پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 579 |
| تعداد مقالات | 8,637 |
| تعداد مشاهده مقاله | 66,397,991 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,918,059 |
بررسی تطبیقی ماهیّت و حکم سرقفلی در قانون مدنی ایران و فقه اهل سنّت | ||
| فصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی | ||
| مقاله 8، دوره 14، شماره 29، بهمن 1401، صفحه 203-226 اصل مقاله (446.12 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/feqh.2021.24532.3024 | ||
| نویسندگان | ||
| سالم افسری* 1؛ سهیلا رستمی2 | ||
| 1استادیار، گروه فقه شافعی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. (نویسنده مسئول) | ||
| 2استادیار، گروه فقه شافعی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 22 شهریور 1400، تاریخ بازنگری: 07 مهر 1400، تاریخ پذیرش: 11 مهر 1400 | ||
| چکیده | ||
| فقهای اهل سنّت درباه سرقفلی دو دیدگاه متفاوت دارند؛ گروهی با استناد به عرف و مصلحت شرعی قائل به جواز آن شده‌اند. گروهی دیگر، سرقفلی را به‌دلیل عدم مستند شرعی و پیامدهای منفی، نامشروع دانسته‌اند. در این نوشتار دیدگاه قائلین به جواز مورد تأیید قرار گرفته است مبنی بر این که دریافت مبلغ سرقفلی به ازای هر یک از انواع سرقفلی خالی از اشکال و ایراد شرعی بوده و با قانون روابط مؤجر و مستأجر مصوب 1376 هماهنگی و مطابقت دارد. حالاتِ توجیه شرعیِ دریافت مبلغ سرقفلی می‌تواند در ازای شهرت و موقعیّت ممتاز محلّ، یا بابت خرید منفعتِ سکونت دایمی در محلّ مزبور، یا در ازای گذشت مالک از حقّ خود در ملکیّت منفعت باشد، حتّی اگر مالک منفعت، مالکِ عین نباشد. نتیجه استقراء در آرای فقهای اهل سنّت و قانون مدنی ایران و متون حقوقی آن است که شش نوع سرقفلی ملک و عقار وجود دارد و در همه این انواع، فقه اهل سنّت و قانون مدنی ایران با هم مطابق و همنوا هستند مگر در نوع ششم (سرقفلی عرفی) که در برخی متون حقوقی بیشتر به اختلاف لفظی تا اختلاف ماهوی می‌ماند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سرقفلی؛ خلوّ؛ اجاره؛ اهل سنت؛ قانون مدنی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Comparative Analysis of the Nature and Verdict of Goodwill in Iranian Civil Law and Sunni Jurisprudence | ||
| نویسندگان [English] | ||
| salem afsari1؛ Soheila Rostami2 | ||
| 1, Assistant Professor, Department of shafi'I jurisprudence, Faculty of Humanities and Social Sciences, university of kurdistan, sanandaj, iran. | ||
| 2Assistant Professor, Department of shafi'I jurisprudence, Faculty of Humanities and Social Sciences, university of kurdistan, sanandaj, iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Sunni scholars maintain two different perspectives on goodwill: A group has validated it based on the tradition and religious expediency; others have regarded it as illegal according to its lack of religious documentation and its negative consequences. In the present study, the perspective of the proponents of goodwill validation will be approved, based on which receiving goodwill price is free of religious objection. In addition, goodwill is regarded in accordance and consistent with the Landlord and Tenant Relations Law passed in 1997. Instances of acceptance of goodwill price can be in exchange for fame and privilege of a location, or benefit of permanent residence in aforementioned location, or in return for the owner’s waiver in his right to benefit from the ownership, even if the owner of the benefit is not the owner of the object of sale. The result of the induction in the opinions of the Sunni jurists, the Iranian civil law, and legal texts is that there are six types of goodwill in estates and premises. In addition, in all of these types, Sunni jurisprudence and Iranian Civil Law are in accord and consistent with one another, except for the sixth type (traditional goodwill) in some legal texts. This inconsistency, however, seems to be a verbal rather than a substantive difference. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| goodwill, Kholov, lease, Sunnite Muslims, Civil Law | ||
| مراجع | ||
|
- ابن حنبل، احمد (1421ق)، مسند الإمام أحمد، ج 39، بیروت: مؤسسه الرساله.
- ابن عاشور، محمد طاهر (1425ق)، مقاصد الشریعه الإسلامیه، تحقیق: محمد الحبیب ابن الخوجه، قطر: وزاره الأوقاف و الشؤون الاسلامیه.
- ابن نجیم، زین الدین (1419ق)، الأشباه و النظائر، ج1، تحقیق: زکریا عمیرات، بیروت: دار الکتب العلمیه، چاپ اول.
- أشقر، محمد سلیمان؛ شبیر، محمد عثمان؛ أبورخیه ماجد محمّد؛ الأشقر، عمر سلیمان (1418ق)، بحوث فقهیّه فی قضایا اقتصادیه معاصره، ج1، اردن: دار النفائس.
- ألبانی، محمد ناصرالدین (1420ق)، مختصر صحیح الامام البخاری، ج2، ریاض: مکتبه المعارف.
- الدبو، ابراهیم فاضل (1408ق)، حکم الشریعه فی بدل الخلوّ السرقفلیه، مجمع الفقه الاسلامی، 4، 3/2199.
- الدسوقی، محمد (بی‌تا)، حاشیه الدسوقی على الشرح الکبیر، ج3، بیروت: دار الفکر.
- الزحیلی، وهبه (1427ق)، المعاملات المالیه المعاصره، بیروت: دار الفکر المعاصر.
- الزحیلی، وهبه ( بی‌تا)، الفقه الاسلامی و أدلته، ج5، دمشق: دار الفکر.
- السرخسی، محمد (1414ق)، المبسوط، ج25، بیروت: دار المعرفه.
- الشافعی، محمد بن ادریس (1410ق)، الأمّ، ج3، بیروت: دار المعرفه.
- الهلیل، صالح بن عثمان (1417ق)، بدل الخلوّ فی الفقه الاسلامی، ریاض: دار المؤید.
- بادینی، حسن؛ جوانمردی، لیلا (1392)، بررسی امکان و چگونگی توقیف سرقفلی و حقّ کسب یا پیشه یا تجارت، پژوهش حقوق خصوصی، 2/4، 169-195.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1346)، ترمینولوژی حقوق، تهران: ابن سینا.
- حسن سلمان، مشهور (1407ق)، موقف الشریعه الاسلامیه من خلوّ الرِجل أو الفروغیه، عمان: دار الفیحاء.
- حموی، احمد بن محمد مکّی (1405ق)، غمز عیون البصائر فی شرح الاشباه و النظائر، ج2، بیروت: دار الکتب العلمیه.
- زینالی، مهدی (1388)، حقّ کسب و پیشه و تجارت و سرقفلی، تهران: جنگل.
- ساعی، محمد هادی (1385)، سرقفلی و مقایسه آن در قوانین جدید و قدیم، دادرس، 55، 44-48.
- شبیر، محمد عثمان (1427ق)، المعاملات المالیه المعاصره فی الفقه الاسلامی، اردن: دار النفائس.
- شلالی، احمد (1432-1433ق)، بدل الخلوّ، رساله مقدمه لنیل درجه ماجیستر، ریاض: کلیه الشریعه.
- شمشیری، علیرضا؛ فراهانی امیرآبادی، فرشته (1389)، بررسی مبانی سرقفلی در حقوق ایران با مطالعه تطبیقی در فقه، تعالی حقوق، 2/7، 83-98.
- علیش، محمد (بی‌تا)، فتح العلی المالک فی الفتوى على مذهب الإمام مالک، ج2، بیروت: دار المعرفه.
- غزالی، محمد (1417ق)، الوسیط فی المذهب، ج3، قاهره: دار السلام.
- فیومی، أحمد (بی‌تا)، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، ج1، بیروت: المکتبه العلمیه.
- قادری، محی الدین (1408ق)، بدل الخلوّ فی الفقه الاسلامی، مجله مجمع الفقه الاسلامی، ج3، 4/4.
- قاسمی، محمدرضا (1393)، توقیف حقّ کسب یا پیشه یا تجارت(سرقفلی)، چ3، تهران: جاودانه؛ جنگل.
- قاضی عبدالوهاب، ابومحمد (1420ق)، الإشراف على نکت مسائل الخلاف، ج2، بیروت: دار ابن حزم.
- قلعه جی، محمد رواس؛ قنیبی، حامد صادق (1408ق)، معجم لغه الفقهاء، بیروت: دار النفائس.
- کشاورز، بهمن (1374)، حقّ سرقفلی و کسب و پیشه و تجارت، تهران: جهاد دانشگاهی.
- مجلسی شنقیطی، محمد (1436ق)، لوامع الدرر فی هتک أستار، ج10، موریتانیا: دار الرضوان.
- محمدی، پژمان؛ ابوعطا، محمد (1398)، تمییز ملغی الاثر شدن حکم تخلیه مستأجر مشمول قانون روابط موجر و مستأجر مصوّب 1356، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 20، 325-350.
- محمود قره، فتحیه (1985م)، جریمه خلوّ الرجل، مصر: دار المطبوعات الجامعیه.
- مصطفی، ابراهیم و همکاران (بی‌تا)، المعجم الوسیط، ج1، قاهر: دار الدعوه.
- ندافیان، مهدی (1394)، درنگی در جایگاه قانونی پذیره و اهدایی، فصلنامه داخلی کانون وکلای دادگستری خراسان، 14، 125-136. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 507 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 435 |
||