پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 660 |
| تعداد مقالات | 9,672 |
| تعداد مشاهده مقاله | 68,815,784 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 48,337,168 |
معنایابی ترامتنی نمایشنامۀ کارنامۀ بندار بیدخش بهرام بیضایی | ||
| مطالعات زبانی و بلاغی | ||
| دوره 14، شماره 34، بهمن 1402، صفحه 7-40 اصل مقاله (620.1 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/jlrs.2023.31029.2304 | ||
| نویسندگان | ||
| شیرزاد طایفی* 1؛ کورش سلمان نصر2 | ||
| 1دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علّامه طباطبائی، تهران، ایران (نویسنده مسئول) | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علّامه طباطبائی، تهران، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 01 تیر 1402، تاریخ بازنگری: 18 تیر 1402، تاریخ پذیرش: 19 تیر 1402 | ||
| چکیده | ||
| کشف و دریافت معنای آثار ادبی، همواره مورد توجّه منتقدان این عرصه بوده است؛ امّا آنچه در این میان اهمّیت دارد، به‌کارگیری رویکردی روشمند برای دستیابی به معانی پنهان در لایه‌های مختلف متن است. رویکرد ترامتنی، ازجمله دستگاه‌های نظری کل‌نگر در میان نظریه‌های ادبی به شمار می‌آید که از طریق آن، لایه‌های معنایی پنهان را می‌توان کشف کرد. البته این دستگاه نظری در حوزۀ معناشناختی، صورت‌بندی دقیقی ندارد؛ با این حال، عناصر آن در نگاهی کل‌نگر، ظرفیت‌های معناشناختی خاصّی را در محور‌های هم‌نشینی و جانشینی معنایی از خود بروز می‌دهند که تاکنون مورد بررسی قرار نگرفته است؛ مثلاً بیش‌متن، بینامتن و فرامتن روی محور جانشینی معنایی عمل می‌کنند، پیرامتن روی محور هم‌نشینی معنایی عمل می‌کند و سر‌متن هم روی محور هم‌نشینی معنایی و هم روی محور جانشینی معنایی عمل می‌کند. برهم‌کنش این عناصر نیز به کشف معنای کلّی از متن می‌انجامد؛ از این رو، در پژوهش پیشِ‌رو با توجّه به دیدگاه تازۀ «معنایابی ترامتنی» کوشیده‌ایم ضمن بهره‌گیری از روش تحلیل کیفی و کمّی، با تکیه بر مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی و کاربست نظریه‌های ترامتنیت و معنی‌شناسی، به تحلیل نمایشنامۀ «کارنامۀ بندار بیدخش» بهرام بیضایی بپردازیم و ضمن صورت‌بندی دستگاه نظری تازه، معنای پنهان در لایه‌های این نمایشنامه را نشان دهیم. نتایج حاصل از این تحلیل نشان می‌دهد که بیضایی با جانشین‌سازی و هم‌نشین‌سازی عناصر ترامتنی، معنا را به مخاطب انتقال می‌دهد و معنایابی ترامتنی، دستگاه نظری کارآمدی برای تحلیل این اثر است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نمایشنامه؛ بهرام بیضایی؛ کارنامۀ بندار بیدخش؛ معنایابی ترامتنی؛ هم‌نشینی معنایی؛ جانشینی معنایی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Transtexual findin meaning of the play "Testament of Bondar Bidakhsh" of Bahram Beyzaei | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Shirzad Tayefi1؛ Kourosh Salman Nasr2 | ||
| 1Associate Professor of Persian Language and Literature, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran: (Corresponding Author) | ||
| 2Ph.D. student of Persian Language and Literature, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran: (Corresponding Author) | ||
| چکیده [English] | ||
| Exploring the meaning of literary works has always been the focus of critics in this field, but the crucial issue is the use of a methodical approach to reach the hidden meanings in different layers of the text. The transtextual approach is a holistic apparatus among literary theories, through which hidden layers of meaning can be discovered. This theory does not have a precise formulation in semantics. However, its elements, from a holistic viewpoint, show special semantic capacities in the syntagmatic and paradigmatic axis of semantic, which have not been investigated so far. For example, hypertext, intertext and metatext work on the paradigmatic axis of semantic. Paratext works on the syntagmatic axis of semantic and architext works both on the syntagmatic and paradigmatic axis of semantic. As such, the interaction of these elements leads to discovering the overall meaning of the text. Therefore, in this research, according to the new perspective of "Transtexual interpretation, it is aimed to analyze y Testament of Bondar Bidakhsh, using qualitative and quantitative analytical methods and relying on library and documentary studies. By applying the theories of transtextuality and semantics to the play, we both seek to formulate a new theoretical apparatus and show the hidden layers of meaning in this play. The results of this analysis show that Beyzaei conveys meaning to the audience through paradigmatic and syntagmatic transtextual elements and transtexual interpretation is an efficient theoretical apparatus to analyze this work. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| play, Bahram Beyzaei, Testament of Bondar Bidakhsh, Transtexual interpretation, Semantic syntagmatic and Semantic paradigmatic | ||
| مراجع | ||
|
- احمدی، بابک (1395)، ساختار و تأویل متن، چ18، تهران: مرکز.
- آلن، گراهام (1392)، بینامتنیت، ترجمۀپیام یزدانجو، چ4، ویراست2، تهران: مرکز.
- اوستا (1371)، گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه، چ10، تهران: مروارید.
- براهیمی، منصور (1385)، مروری بر بوطیقای ارسطو و مسائل اصلی آن، مجلۀ خیال، دورۀ 18، صص 4-67.
- بیضایی، بهرام (1394)، سه برخوانی، تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
- بیضایی، بهرام (1396)، دیوان نمایش1، تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
- پالمر، فرانک ر. (1374)، نگاهی تازه به معنی‌شناسی، تهران: کتاب ماد.
- پورداوود، ابراهیم (2536)، یسنا، ج2، به‌کوشش بهرام فره‌وشی، تهران: دانشگاه تهران.
- تایسن، لیس (1387)، نظریه‌های نقد ادبی معاصر (راهنمای آسان‌فهم)، ترجمۀ مازیار حسین‌زاده و فاطمه حسینی، تهران: نگاه امروز و حکایت قلم نوین.
- حافظ شیرازی، شمس‌الدّین محمّد (1377)، حافظ، به‌سعی سایه. تهران: کارنامه.
- رضاقلی، علی (1389)، جامعه‌شناسی نخبه‌کشی، چ32، تهران: نی.
- ستاری، جلال (1388)، جهان اسطوره‌شناسی10، اسطوره‌های ایرانی. چ2، تهران: مرکز.
- صفوی، کورش (1399)، درآمدی بر معنی‌شناسی. تهران: سورۀ مهر.
- طایفی، شیرزاد و کورش سلمان نصر (1400)، تحلیل برخوانی «آرش» بهرام بیضایی، با رویکرد ترامتنیت، پژوهش‌نامۀ نقد ادبی و بلاغت، دورۀ 10، شمارۀ 2، صص 103-126.
- طایفی، شیرزاد و کورش سلمان نصر (1401)، واکاوی دیدگاه طبقاتی بهرام بیضایی در پرتو نظریات ویتفوگل و مارکس با تکیه بر نمایشنامه‌های آرش، اژدهاک، بندار بیدخش، سلطان مار، چهار صندوق، در حضور باد، فصلنامۀ علمی تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، دورۀ 14، شمارۀ 52، صص 26-49.
- طایفی، شیرزاد و ابراهیم کریم‌زاده (1401)، تحلیل سبک‌شناسانۀ «نظر» در ده غزل از سعدی شیرازی بر مبنای معنی شناسی ساخت‌گرا، فصلنامۀمطالعات زبانی و بلاغی، دورۀ 13، شمارۀ 28، صص 187-228.
- فرای، نورتروپ (1377)، تحلیل نقد، ترجمۀ صالح حسینی. تهران: نیلوفر.
- فردوسی، ابوالقاسم (1960)، شاهنامه، چاپ مسکو، تحت نظر ی. ا. برتلس، ج1، مسکو: انتشارات ادبیات خاور.
- مشایخ، پروین، سیدمحمود سیدصادقی و سیدجعفر حمیدی (1399)، بررسی تطبیقی انواع بینامتنیت ژنت با نظریة بلاغت اسلامی در شعر حافظ، فصلنامۀ مطالعات زبانی و بلاغی، دورۀ 11، شمارۀ 22، صص 415-442.
- مقدادی، بهرام (1393)، دانشنامۀ نقد ادبی از افلاطون تا امروز، تهران: چشمه.
- نامور مطلق، بهمن (1395)، بینامتنیت: از ساختارگرایی تا پسامدرنیسم. تهران: سخن.
- ویتفوگل، کارل آوگوست (1391)، استبداد شرقی؛ بررسی تطبیقی قدرت تام، ترجمۀ محسن ثلاثی. تهران: ثالث.
-Genette, Gerard (1997), Palimpsests: literature in the second degree. Channa newman and Claud Doubinsky(trans). University of Nebraska press. -Genette, Gerard (1997), Paratexts Thresholds of interpretation. Translated by JANE E. LEWIN. Cambridge: Cambridge University Press. -Darmesteter, james (1993), THE ZEND-AVESTA, PART II. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 629 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 571 |
||