پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 628 |
| تعداد مقالات | 9,179 |
| تعداد مشاهده مقاله | 67,527,018 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,061,760 |
جواز مشروط در تولیدات تراریخته | ||
| مطالعات فقه و حقوق اسلامی | ||
| دوره 14، شماره 29، بهمن 1401، صفحه 227-250 اصل مقاله (367.48 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/feqh.2021.23551.2888 | ||
| نویسندگان | ||
| جابر رضائی جنید* 1؛ بهنام قنبرپور* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قائمشهر ، ایران | ||
| 2استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر، گروه حقوق و الهیات، قائمشهر، ایران (نویسنده مسئول) | ||
| تاریخ دریافت: 09 خرداد 1400، تاریخ بازنگری: 09 آبان 1400، تاریخ پذیرش: 25 آبان 1400 | ||
| چکیده | ||
| حسب گزارش های مکرّر از منابع رسمی بین المللی، با افزایش رشد جمعیت در جهان معاصر و تحدید ذخایر زیر زمینی در آینده ای نه چندان دور، تهدید کمبود غذا برای نسل های آینده به طور جدّی مطرح است. یکی از راهکارهای برون رفت از این معضل پیش رو، استفاده از روش های مهندسی ژنتیک برای تغییر ژن گیاهان و موجودات به نام تراریخته است. پژوهش حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی سامان یافته است با هدف پاسخ به این پرسش است که حکم شرعی چنین محصولاتی از منظر فقیهان چیست؟ یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که حکم دستکاری ژنتیکی مواد غذایی مورد اختلاف فقیهان است؛ برخی از فقها چنین تغییراتی را به نوعی تغییر در نظام خلقت تلقّی کرده و حسب قواعد دفع ضرر احتمالی و ترک مشتبهات، استفاده از آن را محلّ اشکال می دانند. عده ای دیگر با عنایت به منفعت عقلایی مترتّب بر این فنّاوری و استناد به اصل اباحه و اصل مصلحت، برخورداری از آن را بلامانع می انگارند. نگارندگان با عقیده بر جواز مشروط در استفاده از محصولات تراریخته، دیدگاه معتدل و منصفانه ای ارائه نموده و بر این عقیده تأکید می ورزند که بایسته است فرایند تولید و مصرف این قبیل محصولات با نظارت متخصّصین داخلی صورت پذیرد و ضرر قابل معتنابهی بر آن متصوّر نباشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تراریخته؛ تغییرات ژنتیکی؛ ضرر احتمالی؛ تغییر خلقت؛ اصل اباحه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Conditional License in Transgenic Products | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Jaber Rezaei Joneid1؛ Behnam Ghanbarpoor2 | ||
| 1PhD Student in Private Law, Ghaemshahr Branch, Azad Islamic University | ||
| 2Assistant Professor, Islamic Azad University, Law and Theology Department, Ghaemshahr Branch, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| According to repeated reports from official international sources, with the increase in population growth in the contemporary world and the limitation of underground reserves in the not too distant future, the threat of food shortages for future generations is seriously posed. One way out of this dilemma is to use genetic engineering methods to change the genes of plants and organisms called transgenic. The present study, which was organized by descriptive-analytical method, aimed to answer the question, what is the legal ruling of such products from the perspective of jurists? The findings of the study indicate that the ruling on genetic manipulation of food is disputed by jurists. Some jurists consider such changes as a kind of change in the system of creation and according to the rules of repelling possible harm and leaving suspicions; use of it has some problems. Others, considering the rational benefit of this technology and citing the principle of permissibility and the principle of expediency, consider it unimpeded. The authors took a moderate and fair view, believing in the conditional permission to use transgenic products, and they emphasize that the process of production and consumption of such products should be done under the supervision of local experts and no significant damage should be expected. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Transgenic, genetic changes, potential harm, change of creation, principle of permissibility | ||
| مراجع | ||
|
- اسمعیلی پرزان، مریم؛ رجائی پور، مصطفی؛ رزمی، سید محسن (1396)، دستکاری ژنتیکی و ممنوعیّت ضرر در اسلام، اخلاق زیستی، 23، 49-60.
- امانی، علیرضا (1392)، جبران خسارات در بیوتکنولوژی، حقوق راه وکالت، 10، 63-81.
- پورداود، مهدی (1395)، بررسی محصولات تراریخته از دیدگاه دینی و سیاسی، همایش محصولات تراریخته دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین، خوزستان، 1-10.
- تبریزیان، عباس (1396)، بررسی ابعاد مختلف تراریخته، خبرگزاری دانشجو، www.snn.ir.
- تسخیری، محمد علی (1368)، نگاهی به موضوع شبیه سازی انسان به کمک تکنولوژی جدید، مجله فقه اهل بیت، 52، 59-70.
- حرّ عاملی، محمد بن حسن (1412)ق، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، ج6و2، قم: مؤسسه آل البیت(ع).
- ذاکریان، حسن (1381)، اختراعات بیوتکنولوژی درآمدی بر حقوق مالکیّت های فکری: میرعماد.
- رهنما، حسن (1387)، اخلاق زیستی و تولید محصولات تراریخته، فصلنامه اخلاق در علوم و فنّاوری، 1و2، 1-14.
- ستوده، حمید؛ فرهادیان، عبدالرضا (1400)، واکاوی ادله فقهی مشروعیّت اصلاح ژنتیکی تخمک، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 24، 143-168.
- سیستانی، سید علی (1397)، حکم مراجع درباره استفاده از محصولات تراریخته، پارسینه، www.Parsine.com.
- صدوق(شیخ)، محمد بن علی بن بایویه قمی(1413ق)، من لایحضره الفقیه، ج1، قم: مؤسسه انتشارات اسلامی.
- طباطبائی(علامه)، سید محمدحسین (1366)، المیزان فی تفسیر القرآن، ج5، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- عباسی، محمود؛ رزم خواه، نجمه؛ حیدری، بهار (1393)، محصولات غذایی تراریخته و چالش های پیش رو از منظر اخلاق زیستی و حقّ بر غذا، فصلنامه اخلاق زیستی، 12، 139-172.
- علیدوست، ابوالقاسم؛ حسینی کمال آبادی، سید مرتضی (1396)، مبانی فقهی مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته، فصلنامه تخصصی دین و قانون، 14، 11-48.
- علیدوستی، ابوالقاسم (1388)، فقه و مصلحت، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- فاضل، جواد کاظمی (1389)، مسالک الافهام الی آیات الاحکام، تهران: مرتضوی.
- فیض کاشانی، ملامحسن(1406ق)، الوافی، اصفهان: کتابخانه امام امیرالمومنین(ع).
- قدرتی، فاطمه (1399)، تحلیلی بر ادله مشروعیّت دستکاری ژنتیکی مواد غذایی، فصلنامه آموزه های فقه مدنی، 22، 253-276.
- قره یاضی، بهزاد (1395)، موضوع شناسی تراریخته، هفته نامه آستان مقدس امام خمینی(ره)، 238.
- محقّق داماد، سید مصطفی (1406ق)، قواعد فقه (بخش حقوق کیفری)، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
- مصطفوی، سید محمدکاظم(1421ق)، القواعد(مائه قاعده فقهیّه)، قم، مؤسسه النشر الاسلامی.
- مطهری(شهید)، مرتضی (1381)، نظام حقوق زن در اسلام، تهران: صدرا.
- مکارم شیرازی، ناصر (1411ق)، القواعد الفقیهه، قم: مدرسه امام امیرالمؤمنین.
- مهدی زاده، مهرانگیز؛ ربیعی، مریم؛ آل بویه، محمود؛ رستگار، حسین (1390)، برچسب گذاری مواد غذایی یا تراریخته و حقوق مصرف کنندگان، فصلنامه حقوق پزشکی، 16، 115-130.
- واحدی، مرتضی؛ ملا ابراهیمی، عماد؛ ارزانیان کرم الهی، نوربخش (1393)، بررسی ابعاد حقوقی تولید و کاربرد محصولات تراریخته با تاکید بر قانون ایمنی زیستی، پروتکل کارتاهنا، پروتکل ناگویا، کنفرانس بین المللی توسعه پایدار، راهکارها و چالش ها با محوریت کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری.
- یزدان پناه، مسعود؛ فروزانی، معصومه؛ بختیاری، زیبا (1395)، بررسی تمایل کارشناسان جهاد کشاورزی خوزستان نسبت به محصولات کشاورزی تراریخته، علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، ج12/1، 103-117.
- یزدی صمدی، بهمن؛ شاه نجات بوشهری، علی اکبر (1380)، گیاهان تراریخته و کشاورزی جهانی، تهران: نقش مهر. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 290 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 333 |
||