پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 579 |
| تعداد مقالات | 8,637 |
| تعداد مشاهده مقاله | 66,397,992 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,918,065 |
تحلیل فقهی احکام پیمان بلند مدّت سیاسی و اقتصادی با دول کافر در جهت خنثی سازی تحریم ها | ||
| فصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی | ||
| دوره 15، شماره 32، آذر 1402، صفحه 249-274 اصل مقاله (589.17 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/feqh.2022.28184.3355 | ||
| نویسندگان | ||
| ظهراب روستا1؛ سید مهدی جوکار* 2؛ منصور غریب پور3 | ||
| 1دانشجوی دکتری فقه وحقوق دانشگاه یاسوج | ||
| 2استادیار گروه الهیات دانشگاه یاسوج (نویسنده مسئول) | ||
| 3استادیار گروه الهیات دانشگاه یاسوج | ||
| تاریخ دریافت: 02 شهریور 1401، تاریخ بازنگری: 09 آبان 1401، تاریخ پذیرش: 10 آبان 1401 | ||
| چکیده | ||
| تحریم های اقتصادی به مثابه جنگ اقتصادی، نظام اسلامی را با چالش مواجه ساخته است. از راهکارهای مؤثّر خنثی سازی، انعقاد پیمان های بلند مدّت سیاسی و اقتصادی با دول کافری است که خط مشی سیاسی آنها در تقابل با تحریم کنندگان است. مسأله مطرح این است که موانع فقهی و مجوّزات این نوع پیمان ها چیست و در برخورد با هم چگونه تحلیل می شود؟ بررسی توصیفی تحلیلی این موضوع گویای آن است که مستندات جواز در راستای حفظ نظام اسلامی أقوی است و عمومیّت موانع پیش رو از قبیل قاعده نفی سبیل، نفی ولایت کفّار و علوّ را تخصیص می زند. مستندات فقهی از جمله قاعده اضطرار، عنصر مصلحت و حفظ نظام، از عناوین ثانوی مبدّل حکم اوّلی به ثانوی هستند که بر جواز و تخصیص عمومیّت موانع دلالت میکنند. همچنین قاعده دفع أفسد به فاسد، مسأله تعارض ضررین و جواز استعانت از کفّار در جنگ، در کنار حکم عقل و بنای عقلاء حاکی از اباحه عهود یاد شده است و به حاکم اسلامی اجازه می دهد از باب احکام حکومتی یا در حوزه «منطقه الفراغ» به انعقاد آن مبادرت نماید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پیمان؛ تحریم اقتصادی؛ اضطرار؛ مصلحت؛ حفظ نظام؛ نفی سبیل | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Jurisprudential analysis of the provisions of long-term political and economic pacts with infidel countries in order to neutralize sanctions | ||
| نویسندگان [English] | ||
| zohrab rusta1؛ Seyed Mahdi Jokar2؛ mansor gharibpoor3 | ||
| 1PhD student of jurisprudence and law at Yasouj University | ||
| 2Faculty member of Yasouj University of Theology | ||
| 3Assistant Professor of Theology Department of Yasouj University | ||
| چکیده [English] | ||
| Economic sanctions as an economic war have challenged the Islamic system. And the economy is with infidel countries whose political policy is in opposition to the embargoes. The issue at hand is what are the jurisprudential barriers and permissions of these types of agreements and how are they analyzed in dealing with each other? The descriptive-analytical study of this issue shows that the documentation of the permission is strong in the direction of preserving the Islamic system, and it assigns the generality of the upcoming obstacles such as the rule of negation of mustache, negation of the guardianship of infidels and Alaw. Jurisprudential documents, including the rule of urgency, the element of expediency, and maintaining the system, are among the secondary titles of converting the first ruling into the second, which indicate the permissibility and general allocation of obstacles. Also, the rule of repelling corruption from the corrupt, the issue of the conflict between the harmful and the permissibility of taking help from the infidels in war, along with the rule of reason and the construction of reason, indicate the violation of covenants, and it allows the Islamic ruler in terms of government decrees or in the field of "al-Faragh region" to initiate its conclusion. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| pact, economic sanction, Ezterar rule, expediency, system maintenance, Mustache negation | ||
| مراجع | ||
|
- ابراهیم الدیک، محمود (1418ق)، المعاهدات فی الشریعه الإسلامیه و القانون الدولی العام، عمان: بی نا.
- ابراهیمی، محمد؛ حسینی، سید علیرضا (1381)، اسلام و حقوق بین الملل عمومی، تهران: سمت.
- احمدوند، حسن؛ قبولی، محمدتقی؛ فخلعی، محمدتقی (1395)، نگرشی نو در مفادّ قاعده نفی سبیل و نسبت سنجی آن با اصل عدالت در روابط بین الملل، کاوشی نو در فقه، 1، 150-123.
- اردبیلی(مقدّس)، احمد بن محمد (1378)، زبده البیان فی براهین احکام القرآن، ج2، قم: مؤمنین.
- اردبیلی(مقدّس)، احمد بن محمد (1403ق)، مجمع الفائده و البرهان فی شرح إرشاد الاذهان، ج2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- اصفهانی، شیخ محمدحسین (1409ق)، الاجاره، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- الزحیلی، محمدمصطفی (1427ق)، القواعد الفقهیّه و تطبیقاتها فی المذاهب الاربعه، ج1، دمشق: دار الفکر.
- الزحیلی، محمدمصطفی(1999م)، القواعد الفقهیه علی المذاهب الحنفی و الشافعی، بی‌جا: مجلس النشر العلمی.
- الزرکشی، محمد بن بهادر بن عبدالله شافعی (2000م)، المنثور فی القواعد، تحقیق: محمد حسن اسماعیل، بیروت: دار الکتب العلمیه.
- الصفار، فاضل (2008م)، فقه المصالح و المفاسد، لبنان: دار العلوم.
- الطیار، مساعد بن سلیمان بن ناصر(1427ق)، مفهوم التفسیر و التأویل و الاستنباط و التدبر و المفسّر، المملکه العربیه السعودیه: دار ابن جوزی.
- اللبنانی، سلیم رستم باز (1923م)، شرح المجلّه، بیروت: المطبعه الاربیه.
- الهامی، رضا؛ پورلطف الله، حسن (1397)، جریان قاعده اهمّ و مهمّ در اکراه به قتل، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 19، 9-36.
- امیدی، جلیل؛ یوسفی پور، فرهاد (1393)، موقعیّت و مبانی ارزش گذاری محیط زیست و لزوم مقابله با آلاینده ها در فقه اسلام، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 10، 7-30.
- انصاری(شیخ)، مرتضی بن محمدامین (1375)، المکاسب، ج3، تبریز: چاپ سنگی.
- انصاری(شیخ)، مرتضی بن محمدامین (1407ق)، فرائد الاصول، ج1، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- انصاری(شیخ)، مرتضی بن محمدامین (1411ق)، کتاب المکاسب، قم: دار الذخائر.
- بیهقی، احمد بن حسین (1424ق)، السنن الکبری، ج9، بیروت: دار الکتب العلمیه.
- پلینو، جک سی (1375)، فرهنگ روابط بین الملل، ترجمه و تحقیق: حسن پستا، تهران: فرهنگ معاصر.
- جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین علی (1423ق)، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، ج3، قم: مؤسسه المعارف الاسلامیه.
- جزایری، محمدجعفر(1419ق)، القواعد الفقهیه و الإجتهاد و التقلید، قم: دار الکتاب.
- جعفری هرندی، محمد (1384)، قاعده نفی سبیل و کاربرد آن در روابط بین الملل، پژوهش های فقه و حقوق اسلامی، 2، 65-76.
- حرّ عاملی، محمد بن حسن (1414ق)، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، ج17، قم: مؤسسه آل البیت لإحیاء التراث.
- حسینی حائری، سید کاظم (1426ق)، مباحث الاصول، ج1، چ2، قم: دار البشیر.
- حسینی مراغی، سید میر عبدالفتاح (1417ق)، العناوین، ج2، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- حسینی، سید شمس الدین (1396)، بررسی و نقد کتاب تهدیدات اقتصادی و اقتصاد مقاومتی، پژوهش نامه اقتصادی متون و برنامه های علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 3، 35-51.
- حقیقت، سید صادق( 1376)، مسئولیّت فراملّی در سیاست خارجی دولت اسلامی، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری اسلامی.
- حلّی(علامه)، حسن بن یوسف (1400ق)، تذکره الفقهاء، ج1، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث.
- حلّی(علامه)، حسن بن یوسف (1413ق)، قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام، ج1، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- خمینی(امام)، سید روح الله (1381)، جواهر الاصول، ج3، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
- خمینی(امام)، سید روح الله (1385)، تحریر الوسیله، ج1، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
- خمینی(امام)، سید روح الله (1415ق)، کتاب البیع، ج2، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
- خوئی، سید ابوالقاسم (1422ق)، مصباح الأصول، ج2و3، قم: مکتبه الداوری.
- دانش نهاد، محمد؛ علیشاهی قلعه جوقی، ابوالفضل (1396)، مبانی قاعده اضطرار در مسئولیّت مدنی اشخاص و دولت، جستارهای فقهی و اصولی، 6، 56-97.
- راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد (1392)، معجم مفردات الفاظ القرآن، تحقیق: ندیم مرعشلی، بی جا: دار الکاتب العربی.
- رجب زاده، محسن؛ مظلوم رهنی، علیرضا؛ رجب زاده، علیرضا (1400)، تأثیر عنصر اضطرار بر نظام قراردادهای اقتصادی با تکیه بر ادله فقهی و مبانی نظری آن، فصلنامه مطالعات فقه اقتصادی، 4، 90-99.
- رحمانی، محمد (1374)، مجموعه مقالات ملاکات احکام و احکام حکومتی؛ نمونه هایی از احکام حکومتی، قم: عروج.
- رشتی، حبیب الله بن محمدعلی (1322)، الغصب، به کوشش احمد شیرازی، بی جا: بی نا.
- زاهدی، حسین (1385)، استعانت از کفّار در مذاهب اسلامی، فصلنامه طلوع، 18، 75-94.
- سیفی مازندرانی، علی اکبر (1425ق)، مبانی الفقه الفعّال فی القواعد الفقهیه الأساسیه، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- شکوری، ابوالفضل (1367)، فقه سیاسی اسلام، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
- شیرازی، محمد (1413ق)، القواعد الفقهیّه، بیروت: مؤسسه امام رضا(ع).
- صدر، سید محمدباقر(1417ق)، اقتصادنا، تحقیق: عبدالحکیم ضیاء، علی اکبر ناجی، سید محمد حسینی و صابر اکبری، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
- صدری، محمد باقر (1415ق)، جواهر الاصول، بیروت: دار التعارف.
- صدوق(شیخ)، محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی(1413ق)، من لایحضره الفقیه، تحقیق: علی اکبر غفاری، تهران: صدوق.
- طباطبائی قمی، سید تقی (1371)، آراؤنا فی اصول الفقه، قم: محلّاتی.
- طبرسی، فضل بن حسن (1380)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج5، تهران: فراهانی.
- طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (1387ق)، المبسوط فی فقه الامیه، ج2و7، تهران: المکتبه المرتضویه لإحیاء الآثار الجعفریه.
- عراقی، آقا ضیاءالدین (1414ق)، شرح تبصره المتعلّمین(کتاب القضاء)، تحقیق: شیخ محمد حسون، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- عراقی، آقاضیاء الدین (1417ق)، نهایه الأفکار، ج3، تقریر: محمدتقی بروجردی نجفی، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- علیدوست، ابوالقاسم (1383)، قاعده نفی سبیل، مقالات و بررسیها، 85، 231-254.
- عمید زنجانی، عباسعلی (1368)، قواعد فقه بخش حقوق عمومی، تهران: سمت.
- عمید زنجانی، عباسعلی (1379)، فقه سیاسی: حقوق تعهّدات بین المللی و دیپلماسی در اسلام، تهران: سمت.
- عمید زنجانی، عباسعلی (1421ق)، فقه سیاسی، ج3، تهران: امیرکبیر.
- قانع، احمدعلی؛ رضوی، سید روح الله (1397)، مبانی فقهی حاکم بر تعاملات جمهوری اسلامی ایران با کفّار، پژوهشنامه فقهی، 4/1، 59-89.
- قمی، سید تقی (1423ق)، الأنوار البهیّه فی القواعد الفقهیّه، قم: محلّاتی.
- کاشف الغطاء ، شیخ جعفر (1420ق)، کشف الغطاء عن مبهمات الشریعه الغرّاء، ج2، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
- کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق/بی تا)، الکافی، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
- لاری، سید عبدالحسین (1318)، التعلیقه علی المکاسب، قم: مؤسسه المعارف الاسلامیه.
- مازندرانی، موسی محمد صالح بن احمد (1382)، شرح کافی، تحقیق: ابوالحسن شعرانی، تهران: المکتبه الاسلامیه.
- محقّق داماد، سید مصطفی (1406ق)، قواعد فقه، ج4، تهران: علوم اسلامی.
- محمصانی، صبحی (1972م)، النظریه العامه للموجبات و العقود، بیروت: دار العلم للملائین.
- مشکینی اردبیلی، ابوالحسن (1413ق)، کفایه الاصول(با حواشی مشکینی)، ج4، قم: لقمان.
- مصطفوی، سید محمدکاظم (1421ق)، القواعد مائه قاعده فقهیّه معنیً و مدرکاً و مورداً، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- مطهّری، مرتضی (1374)، اسلام و مقتضیات زمان، ج2، چ۱۱، تهران: صدرا.
- مکارم شیرازی، ناصر (1387)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
- مکارم شیرازی، ناصر (1425ق)، تعزیر و گستره آن، قم: مؤسسه امیرالمومنین(ع).
- مکارم شیرازی، ناصر (1428/1422ق)، بحوث فقهیّه هامّه، قم: مدرسه الامام علی بن ابی طالب(ع).
- ملک افضلی اردکانی، محسن (1389)، آثار قاعده حفظ نظام، حکومت اسلامی، 4، 110-146.
- منتظری نجف آبادی، حسینعلی (1408ق)، دراسات فی المکاسب المحرّمه، ج3، قم: مرکز جهانی علوم اسلامی.
- موسوی بجنوردی، سید حسن (1391)، القواعد الفقهیّه، ج4، چ2، نجف اشرف: مطبعه الآداب.
- موسوی بجنوردی، سید حسن (1419ق)، القواعد الفقهیّه، تهران: نشر بنیاد.
- موسوی بجنوردی، سید محمد (1396)، قواعد فقهیّه، تهران: مجد.
- موسی زاده، ابراهیم (1398)، کاوشی درباره قلمرو اصول فقه معاهدات بین المللی از منظر قرآن کریم، قرآن، فقه و حقوق اسلامی، 11، 61-84.
- میرمحمدی، سید مصطفی (1391)، اصل عدم مداخله در اسلام و حقوق بین الملل، قم: دانشگاه مفید.
- نجفی(صاحب جواهر)، محمدحسن (1404/1407ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج 4و22، بیروت: دار احیاء التراث العربی، تهران: دار الکتب الإسلامیه.
- نوربها، رضا (1390)، حقوق جزای عمومی، تهران: راهنما.
- وطنی، امیر (1381)، بررسی فقهی اضطرار و ضرورت، مقالات و بررسیها، 71، 187-210.
- هاشم فشارکی، سید جواد؛ پورعبدی، سمیه (1393)، تهدیدات اقتصادی و اقتصاد مقاومتی، تهران: علم آفرین.
- همدانی، آقا رضا بن محمد هادی (1420ق)، حاشیه کتاب المکاسب، تحقیق: محمدرضا انصاری قمی، قم: بی نا.
- یزدی، محمد ابراهیم (1426ق)، حاشیه فرائد الاصول (تقریرات سیدمحمدکاظم یزدی)، ج3، قم: دار الهدی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 104 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 193 |
||