پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 654 |
| تعداد مقالات | 9,577 |
| تعداد مشاهده مقاله | 68,501,953 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 47,953,745 |
تاثیر اقلیم بر معماری زمینه گرا در معماری روستایی نواحی کوهستانی (نمونه موردی: روستای قلعه بالا شاهرود) | ||
| نشریه هنرهای کاربردی | ||
| دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 14، شهریور 1403، صفحه 51-60 اصل مقاله (522.02 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/aaj.2021.21428.1097 | ||
| نویسندگان | ||
| سعید مقیمی* 1؛ لیلا صبری2 | ||
| 1استادیار، گروه مهندسی معماری، دانشکده هنر، معماری و شهرسازی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران. | ||
| 2دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه معماری، دانشکده پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران،تهران، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 01 مهر 1399، تاریخ بازنگری: 15 تیر 1400، تاریخ پذیرش: 16 تیر 1400 | ||
| چکیده | ||
| امروزه معماری زمینه‌گرا با توجه ویژه به عوامل اقلیمی و ویژگی‌های محیطی، جایگاه مهمی در جهت تحقق معماری پایدار و ارتقای کیفیت زندگی در روستاهای کوهستانی پیدا کرده است. اقلیم، که شامل عناصری مانند دما، رطوبت، میزان تابش خورشید، نوع بارندگی و جهت وزش باد است، به‌طور مستقیم و غیرمستقیم در شکل‌دهی به بافت روستا، الگوی استقرار بناها و انتخاب مصالح ساختمانی بسیار مؤثر است. تجربه زیسته و دانش بومی مردمان این نواحی موجب شده معماری این مناطق همواره در تعامل و سازگاری با طبیعت و تغییرات محیطی شکل بگیرد. در این پژوهش به بررسی نقش و تأثیر این عوامل در معماری زمینه‌گرا در مناطق کوهستانی پرداخته شده و روستای قلعه بالا واقع در شهرستان شاهرود به عنوان نمونه مطالعاتی انتخاب شده است. نقطه قوت پژوهش، بهره‌گیری از روش توصیفی-تحلیلی مبتنی بر مشاهده میدانی دقیق، جمع‌آوری مستندات و تحلیل منابع اسنادی و میدانی است. پرسش اصلی تحقیق این است که چرا و چگونه ویژگی‌های متفاوت اقلیمی باعث شکل‌گیری فرم‌ها و ساختارهای معماری خاص در این مناطق شده‌اند و چه رویکردهایی برای پاسخگویی به شرایط جوی و نیازهای انسانی در این بافت‌ها به‌کار رفته است؟ بینش حاصل از تحلیل معماری روستای قلعه بالا نشان می‌دهد که بافت متراکم و پیوسته، فرم پلکانی منطبق با توپوگرافی، جهت‌گیری ساختمان‌ها به سمت نور خورشید، کاهش ابعاد فضاهای باز، کوچک بودن بازشوها، استفاده از دیوارهای قطور و مصالح بومی مانند سنگ و آجر، سقف‌های کوتاه و بام‌های مسطح، همگی به منظور کاهش تبادل حرارت، تأمین آسایش حرارتی، ذخیره انرژی و همسویی با شرایط اقلیمی منطقه طراحی شده‌اند. نتایج نشان می‌دهد که پیوند عمیق بین معماری بومی و زمینه‌های اقلیمی، مسیری مؤثر برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی فراهم آورده و این تجربیات می‌تواند به عنوان الگویی الهام‌بخش برای طراحی‌های آتی در مناطق مشابه مورد استفاده قرار گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| معماری زمینه گرا؛ معماری بومی؛ اقلیم کوهستانی؛ روستای قلعه بالا؛ معماری پایدار | ||
| موضوعات | ||
| هنرهای وابسته به محیط و کالبد شهری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Impact of Climate on Contextual Architecture in Rural Architecture of Mountainous Regions (Case Study: Ghaleh Bala Village, Shahroud) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Saeid Moghimi1؛ Leila Sabri2 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Architectural Engineering, Faculty of Art, Architecture and Urban Planning, Semnan University, Semnan, Iran. | ||
| 2Master's Degree Graduate, Department of Architecture, Faculty of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the critical contemporary debates in architecture is the concept of contextual design, with climatic contextualism recognized as a fundamental strategy for achieving sustainability. Climate, as a dominant environmental factor, profoundly shapes the formation and evolution of rural settlements, especially in Iran’s cold and mountainous regions. Vernacular architecture in such areas represents a body of accumulated local wisdom that responds directly to harsh environmental conditions, balancing energy efficiency, comfort, and effective use of resources over centuries. This research aims to examine the measurable impact of climate on contextual architecture within Iran’s mountainous villages, focusing on Ghaleh Bala in Shahroud as a representative and illustrative case study. The central research questions are: How do distinct climatic factors, such as temperature variation, solar orientation, cold winds, and precipitation, influence the development of contextual architecture in cold mountain environments? What are the defining architectural features that emerge in response to these climatic constraints? And to what extent have these characteristics been realized and adapted in the architecture of Ghaleh Bala village? A qualitative, analytical-descriptive methodology guides this work, drawing on field surveys, direct observation, photographic documentation, and literature review. The study evaluates both the morphological structure of Ghaleh Bala’s urban fabric and the design details of its individual buildings, highlighting the specific climate-adaptive strategies utilized. The findings reveal that Ghaleh Bala’s vernacular architecture is deeply and inseparably intertwined with its environment. The village has evolved a compact and stepped urban fabric, which minimizes exposure to cold winds and maximizes solar gain in winter months. Buildings are closely arranged to reduce thermal bridges, while the main streets and alleys follow topographical contours, providing shelter and optimizing sun exposure. At the building scale, thick stone and mud-brick walls are employed for their high thermal mass, absorbing heat during the day and releasing it at night to stabilize interior temperatures. Window and door openings are intentionally minimized, lowering heat loss and enhancing thermal comfort. Flat roofs, constructed with materials such as timber and earth, act as insulating layers, while their sun-facing surfaces aid in snowmelt and further energy conservation. Additionally, living spaces feature compact plans and low ceiling heights, which help retain heat and limit the need for fuels during the cold months of the year. These architectural solutions are rooted in local materials and traditional techniques, demonstrating the remarkable benefits of building with regional resources and indigenous knowledge. The stepped configuration of the village not only respects the mountain slope but also enhances communal resilience against the environment by enabling shared walls and reducing external exposure. This careful integration with the landscape also strengthens visual harmony, cultural identity, and long-term sustainability. In conclusion, the study affirms that the architecture of Ghaleh Bala provides an exemplary and practical model of climate-responsive design. By internalizing the principles of climatic contextualism at both the macro level (village layout) and micro level (building details), the community has achieved patterns of living that ensure energy efficiency and environmental comfort. The lessons embedded in Ghaleh Bala’s vernacular architecture offer valuable guidance for contemporary architectural practice and innovation, particularly in regions that share similar climatic challenges and sustainability goals. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Contextual Architecture, Vernacular Architecture, Mountain Climate, Ghaleh Bala Village, Sustainable Architecture | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 980 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 14 |
||