پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 629 |
| تعداد مقالات | 9,213 |
| تعداد مشاهده مقاله | 67,574,795 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,102,482 |
نقد زبانی و بلاغی شعر ناصر بخارایی | ||
| مطالعات زبانی و بلاغی | ||
| مقاله 11، دوره 15، شماره 35، خرداد 1403، صفحه 311-338 اصل مقاله (551.32 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/jlrs.2023.29611.2235 | ||
| نویسنده | ||
| حسین اتحادی* | ||
| استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زابل، زابل، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 24 دی 1401، تاریخ بازنگری: 15 اردیبهشت 1402، تاریخ پذیرش: 17 اردیبهشت 1402 | ||
| چکیده | ||
| برخی از محقّقان، ناصر بخارایی را شاعری خوشگو با زبانی فصیح و الفاظی منتخب و استادانه دانسته‌اند. وی که در قرن هشتم هجری در بخارا می‌زیست، قصیده و غزل را به سبک شاعران عراقی می‌سروده است. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که آرای صاحب‌نظران دربارۀ فصاحت و سلاست کلام او، تا چه اندازه درست است. از همین رو، در تحقیق حاضر، به شیوۀ توصیفی- تحلیلی، بلاغت و زبان شعر وی بررسی و تحلیل می‌شود. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در حوزۀ زبانی می‌توان مواردی همچون کاربرد نادرست برخی ترکیبات و تعبیرات، حذف بدون قرینۀ واژه‌ها، تعقید لفظی و مواردی از مخالفت قیاس نحوی را ذکر کرد که موجب ابهام و سستی کلام او شده است. در محور بلاغی هم، ادّعای برخی تناسبات دور از ذهن و توجیه‌ناپذیر میان عناصر مختلف، موجب شده پاره‌ای غلط‌های مفهومی به حوزۀ معانی و تصاویر شعر وی وارد شود. در مجموع باید گفت شواهد زیادی را می‌توان در شعر او سراغ گرفت که با معیارهای فصاحت و بلاغت مطابقت ندارد. با وجود این‌ها، باید گفت شاعر توفیق یافته از یک سو ترکیبات فعلی متعدّدی را ابداع کند و از سوی دیگر، برخی عبارت‌ها و ترکیب‌های آشنا را در معانی تازه‌ای به خدمت گیرد و از این طریق توانسته تا حدودی موجب برجستگی و غنای مضامین کلامش شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| زبان؛ حذف؛ تکرار؛ بلاغت؛ معنا؛ ناصر بخارایی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Linguistic and Rhetorical Criticism of Nasser Bukharayi's Poetry | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hosein Ettehadi | ||
| Assistant Professor, Persian Language and Literature, Zabol Branch, Islamic Azad University, Zabol, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Some researchers have considered Nasser Bukharayi as a poet of appealing speech, using an eloquent language with selected masterful words. As a poet living in Bukhara in the 8th century AH, he wrote odes and ghazals in the style of Iraqi poets. This research seeks to answer the following question: To what extent are the experts’ opinions about the eloquence and smoothness of his speech correct? Therefore, in the present study, the rhetoric and language of his poetry are examined and analyzed in a descriptive-analytical manner. In the linguistic domain, the results show incorrect use of some combinations and interpretations, catalexis, verbal abstruseness and contradictions in syntactic analogy, causing ambiguity and weakness of his speech. Rhetorically, some far-fetched and unjustifiable congeries among different elements are responsible for conceptual mistakes in the meaning and images of his poetry. In general, much evidence could be found in his poetry, which do not correspond with the standards of eloquence. Nevertheless, the poet’s success in inventing various verb combinations on the one hand and employing familiar phrases and combinations to reflect new meanings on the other hands enabled him to enrich the themes of his speech to some extent. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Language, Catalexis, Rhetoric, Meaning, Nasser Bukharayi | ||
| مراجع | ||
|
- امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود (1380). دیوان، تصحیح اقبال صلاح‌الدّین، با مقدّمه و اشراف محمّد روشن، تهران: نگاه.
- انوری، حسن (1383). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: سخن.
- بخارایی، ناصر (1353). دیوان اشعار، به کوشش مهدی درخشان، تهران: بنیاد نیکوکاری نوریانی.
- بصیری، محمّدجواد (1372). .معیارالبلاغه به انضمام ترجمۀ کتاب صناعتین، تهران: دانشگاه تهران.
- بهار، محمّدتقی (1381). سبک‌شناسی یا تاریخ تطوّر نثر فارسی، جلد 2، تهران: زوّار.
- تفتازانی، مسعود بن عمر (1370).مختصر المعانی، قم: مؤسّسۀ دارالفکر.
- چامسکی، نوام (1379). زبان و ذهن، ترجمۀ کورش صفوی، تهران: هرمس.
- خیالی‌بخارایی (1352). دیوان، تصحیح عزیز دولت‌آبادی، تبریز: مؤسّسۀ تاریخ و فرهنگ ایران.
- دهخدا، علی‌اکبر (1377). لغت‌نامه، تهران: دانشگاه تهران.
- رازی، امین احمد (1389). تذکرة هفت اقلیم، تصحیح، تعلیقات و حواشی محمّدرضا طاهری، تهران: سروش.
- رامپوری، غیاث‌الدّین محمّد (1375). غیاث‌اللّغات، به کوشش منصور ثروت، چ2، تهران: امیرکبیر.
- رودکی، جعفر بن محمّد (1391). دیوان، با توضیح و نقد و تحلیل کامل احمدنژاد، تهران: کتاب آمه.
- زرّین‌کوب، عبدالحسین (1382). نقد ادبی، تهران: امیرکبیر.
- سعدی، مصلح بن عبدالله (1385) .غزل‌های سعدی، تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، تهران: خوارزمی.
- سلمان ساوجی (1389). کلّیات، مقدّمه و تصحیح عبّاسعلی وفایی، تهران: سخن.
- شاد، محمّدپادشاه (1346). فرهنگ مترادفات و اصطلاحات، تهران: کتاب‌فروشی خیّام.
- شریعت، محمّدجواد (1367). دستور زبان فارسی،جلد سوم، تهران: اساطیر.
- شهنازی، جواد (1398). .فرهنگ گویشی سیستانی، جلد 2، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- صادقی گوغری، مهران؛ پوران پوریوسفی کرمانی و هوشمند اسفندیارپور (1401). آشنایی‌زدایی زبانی و بلاغی در شعر حسین پناهی، فصلنامۀ مطالعات زبانی و بلاغی، 13(28)، 159-186.
- صبا، مولوی محمّد مظفّر حسین (1343). تذکرۀ روز روشن، تصحیح و تحشیۀ محمّدحسین رکن‌زاده آدمیت، تهران: کتابخانۀ رازی.
- صفا، ذبیح‌الله (1389). تاریخ ادبیات در ایران، جلد 3، ، تهران: فردوس.
- عبّادی، قطب‌الدین ابوالمظفّر منصور بن اردشیر (1368). التّصفیه فی احوال المتصوّفه، تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران: علمی.
- گرامی، بهرام (1389). گل و گیاه در هزار سال شعر فارسی، تهران: سخن.
- لودی، شیرعلی خان (1377). تذکرة مرآت‌الخیال، به اهتمام حمید حسنی، تهران: روزنه.
- مجتبایی، سیدفتح‌الله، علیرضا امامی و عاطفه طهماسبی گرکانی (1401). کارکردهای زبانی و بلاغی در اشعار انوری، فصلنامۀ مطالعات زبانی و بلاغی، 13(30)، 247-268.
- معین، محمّد (1383). فرهنگ فارسی، تهران: امیرکبیر.
- مولوی، جلال‌الدّین محمّد (1386). مثنوی معنوی، تصحیح رینولد ا. نیکلسون، تهران: هرمس.
- مولوی، جلال‌الدّین محمّد (1391). کلّیات شمس تبریزی، تهران: امیرکبیر.
- نسفی، عزیزالدّین (1379). الانسان الکامل، با پیشگفتار هانری کربن، تصحیح و مقدمۀ ماریژان موله، تهران: طهوری.
- واله داغستانی، علیقلی‌خان (1391). تذکرۀ ریاض‌‌الشّعرا، تصحیح و مقدّمۀ ابوالقاسم رادفر و گیتا اشیدری، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- همایی، جلال‌الدّین (1386). فنون بلاغت و صناعات ادبی، ، تهران: مؤسسۀ نشر هما. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 151 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 241 |
||