پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 21 |
| تعداد شماره‌ها | 620 |
| تعداد مقالات | 9,100 |
| تعداد مشاهده مقاله | 67,311,903 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,797,291 |
مقایسه زبان دقیقی و فردوسی از لحاظ کاربرد افعال پیشوندی | ||
| مطالعات زبانی و بلاغی | ||
| دوره 16، شماره 39، فروردین 1404، صفحه 43-72 اصل مقاله (1.05 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22075/jlrs.2024.32724.2392 | ||
| نویسندگان | ||
| علیرضا عبدالمحمدی وش1؛ روح الله هادی* 2؛ امامی علیرضا3 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران (نویسنده مسئول) | ||
| 3استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 01 دی 1402، تاریخ بازنگری: 21 اسفند 1402، تاریخ پذیرش: 19 فروردین 1403 | ||
| چکیده | ||
| شاهنامۀ فردوسی به‌عنوان یکی از آثار ادبی بزرگ این قابلیت را دارد که از منظرهای مختلف پژوهش شود. بخشی از این پژوهش‌ها، پژوهش‌های دستوری است. یکی از شاخصه‌های زبانی هر فرد که کلام او را از دیگران متمایز می‌کند، گستردگی کاربرد و معنای وندها و خصوصاً وندهای فعلی است. مقایسۀ زبان دقیقی و فردوسی از منظر افعال پیشوندی، تفاوت زبانی این دو شاعر همشهری را بهتر مشخص می‌کند. ما در این پژوهش، گشتاسپنامه را که 1015 بیت در قسمت گشتاسپ شاهنامه است، با 1015 بیت از فردوسی در قسمت لهراسپ و گشتاسپ مقایسه کرده‌ایم. وسعت معانیِ افعال پیشوندی در زبان فردوسی بیش از دقیقی است؛ امّا از نظر کمیت، دقیقی، افعال پیشوندی بیشتری استفاده کرده است. در کلام دقیقی، پیشوند «فرود» به‌طور بارزی بیش از فردوسی استفاده شده است. «فرود آمدن»، در شعر دقیقی و «اندر آمدن» در شعر فردوسی بیشترین بسامد را دارند. فاصله افتادن میان پیشوند و بن اصلی فعل در شعر دقیقی، سه برابر فردوسی است؛ اما جابه‌جایی پیشوند و بن اصلی فعل، در زبان فردوسی بیش از دقیقی است. پیشوند «بر»، بیشترین پیشوند استفاده‌شدۀ هر دو است که با لحن حماسی، حرکت و فضاهای حماسه و البته سبک خراسانی تناسب دارد. در تشخیص فعل پیشوندی، دشواری‌هایی در زبان دقیقی و فردوسی وجود دارد که نیازمند دقت و بررسی سایر وجوه کلام است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فردوسی؛ دقیقی؛ شاهنامه؛ گشتاسپنامه؛ فعل پیشوندی؛ حماسه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Comparing the language of Daghighi and Ferdowsi in Terms of the Use of Prefix Verbs | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Alireza Abdolmohammadi vash1؛ Rouhollah Hadi2؛ Alireza Emami3 | ||
| 1Phd Student of Persian Language and Literature, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| 2Associate Professor of Persian Language and Literature, University of Tehran, Tehran, Iran: (Corresponding Author) | ||
| 3Assistant Professor of Persian Language and Literature, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| As one of the prominent literary works, Ferdowsi’s Shāhnāma offers the potential to be researched from different views. Part of these researches are grammatical studies. One of the language characteristics of each person that distinguishes their as language from others is the range of usage and meaning of prefixes especially verb prefixes. The comparison of the language of Daghighi and Ferdowsi from the point of view of prefix verbs, better defines the linguistic differences of these two poets. In this research, we have compared Goshtāspnāma, Daghighi’s 1015 verses included in the Ghoshtāsp section of the Shāhnāma, with 1015 verses by Ferdowsi in the Lohrāsp and Ghoshtāsp sections. The range of meanings of prefix verbs in Ferdowsi’s language is more than that of Daghighi, but in terms of quantity, more prefix verbs are used by Daghighi. In Daghighi’s language, the prefix frūd (فرود)is significantly used more often than in Ferdowsi’s. frūd āmadan (فرود آمدن) is the most frequent in Daghighi’s poetry and andar āmadan (اندر آمدن) is the most frequent in Ferdowsi’s poetry. The distance between the prefix and the root of the verb in Daghighi’s verse is three times more than that of Ferdowsi, but the reversal of the prefix and the root of the verb in Ferdowsi’s language is more than Daghighi’s. The prefix bar is the most frequently used prefix of both poets, which fits the epic tone and nuances as well as the Khorāsāni style. There are some difficulties in identifying the prefix verb in Daghighi and Ferdowsi’s language which requires precision and examination of other aspects of language. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Daghighi, epic, Ferdowsi, Goshtāspnāma, prefix verb, Shāhnāma | ||
| مراجع | ||
|
1- احمدی گیوی، حسن (1380). دستور تاریخی فعل، 2 جلد، تهران: نشر قطره.
2- جعفری، مرتضی (1397). «مقایسۀ موسیقی شعر در گشتاسپ‌نامۀ دقیقی و فردوسی». فصلنامۀ علمی تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا).10 (38). 154-135.
3- حاج عیدی، حوا؛ دین‌محمدی، غلامرضا (1402). «بررسی سیر تحول افعال پیشوندی گویش دیباجی از منظر دستوری‌شدگی». فصلنامۀ مطالعات زبانی و بلاغی. 14 (32). 37-36.
4- خالقی مطلق، جلال (1378). «نگاهی به هزار بیت دقیقی و سنجشی با سخن فردوسی». مجلۀ ایران‌شناسی. 43. 530-510.
5- خطیب رهبر، خلیل (1381). دستور زبان فارسی. تهران: مهتاب.
6- رواقی، علی (1390). فرهنگ شاهنامه. تهران: متن.
7- شفیعی، محمود (1377). شاهنامه و دستور. چاپ دوم. تهران: دانشگاه تهران.
8- طباطبایی، علاءالدین (1395). فرهنگ توصیفی دستور زبان فارسی. تهران: فرهنگ معاصر.
9- علی‌اکبرزاده، محمد؛ باقری خلیلی، علی‌اکبر (1399). «تحلیل کارکردهای قید در اشعار دقیقی و فردوسی توسی». مجلۀ متن‌شناسی ادب فارسی. 12 (45)، 40-33.
10- فتوحی رودمعجنی، محمود (1397). «نظم نحوی و نقش آن در ادبیت سخن». فصلنامۀ مطالعات زبانی و بلاغی. 9 (18). 268 و 263 و 262.
11- فردوسی، ابوالقاسم (1396). شاهنامه. مصحح جلال خالقی مطلق. 8 جلد. تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
12- فرشیدورد، خسرو (1383). فعل و گروه فعلی و تحول آن در زبان فارسی. تهران: سروش.
13- فرشیدورد، خسرو (1386). فرهنگ پیشوندها و پسوندهای زبان فارسی. تهران: زوار.
14- فرشیدورد، خسرو (1392). دستور مفصل امروز. چاپ چهارم. تهران: سخن.
15- مشکوة الدینی، مهدی (1396). دستور زبان فارسی. تهران: سمت.
16- مهربان قزل‌حصار، جواد (1386). «بررسی دلایل برتری شاهنامه برگشتاسپ‌نامه»، مجلۀ ادبیات فارسی دانشگاه آزاد مشهد. 15 و 16. 72-30.
17- ناتل خانلری، پرویز (1399). تاریخ زبان فارسی. چاپ یازدهم. تهران: فرهنگ نشر نو.
18- وحیدیان کامیار، تقی (1392). دستور زبان فارسی. تهران: سمت. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 117 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 122 |
||