | ||
| 2Kharazmi University | ||
| 3Department of Persian Language and Literature, Faculty of Humanities, Kharazmi University | ||
| چکیده [English] | ||
| In the past one hundred years or so, Hafiz poetry and life have been the subject of close attention by scholars of Persian literature. The scholarly approaches to Hafiz poetry and personality have been very different. Research on Hafiz has been done from different perspectives; both holistic and detailed, formalistic and semantic, modernist and traditionalist. In this paper, the authors have taken a comprehensive look at 20 different approaches to Hafiz poetry and character, and have briefly summarized eighteen of the twenty approaches, two of which are discussed in detail about literary or semantic and rhetorical approach. And in analyzing the approaches, they have specified each of them as holistic or detailed, formalistic or semantic and traditional or modern. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Hafiz, rhetorical approach, literary approach | ||
| مراجع | ||
|
- آشوری، داریوش (1377)، هستی‌شناسی حافظ: کاوشی در بنیاد‌های اندیشۀ او. تهران: مرکز.
-آشوری، داریوش(1391) پرسه‌ها و پرسش‌ها: مجموعه مقالات، تهران: آگه.
- امیری فیروزکوهی، سیدکریم (1387)، یادداشت‌هایی دربارۀ ذهن و زبان حافظ، در: شاخه‌های شوق (یادگارنامۀ بهاءالدین خرّمشاهی)، به کوشش علی دهباشی، تهران: قطره و شهاب.
- بشردوست، مجتبی (1390)، موج و مرجان: رویکردهای نقد ادبی در جهان جدید و سرگذشت نقد ادبی در ایران، تهران: سروش.
- پورنامداریان، تقی (1382)، گمشدۀ لب دریا، تأمّلی در معنی و صورت شعر حافظ، چ1، تهران: سخن.
- پورنامداریان، تقی(1389)، خلاف‌آمد عادت در شعر حافظ، در: با مدّعی مگویید (مجموعه مقالاتی در مورد زندگی، شعر و اندیشۀ حافظ)، به کوشش منصور پایمرد، چ1، شیراز: نوید شیراز.
- حافظ، شمس‌الدین محمّد (1367)، دیوان حافظ، قزوینی ـ غنی با مجموعۀ تعلیقات و حواشی محمّد قزوینی، به اهتمام ع. جربزه‌دار، تهران: اساطیر.
- حق‌شناس، علی‌محمّد (1370)، مقالات ادبی، زبان شناختی، چ1، تهران: نیلوفر.
- حق‌شناس، علی‌محمّد (1389)، حافظ کلید آزادی و رهایی، در: با مدّعی مگویید، به کوشش منصور پایمرد، شیراز: نوید شیراز.
- حق‌شناس، علی‌محمّد (1390)، زبان و ادب فارسی در گذرگاه سنّت و مدرنیته (مجموعه مقالات)، چ2، تهران: آگه.
- خرّمشاهی، بهاءالدین (1367)، حافظ‌نامه: شرح الفاظ، اعلام، مفاهیم کلیدی و ابیات دشوار حافظ، چ۲. تهران: علمی و فرهنگی و سروش.
- خرّمشاهی، بهاءالدین (1384)، ذهن و زبان حافظ، تهران: ناهید.
- خرّمشاهی، بهاءالدین(1397)، ایهام در شعر حافظ، در: دانشنامۀ حافظ و حافظ‌پژوهی. ج1، سرویراستار بهاءالدین خرمشاهی، تهران: نخستان پارسی، صص 312-320.
- خواندمیر، غیاث‌الدین (1353)، حبیب السیر فی اخبار افراد البشر، ج3، تصحیح سیدمحمّد دبیرسیاقی، تهران: کتاب‌فروشی خیّام.
- خوئی، اسماعیل (1356)، شعر چیست؟، چ4، تهران: امیرکبیر.
- دشتی، علی (1386)، نقشی از حافظ، چ3، تهران: اساطیر.
- رحیمی، ناصر و زهیر نادعلیزاده (1397)، نظم پریشان غزل حافظ و مرکّب‌نوازی، فصلنامۀ مطالعات زبانی و بلاغی، سال 9، شمارۀ 18، صص 193-210.
- رضازادۀ شفق (1352)، تاریخ ادبیات ایران، شیراز: دانشگاه پهلوی.
- ریاحی، محمّدامین (1357)،گلگشت در شعر و اندیشۀ حافظ، تهران: علمی.
- شایگان، داریوش (1387)، از ازل تا به ابد، در: شاخه‌های شوق (یادگارنامۀ بهاءالدین خرّمشاهی)، به کوشش علی دهباشی، چ1، تهران: قطره و شهاب.
- شعار، جعفر (1379)، تأویل‌گرایی در عصر حافظ و تأویل در شعر حافظ، در: حافظ‌پژوهی، دفتر سوم، به‌کوشش جلیل سازگارنژاد. شیراز: مرکز حافظ‌شناسی، صص 93-98.
- شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1373)، موسیقی شعر، چ4، تهران: آگاه.
- شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1397)، این کیمیای هستی، چ۲، تهران: سخن.
- فروغی، محمّدعلی (1363)، سعدی و حافظ، در: مجموعه مقالات دربارۀ حافظ، گردآوری و تنظیم اکبر خداپرست، تهران: فرهنگ و هنر، صص 31-33.
- کسروی، سیداحمد (1335)، حافظ چه می‌گوید؟، چ4، تهران: بی‌نا.
- گلچین، میترا و عبّاس کریمی (1400)، در پرده‌گویی حافظ (پژوهشی در شگردهای بیانی پوشیده‌گویی حافظ)، فصلنامۀ مطالعات زبانی و بلاغی، سال 12، شماره 24، صص 121-146
- متینی، جلال (1370)، دیوان حافظ میراث گران‌قدر فرهنگی ما، در: حافظ‌شناسی، ج14، به‌کوشش سعید نیاز کرمانی، تهران: پاژنگ، صص 125-186.
- مؤتمن، زین‌العابدین (1339)، تحوّل شعر فارسی، تهران: کتاب‌فروشی حافظ و کتاب‌فروشی مصطفوی.
- موحّد، ضیاء (1377)، از تقلید تا خلق، بحثی در اسلوب هنری حافظ، در: شعر و شناخت، چ1، تهران: مروارید.
- موحّد، ضیاء (1395)، پنهان در آینه، گفت‌وگو با ضیاء موحّد، مهدی مظفّری ساوجی، چ1، تهران: هرمس.
- مولوی، جلال‌الدین محمّد (1373)، مثنوی معنوی، ج۳، تصحیح رینولد ا. نیکلسون، به اهتمام نصرالله پورجوادی، تهران: امیرکبیر.
- نجفی، ابوالحسن (1360)، حافظ نسخۀ نهایی، نشر دانش، شمارۀ 7، صص ۳۰-۳۹. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 399 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 310 |
||